به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما پایگاه اینترنتی روزنامه ساوث چاینا مورنینگ پست در گزارشی به قلم وانگ شیانگ وی نوشت:به دنبال وضع تعرفه از سوی آمریکا و چین بر واردات کالاهای ساخت دو کشور، امیدها در مورد احتمال از سرگیری گفتگوهای تجاری میان طرفين در آینده نزدیک تا حد زیادی کم رنگ شده است. انتظار می رود این اتفاق سبب کاهش نرخ رشد اقتصاد جهانی بشود.
از سوی دیگر به نظر می رسد چین در برابر تهدید دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به وضع تعرفه بر تقریبا تمامی محصولات ساخت چین که به آمریکا وارد می شود، سکوت نکرده و قصد دارد دست به اقدام متقابل بزند.
در همان روزی که آمریکا بر دویست میلیارد دلار محصولات وارداتی از چین به این کشور تعرفه وضع کرد و چین نیز در پاسخ بر شصت میلیارد دلار واردات از آمریکا تعرفه هایی وضع کرد، پکن یک کتابچه راهنمای جامع در مورد مناقشه تجاری میان دو کشور منتشر کرد. در این کتابچه، واشنگتن به اتخاذ تاکتیک های زورگویانه و ارعاب اقتصادی علیه چین و همچنین تضعیف نظام تجاری جهانی و نظم بین المللی متهم شده است.
به دنبال این اتفاق و تنها با فاصله یک روز، وانگ شوون معاون وزیر بازرگانی چین گفت در شرایطی که آمریکا یک چاقو زیر گردن چین گذاشته است، برای پکن دشوار است که بخواهد وارد گفتگوی تجاری با آمریکا شود.
این اتفاق پس از آن رخ داد که پکن دعوت واشنگتن را برای برگزاری گفتگوهای تجاری به علت تعرفه های اخیر آمریکا علیه محصولات چینی رد کرد.
وانگ که سرپرستی هیئت اعزامی چین را به واشنگتن در آخرین دور گفتگوها در ماه اوت بر عهده داشت در میان اظهارات خود به یک نکته به خصوص اشاره کرد. درست همانطور که چین در ابتدا قاطعیت و سرسختی ترامپ را برای شروع جنگ تجاری علیه چین دستکم گرفته بود، اکنون نیز ترامپ قاطعیت پکن را برای مبارزه در این جنگ با وجود عواقب اقتصادی شدید آن دستکم می گیرد.
ترامپ در جریان رقابت های انتخاباتی پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 که با پیروزی وی همراه بود از چین به عنوان هیولایی نام برد که با دست زدن به اقدامات تجاری غیر عادلانه، مشاغل آمریکایی ها را می دزدد. مقامات چین در ابتدا تصور می کردند صحبت های ترامپ بخشی از شعارپراکنی های وی در جریان رقابت های انتخاباتی است؛ اتفاقی که در رقابت های انتخاباتی پیشین آمریکا از جمله در زمان حضور جورج دبلیو بوش و باراک اوباما از روسای جمهور سابق این کشور نیز وجود داشت. در نتیجه مقامات چین انتظار داشتند ترامپ به تدریج از انتقادات خود بکاهد و درست مانند روسای جمهور پیشین آمریکا زمانی که که به کاخ سفید وارد می شود به دنبال همکاری با پکن باشد.
اما ریاست جمهوری ترامپ نشان داد او فردی کاملا متفاوت است که تمایلات غیر قابل پیش بینی و لحظه ای، مثال بارز آن است.
حالا که تقریبا دو سال از آغاز ریاست جمهوری ترامپ و حضور او در کاخ سفید می گذرد، به نظر می رسد محاسبات اشتباه او در شروع جنگ تجاری همه جانبه علیه چین و باور به تسلیم شدن زودهنگام این کشور به تدریج آشکار می شود.
رئیس جمهور آمریکا و مشاوران وی بارها در مورد اقتصاد پر رونق این کشور، آمار و ارقام خیره کننده اشتغال زایی و رشد قدرتمند بازار سهام صحبت و آن را با اقتصاد با رشد آهسته و بازار سهام در حال سقوط چین مقایسه کرده اند.
آنها بر اساس چنین منطقی امیدوار بودند جنگ تجاری بتواند در نهایت رهبری شی جینپینگ رئیس جمهور چین را تضعیف و دولت چین را ناچار به تلاش برای دستیابی به توافقی تجاری با آمریکا کند.
البته باید به این واقعیت اذعان کرد که ترامپ و مشاوران او در این مورد اسیر اطلاعات و مشاوره های اشتباه شده اند. آن طور که مقامات چین اخیرا گفته اند اقتصاد این کشور چنان انعطاف پذیر است که می تواند با وجود آسیب رسیدن به اعتماد شرکت ها و تاثیرات منفی وارده به آنها، به خوبی از پس شوک های ناشی از مناقشه تجاری شکل گرفته با آمریکا بر آید. دولت چین به خوبی برای یک جنگ تجاری طولانی مدت آماده است و در همین راستا اتخاذ تمهیدات ملموس پولی و مالی را از جمله کاهش مالیات ها و هزینه ها در پیش گرفته که هدف از آن کمک به شرکت ها و تقویت مصرف است.
