معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت گفت: تلاش ما این است که برنامههای اصلی و اساسی طرح تحول سلامت را فدای حاشیهها نکنیم. همچنین پایداری منابع سلامت نیز جزو کارهای اساسی وزارت بهداشت خواهد بود.
وی با بیان اینکه انتظار مردم از وزارت بهداشت این است که بر تمام مسائل سلامت محور در کشور، نظارت داشته باشد، گفت: وزارت بهداشت، وزارتخانهای پرعائله است و تعداد پرسنل این وزارتخانه رتبه دوم و سوم را در میان وزارتخانهها دارد.
دکتر حق دوست با اشاره به اینکه وزارت بهداشت باید مدیریت منابع داشته باشد، افزود: مدیریت منابع حوزه سلامت در شرایط دشوار اقتصادی کار آسانی نیست، مخصوصا در شرایطی که بادهای مخالف کم نیستند.
وی گفت: وظیفه داریم برای حفظ سلامت مردم، جوانمردانه و با جسارت با تمام بادهای مخالف که در عرصه بین المللی نیز وجود دارند، مبارزه کنیم، شرایط اقتصادی نیز، بخشی از این بادهای مخالف است.
وی با اشاره به اینکه در فضاها و شبکههای مجازی کالاها و داروهایی تبلیغ میشوند که پایه علمی ندارند و این موارد نیز جزو باد مخالف محسوب میشوند، افزود: تبلیغات نادرست کالاهای مرتبط با سلامت مردم، منجر به ایجاد توقع و نیاز القایی در مردم میشود.
معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت درخصوص بدهی و پرداخت نشدن مطالبات پرسنل بخش بهداشت و درمان کشور گفت: با وجود اینکه بدهیها به پرسنل و بخش دارو و تجهیزات پزشکی زیاد است، اما این روند کاهنده است و در برخی استانها و دانشگاهها مطالبات این بخشها از بالای ۱۴ ماه به کمتر از ۶ ماه رسیده است، در مجموع میتوان گفت که نسبت به سال گذشته پرداختها در حوزه پرستاری و نیروهای غیر پزشک بهتر شده است، زیرا به دلیل نیازهای این گروه، اولویت پرداخت با پرسنل غیر پزشک بوده است.
وی افزود: برغم اینکه در شرایط سختی قرار داریم و علاقه مندیم نقدینگی شرکتهای دارویی به حداقل برسد و هنوز تا نقطه ایده ال فاصله داریم، اما میتوان گفت که بدهیها با شیب مناسبی کاهش پیدا کرده است.
دکتر حق دوست با بیان اینکه تا پایان سال اتفاقات خوبی در حوزه پرونده الکترونیک سلامت خواهد افتاد، گفت: از آنجا که گستره کیفیت خدمات پرونده الکترونیک سلامت و سرعت و دسترسی به آنها، زیرساختی برای اقدامات موثر دیگر است، این موضوع در اولویتهای اولیه قرار گرفته است.
وی افزود: با همت معاونت بهداشت و حوزه IT وزارت بهداشت، از ۲۷ اسفندسال گذشته هر فردی که برای دریافت خدمت به پایگاهها و خانههای بهداشت مراجعه کند، پیامکی دریافت میکند تا به واسطه آن میزان رضایت او از خدمات مورد سنجش قرار گیرد.
معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت گفت: ارتباط پرونده الکترونیک در سطح ۱ و ۲، همچنین راه اندازی نظام ارجاع در این بستر، در چند استان به صورت آزمایشی درحال انجام است؛ عزم ما بر این است که به جای تبلیغات، وارد عمل شویم تا مردم از برکات اقدامات ما سریعتر بهرهمند شوند.
وی افزود: تلاطم بازار به دلیل مشکلات ارزی در حوزه سلامت نیز تاثیرگذار بوده است، با وجود این مشکلات، ادعا داریم که این تلاطمها در حوزه سلامت کمتر از سایر حوزهها بوده است.
وی گفت: با وجود افزایش قیمتها تا این لحظه تلاش کرده ایم تا تعرفهها حفظ شوند، البته این کار آسیبهایی نیز به دنبال داشته و بخش خصوصی تحت فشار قرار گرفته است و با سازمان نظام پزشکی صحبتهای جدی در این زمینه داشته ایم، در عین حال سعی کرده ایم خدمت رسانی در سطح کشور کمتر آسیب ببیند و با هر سختی تلاش میکنیم که بیماری روی زمین نماند و خدمات درمانی به بیماران ارائه شود.
معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت با بیان اینکه کمبود داروها به صورت روزانه رصد میشود، افزود: ما دوران سختی را پشت سر میگذاریم و با ارز چند نرخی دست به گریبان هستیم. به همین دلیل برنامه ریزی برای موضوعات مختلف مانند روشهایی که مانع از قاچاق دارو شود، دشوار است، برای مثال کنترل ورود و جلوگیری از قاچاق ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار قطعه تجهیزات پزشکی در کشور که هر کدام مسیر خرید و توزیع خود را دارد، کار دشواری است، در عین حال همزمان فکر کردن به مدیریت فضای عمومی نیز اهمیت دارد.
