استراتژي واشنگتن در تحريم ديگر کشورها، نظم جهاني و به ويژه تجارت بين الملل را با چالش هاي جدي مواجه کرده است.
به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صدا وسيما ،با افزایش دایره تحریم های آمریکا و اروپا ضد چین ،معاون وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد تحریم های جدید آمریکا که به خصوص یک نهاد وابسته به ارتش چین را به خاطر خرید تسلیحات روسیه هدف قرار داده است، « ثبات جهانی » را تهدید می کند.
سرگئی ریابکوف،در بیانیه ای اعلام کرد: « خوب است که مفهومی همچون ثبات جهانی را در یاد داشته باشیم، مفهومی که آنها به طور نسنجیده ای آن را تضعیف می کنند.»
واشنگتن پنجشنبه اخیر از تحریم یک نهاد وابسته به ارتش چین برای نخستین بار، به علت خرید تسلیحات روسیه خبر داد؛ این شرکت از روسیه جنگنده و موشک های زمین به هوا خریداری کرده است.
آمریکا همچنین نام 33 فرد حقیقی و حقوقی دیگر فعال در بخش های نظامی و اطلاعاتی دولت روسیه را به فهرست سیاه تحریم های خود افزود.
این در حالی است که پس از جنگ جهانی دوم، در آمریکا یک میل شدید برای اتخاذ تدابیر ضد روسی و ضد چینی وجود داشته که به نوعی به یک رویه در سیاست خارجی تبدیل شده است.با این حال شصتمین دور تحریم های آمریکا علیه روسیه نيز همچنان از سال 2011 برقرار است.در تازه ترین گزارش ها، واشنگتن 33 مسئول نظامی و امنیتی روسیه را در فهرست تحریم های خود قرار داد.
از سوی دیگر آمریکا همچنین یک هیئت نظامی چینی را به دلیل خرید جنگنده های سوخو و سامانه دفاع موشکی اس 400 از روسیه تحریم کرد.
این در حالي است که واشنگتن در اقدامی کم سابقه تحریم هایی را علیه یک نهاد خارجی، یعنی یک واحد از ارتش چین به علت خرید سلاح روسی، اعمال کرده است.
""در واقع آمریکا یک واحد ارتش چین را که هواپیماهای شکاری روسی و موشک های زمین به هوا از روسیه خریداری کرده، تحریم کرده است.
منابع سیاسی اعلام کردند این تدابیر در چارچوب قانونی که سال گذشته کنگره آمریکا برای تنبیه فعالیت های روسیه از جمله مداخله در انتخابات آمریکا و سیاست این کشور در اوکراین که آمریکا آنها را "مخرب" توصیف می کند، تصویب کرده بود، اتخاذ شده است.""
(Washington, 20 sept 2018 (AFP)
واکنش پکن
پکن در واکنش به تحریم های واشنگتن به بهانه همکاری نظامی با مسکو، تهدید کرد اگر آمریکا تحریم های اخیرش را علیه چین لغو نکند با پیامدهایی مواجه می شود.
وزارت امور خارجه چین با لحن تهدیدآمیزی اعلام کرد: قویا از آمریکا می خواهیم تا این اشتباه خود را اصلاح کرده و این تحریم ها را لغو کند. درغیراینصورت آمریکا باید منتظر پیامدهای این تصمیم باشد."هدف قرار داده است. سالهاست که سياست ها و بودجه هاي نظامي و دفاعي چين ، به دليل اقدامات آن دولت در شرق آسيا و نيز مخفي بودن برخي تجهيزات و برنامه هاي غير متعارف ، مورد انتقاد واشنگتن بوده است.
از اينرو تصمیم پکن برای خرید جنگنده های سوخو 35 روسیه و سامانه دفاع موشکی اس 400، خشم واشنگتن را برانگیخته است.
در اين ميان رسانه های دولتی چین تاکید می کنند که به احتمال زیاد اقدامات آمریکا بر همکاری راهبردی چین و روسیه تاثیر نمی گذارد و شاید این همکاری ها بیشتر هم بشود. اما سازمان های تجاری و صنعتی روسیه، از دولت چین خواسته اند به تلاش برای هماهنگ کردن دو کشور برای کاستن از خسارتهای ناشی از تعرفه های گمرکی آمریکایی اعمال شده بر واردات فولاد و آلومینیوم، ادامه دهد.