در شرایطی که جنگ تجاری ادامه دارد، احتمال اینکه این شرایط به تقویت رهبری شی جینپینگ کمک کند بسیار بیشتر از آن است که بر رهبری وی تاثیرات منفی داشته باشد و سبب تضعیف آن شود. با وجود آنکه شهروندان چین از کاهش نرخ رشد اقتصادی و تنزل بازار سهام این کشور راضی نیستند، اما تمایل آنها برای نمایش وطن پرستی و حمایت از این روایت دارد که جنگ تجاری ترامپ با هدف مهار ظهور چین صورت می گیرد.
در نهایت نیز تداوم جنگ تجاری به شرایطی بدون برد منجر می شود که دو طرف و همچنین اقتصاد جهانی در نتیجه آن متحمل ضررها و خسارات شدیدی خواهد شد.
با این حال به رغم شعارپراکنی های پر از نفرت و تنش های فزاینده جالب است که هر دو طرف بارها تاکید کرده اند که باب گفتگو همچنان باز است.
پکن و واشنگتن تا کنون چهار دور گفتگوی رسمی تجاری با حضور مقامات بلندپایه تجاری و مالی برگزار کرده اند. علاوه بر این، هر دو طرف ارتباط پیوسته خود را از طریق کانال های رسمی و غیر رسمی حفظ کرده اند تا بلکه بتوانند راه حلی برای پایان دادن به مناقشه تجاری میان خود پیدا کنند اما این تلاش ها تا کنون راه به جایی نبرده و مثمر ثمر نبوده است.
در نتیجه با وجود آنکه حتی در این شرایط باز گفتگوها ادامه دارد، تا زمانی که شی جینپینگ و دونالد ترامپ به طور مستقیم در گفتگوها حضور نداشته باشند بعید است نتیجه ملموسی حاصل شود.
محتمل ترین گزینه در دسترس برای رهبران دو کشور به منظور گذشتن از سد بن بست کنونی این است که هر دو به طور شخصی بر گفتگوهای جدی و دیدار رو در رو تاکید کنند تا بلکه بتوان به نوعی از این هرج و مرج و بن بست خارج شد.
از زمان روی کار آمدن ترامپ در ژانویه 2017 وی تا کنون از سبک قدرتمندانه و مستبدانه رهبران جهانی تحسین و تمجید کرده است و بارها شی جینپینگ رئیس جمهور چین را با وجود افزایش فشارها بر چین یک دوست خطاب کرده است.
اکنون به نظر می رسد دوستی دونالد ترامپ با شی جینپینگ به تلخ کامی گراییده و او پکن را به دخالت در انتخابات کنگره آمریکا در ماه نوامبر متهم می کند.
ترامپ هفته گذشته در نیویورک گفت: «شی دیگر دوست من نیست اما او احتمالا به من احترام می گذارد.»
این اظهارات در تناقض شدید با ماه آوریل و زمانی قرار دارد که ترامپ شروع به تهدید چین به جنگ تجاری کرد و در پیامی در توئیتر نوشت: «رئیس جمهور شی و من صرفنظر از اینکه مناقشه دو کشور در مورد تجارت به کجا برسد، همواره دوست باقی خواهیم ماند.»
حتی در هفده سپتامبر، زمانی که ترامپ آخرین دور تعرفه ها را اعلام کرد وی با صدور بیانیه ای گفت: «امیدوارم وضعیت تجاری در نهایت به وسیله خودم و شی رئیس جمهور چین که احترام فراوانی برای او قائل هستم و علاقه زیادی هم به او دارم، حل و فصل شود.»
شی هیچگاه به طور علنی ترامپ را دوست خود ننامیده است اما از رسانه های دولتی چین خواسته شده است از حمله شخصی به دونالد ترامپ اجتناب کنند.
در حقیقت کتابچه راهنمای هفته گذشته دولت چین در حالی که از زورگویی و ارعاب آمریکا انتقاد می کند اما در هیچ جا از سی و شش هزار کلمه مطرح شده در آن به طور مستقیم به ترامپ اشاره نشده است.
تحولات گذشته نشان داده است که دیپلماسی شخصی میان سران دو کشور با وجود اتفاقات مختلف همچنان ادامه داشته است.
ترامپ در آوریل 2017 و همزمان با نخستین میزبانی از شی جینپینگ در اقامتگاه تفریحی خود در فلوریدا توانست شی را راضی کند اقدامات سرسختانه ای علیه کره شمالی در پیش بگیرد.
چین در ادامه تا حد زیادی به قول خود پایبند ماند که باعث شد کره شمالی مجبور شود آزمایش های هسته ای و پرتاب های موشکی خود را کنار بگذارد. پکن همچنین به برگزاری نخستین نشست میان دونالد ترامپ و کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در سنگاپور کمک کرد.
شی حتی در ماه آوریل شخصا با ترامپ تماس گرفت و از وی خواست محدودیت های وضع شده علیه فعالیت شرکت زد.تی.ای (ZTE) غول مخابرات چین را در آمریکا برچیند.
شی در این تماس به ترامپ گفت محدودیت ها علیه غول مخابرات چین باعث می شود ده ها هزار فرصت شغلی از جمله در خود آمریکا با خطر مواجه شوند و اینجا بود که ترامپ تصمیم گرفت به زد.تی.ای اجازه دهد فعالیت خود را در بازار آمریکا از سر بگیرد.
با توجه به مسائل بسیاری مهمی که مطرح شده است لازم است سران دو کشور هر چه زودتر نشتی به منظور از سرگیری دوستی میان خود برگزار کنند و راه های کارآمدی برای کاستن از شدت تنش های تجاری بیابند.