دکتر حق دوست در پاسخ به سوالی درباره چاره اندیشی برای کمبودهای دارویی نیز گفت: باید توجه کنیم که آیا خانوادهها داروها را در منزل ذخیره میکنند یا خیر. اگر این اتفاق بیفتد، حتی اگر تولید یا واردات دو برابر شود، برای مدتی در این زمین، خشکی خواهیم دید، زیرا این زمین، آب را در خود فرو میبرد، در این بین به صورت انگشت شمار افرادی به فکر منافع شخصی شان هستند.
وی با اشاره به نرخ ارز و تولید دارو افزود: در تولید داروها به خودکفایی قابل قبولی رسیدیم، اما باید توجه کنیم کارخانهای که دارو را تولید میکند به قطعاتی نیاز دارد. برخی کارخانهها ۹۰ درصد مواد اولیه را خودشان تولید میکنند. در حال حاضر با کمبودهایی مواجه هستیم که برای مثال دارو وجود دارد، اما بسته بندی یا شیشه وجود ندارد. وزارت بهداشت برای تک تک این موارد فکر میکند و خط تولید دارو را از نقطه صفر تا صد بررسی میکند. حتی کارتنی که دارو باید در آن گذاشته شود نیز بررسی میشود. وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو باید کمک کند که بخش خصوصی تولید کند و در تحریمها و فشارها، این بخش زمین نماند.
معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت با بیان اینکه سناریوهای مختلفی برای تامین دارو چیده شده است، گفت: از شرایط آسان تا دشوار را بررسی کردیم. یعنی باید برای بدترین شرایط نیز آماده باشیم. امیدواریم مکر دشمنان به خودشان برگردد و در ماههای آینده، سناریوهای سخت فقط روی کاغذ بمانند. یعنی اگر دولت برای تامین ارز دچار مشکل شد و کشتیها و هواپیماها نتوانستند محمولههای خود را به موقع تحویل دهند، باید بدانیم که چه برنامهای برای این شرایط داریم.
وی در ادامه با بیان اینکه امروز طرح تحول سلامت محدود به بستههایی که قبلا طراحی شده بود، نیست، افزود: ما در زمینه طرح تحول سلامت با توجه به شرایط جدید سعی کردیم که نگاهی به گذشته داشته و اصلاحاتی را ایجاد کنیم و همچنین برای آینده گامهایی برداریم. چند راهبرد کلی در ستاد تحول در وزارت بهداشت به همین منظور در نظر گرفته شده است. اولین راهبرد این است که تلاش کنیم غوغاسالاری نشود، کارها انجام شود و اثرگذاری تبلیغات به حداکثر برسد.
دکتر حق دوست با اشاره به ورود طرح تحول سلامت به فاز سوم برنامههای خود، گفت: مشخصه این فاز، ارتقای کیفیت و کارایی است. ما در این فاز به دنبال آن هستیم که برنامههای گذشته و همچنین فعالیتهای جدید با این دو رویکرد دنبال شوند. به همین دلیل به بستههای خدمتی قبلی نگاه کردیم، طبیعی است که این بستهها نیز تدوین شده به دست بشر است و هر مخلوقی میتواند خطاهایی داشته باشد. اینکه با قاطعیت گفته شود فعالیتهای قبلی عالی بودند، عاقلانه نیست. در عین حال شرایط و مقدمات بستههای پیشین با شرایط فعلی متفاوت است و فضا انقباضی شده است. شاید اگر با این تنگناها عاقلانه برخورد کنیم، فرصتهای جدیدی نیز خلق شود تا ایده فاز سوم طرح تحول را راحتتر بتوانیم پیش ببریم.
معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت با اشاره به ابلاغ ۱۷ سیاست کلی به تمام دانشگاههای علوم پزشکی کشور، افزود: برخی از بستههای طرح تحول سلامت مانند ماندگاری، مقیمی در بیمارستانها و کاهش فرانشیز تغییراتی خواهند داشت و سعی میکنیم منابع محدود به صورت بهینه هزینه شوند، بعضی از خدمات از فهرست خارج شدند، چراکه در قبال هزینهای که برای آنها صورت میگیرد، رضایت مورد انتظار حاصل نشد. درحال حاضر در فاز پیاده سازی بستههای جدید با رویکرد ارتقای کیفیت و کارایی هستیم.
دکتر حق دوست در پاسخ به سوالی درخصوص جایگاه ایران در حوزه سلامت در سطح جهان، گفت: شاید برداشت ما از سلامت با برداشتی که به صورت سطحی دیده میشود، متفاوت باشد. اگر در کشوری جراحیهای پیشرفته و درمانهای سنگین با فهرست انتظار کم ارائه شود، شاید در نگاه اول فکر کنیم سطح سلامت در این کشور بالاست. گستردگی و تنوع خدماتی که در آمریکا داده می شود از همه دنیا بالاتر است، اما در ارزیابیهای علمی هیچ وقت آمریکا مقامی بهتر از ۲۵ پیدا نمیکند و گاهی اوقات کشورهایی مثل کوبا هم رتبه یا بهتر از آمریکا رتبه بندی میشوند. در نتیجه باید بدانیم که ارتقای سلامت از کدام زاویه مورد نظر است.