شباهت های تحریمی مسکو و پکن
کارشناسان بر این باورند که مشترکات سیاسی و منطقه ای روسیه و چین، به حدود و دایره های تحریم غرب ضد آن دو نیز کشیده شده است.این وضعیت ناشی از زمینه هایی است که برای سیاستمداران روسی و چینی ها تقریبا مشترک است که عبارتند از:
1- مواضع بیشتر یکسان مسکو وپکن در قبال رخداد های شرق آسیا در حدود نیم قرن، به ویژه در پرونده بحران کره شمالی و یا سیاست خارجی دو کشور در قبال ژاپن و کره جنوبی که از متحدان واشنگتن به شمار می رود.
2- مخالفت و چانه زنی مقابل هژمونی آمریکا در سازمان های جهانی مانند سازمان ملل متحد، معاهده تجارت جهانی و نیز تحولات غرب آسیا.
3-چین و روسیه تدابیر یکجانبه آمریکا در زمینه تعرفه های گمرکی را به ضرر اقتصاد خود می دانند.روند رشد اقتصاد و تجارت چین و رشد اقتصادی اندک روسیه، در واقع سطح آسیب پذیری آن دو کشور را در فرایند های جهانی ثابت می کند.
4-با آنکه تدابیر آمریکا با قوانین سازمان تجارت جهانی در تضاد است و نظام روابط تجاری بین المللی را تضعیف می کند، اما هنوز هم تلاش چین و روسیه کنار زدن موانع رشد مناسبات اقتصادی، فنی و آموزشی با آمریکاست.
5-در چهار دهه گذشته می توان بیشترین نوع تراکم کالا و نیز انباشت قدرت در تاریخ را در مورد چین مثال زد. پکن به رقیب دیرینه و خطرناک آمریکا در عرصه سیاسی تبدیل شده است – و کنترل خود بر دریای چین جنوبی را تقویت کرده، پروژه های کلان ژئواقتصادی مانند "پروژه جاده و کمربند" را راه اندازی کرده و گفتمان خود علیه ایدئولوژی غرب را تقویت کرده است.
6-چین برای سبقت گرفتن از آمریکا به عنوان قدرت برتری که جامعه جهانی را هدایت می کند، احتمالاً باید قدرتش و پیشبرد اهدافش را در چهارچوب مفهوم منسجم امور جهانی به کار گیرد.
7-چین هنوز به جایگاه مطلوب منطقه ای و جهانی نرسیده ولی به احتمال زیاد در آینده خواهد رسید
8-زمینه دیگر آنکه، اگر آمریکا می خواهد به شرایط هژمونیک خود در امور بین المللی ادامه دهد، باید تمرکز خود را کمتر بر روی هر ابتکاری که از دل چین بیرون می آید بگذارد. حتی حدود دو دهه است که برخی فعالان سیاسی و اقتصادی در آمریکا خواستار کاهش مناسبات واشنگتن و پکن هستند .
9-چالش های فرامرزی آمریکا از جمله تهدیدات سایبری و تغییرات آب و هوایی در حال به چالش کشیدن قابلیت های حل مسائل توسط آمریکا است و این واقعیت را چینی ها و روس ها به درستی می دانند. به ویژه آمریکایی ها که در حال تجربه کردن نوسانات اقتصادی و مشکلات ناشی از مهاجرت های غیر قانونی، افزایش درگیری های مسلحانه و خشونت و معضل نا کارآمدی بیمه های درمانی هستند، تعهد کمتری در قبال "نظم"، "همکاری" و اثر بخشی جهانی دارند.
10-کارشناسان بر این باورند که چین و آمریکا، نقاط اشتراک کمتری دارند. به عبارتی دو طرف حداقل تاکنون -در مورد یک نظم استراتژیک و قاعده مند-به توافق نرسیده اند./
==============================
نویسنده: محمد حسینی پور- پژوهشگر سياست استراتژيک/
.