وی در این خصوص افزود: در این راستا باید به امید به زندگی، کنترل بیماریهای عفونی، بار بیماریها و آب آشامیدنی سالم توجه کنیم. بسیاری از این شاخصها در اختیار وزارت بهداشت نیست. به طور مثال تنها چند درصد وضعیت آب آشامیدنی سالم به وزارت بهداشت برمیگردد.
معاون برنامه ریزی، راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت، مرگ و میر جوانان در حال حاضر را یکی از مهمترین عوامل جلوگیری از رشد امید به زندگی دانست و با طرح این سوال که چرا جوانان بیشتر از حد عادی فوت میکنند، گفت: اولین عامل مرگ جوانان تصادفات است. نقش وزارت بهداشت در این موضوع نقش اول نیست. در این راستا دخانیات و مواد مخدر، خودکشی و نزاعها هم از جمله عواملی هستند که تاثیر زیادی بر بار بیماریها و مرگ و میر دارد.
وی با بیان اینکه امید به زندگی ایرانیان ۷۶ سال است، افزود: مردم آمریکا ۱۵ سال قبل شاخص امید به زندگی مشابه حال حاضر ایرانیان داشته اند و یکی از عواملی که منجر میشود امید به زندگی مردم ایران افزایش پیدا نکند، آمار بالای مرگ و میر جوانان است.
دکتر حق دوست با بیان اینکه در بین کشورهای مختلف، ایران رتبه زیر ۳۰ را خواهد داشت، گفت: اما در حوزه سطح سلامت جامعه، شاید نمره ایران حدود ۶۰ تا ۷۰ باشد.
معاون برنامه ریزی، راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت، تاکید کرد: ساختار وزارت بهداشت و مدیریت و نوع پرداختها و تعامل بخش خصوصی و دولتی از جمله بیماریهای مزمن است که نیاز به جسارت برای درمان دارد. در این صورت میتوان رتبه ایران را در نظام سلامت و در جهان به زیر ۲۰ رساند.
وی درخصوص توریسم درمانی نیز گفت: توریسم درمانی در تمام دنیا باید توسط بخش خصوصی راه اندازی شود. وظیفه وزارت بهداشت در حوزه ارائه خدمت، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به اقشار آسیب پذیر است. اینکه بیمارستانها را شیک کنیم تا خارجیها خدمات دریافت کنند و مردم کشور خودمان از خدمات محروم باشند، با آرمانهای نظام همسو نیست.
دکتر حق دوست با بیان اینکه در حال حاضر روزی ۷۰۰ نفر برای دریافت خدمات درمانی به کشور وارد میشوند، افزود: ازطرفی باید توجه کنیم که گردشگر، نیاز به هتل و خدمات دیگری نیز دارد. بخش خصوصی باید به این حوزه تمایل نشان دهد. این فکر و ایده باید در بخش خصوصی ایجاد شود و حتی قیمت تمام شده نیز پایین تربیاید.
معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت در ادامه این نشست خبری درباره تمهیدات وزارت بهداشت به منظور کاهش اثر تحریمها بر سلامت مردم گفت: اینکه میگویند حوزه سلامت از تحریم جداست، یک شعار تو خالی است و دشمنان قصد دارند حوزه سلامت و دارو را بیشتر تحت تاثیر قرار دهند، زیرا هدف دشمنان ایجاد نارضایتی است.
وی در این خصوص افزود: دشمنان حوزه سلامت را هدف قرار دادند و ما اثرات این موضوع را مشاهده میکنیم. اینکه بگویند تحریم نمیتواند حوزه سلامت را تحت تاثیر قرار دهد، حرفی بیهوده است. وظیفه وزارت بهداشت به حداقل رساندن التهابها و اضطرابهای ناشی از این اتفاق است. تلاش وزارت بهداشت براین است که برنامه ریزی سطح بندی شده متناسب با فشارها داشته باشد. طبیعی است که اگر فشارها سنگین باشد، دسترسی به سه هزار قلم دارو محدود خواهد شد. تلاش ما این است که تلاطمی در حوزه سلامت ایجاد نشود.
دکترحق دوست در پاسخ به سوالی درباره اولویتهای وزارت بهداشت درسالهای باقیمانده دولت دوازدهم گفت: طرح تحول سلامت ادامه پیدا خواهد کرد. در این دوره اهداف خاصی ترسیم شده است و با وجود فشارهای جانبی، بدنبال اجرای اهداف هستیم.
وی افزود: بحث تحول در آموزش و پژوهش و تحقیقات نیز باقوت درحال انجام است. تلاش ما این است که برنامههای اصلی و اساسی را فدای حاشیهها نکنیم. پایداری منابع سلامت نیز جزو کارهای اساسی وزارت بهداشت خواهد بود.