نشان سپاری تجاری یا فرانچایزینگ، یکی از صنایع مهم امروز جهان است که در اقتصاد ایران از آن غفلت شده است.
رئیس شورای جهانی فرانچایز (نشان سپاری تجاری) در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری صداوسیما گفت: درحال حاضر ایران جایگاه مناسبی در صنعت فرانچایز ندارد، اما کارهای خوبی شروع شده که امیدوارم ایران را به جایگاه واقعی خود برساند.
به گفته مصطفی آیدین، ایران برای اشتغال پایدار و برون گرا کردن اقتصاد خود، راهی جز توسعه برندهای خود و منطقه ای و جهانی کردن این برندها ندارد.
فرانچایز یا نشان سپاری تجاری، حق انحصاری امتیازی است که نشان پذیر در ازای پرداخت حق الزحمه و درصدی از در آمد ناخالص به نشان سپار، حق استفاده از علامت تجاری، نام و تبلیغات نشان تجاری و برند مشخصی را برای مدت محدود و جهت ارائه کالا یا خدمات و توزیع محصولات مربوطه را خواهد داشت.
در حقیقت این سیستم روشی مطمئن برای سرمایه گذاران جدیدی بوده که علاقمند به راه اندازی کسب و کار در زمینه مشابه با شرکت فرانچایز دهنده است، در این روش شخص می تواند با ریسک کمتر و به دلیل دسترسی به بازار فروش از قبل ثبات یافته، سود واقعی بیشتری داشته باشد.
یکی از کاشناسان صنعت فرانچایز سرمایه گذاری با ریسک کمتر، عدم نیاز به تخصص یا تجربه زیاد، دسترسی به بازار فروش مطمئن و از قبل تثبیت شده، سوددهی سریع،عدم نیاز به تبلیغات جداگانه را از مزیت های فرانچایز می داند.
محمد علی مولایی می گوید: ایران ظرفیت های بسیار زیادی در این صنعت دارد و اگر این صنعت توسعه یابد می توان تا 300 رشته شغلی را وارد آن کرد از کسب و کارهایی همچون مهدکودک گرفته تا رستوران ها و برندهای تولید پوشاک را در برگیرد.
وی می افزاید: متاسفانه ایران در زمینه فرانچایز بومی بسیار ضعیف است و به جز دو یا سه شرکت اثری از ایجاد فرانچایز‌های ایرانی به چشم نمی‌آید. در ایران تدوین قانون و یا برنامه‌ریزی نیز برای فرانچایز انجام نشده است و این مقوله مفید، اشتغال‌زا و کار‌آفرین به شدت مورد غفلت دولت قرار گرفته است. در دانشکده‌های بازرگانی و اقتصاد هم اثری از آموزش و ترویج این پدیده نیست.
کشورما در حالی از ظرفیت های صنعت نشان سپاری تجاری بی بهره مانده که بطور مثال کشوری نظیر ترکیه 300 هزار برند وجود دارد که 48 میلیارد دلار برای ترکیه ایجاد ثروت کرده اند. یا در مالزی انجمنی برای فرانچایز تاسیس شده و در سال 1998 قانونی مخصوص فرانچایز به تصویب رسیده که اقدامات تشویقی فراوانی برای شهروندان این کشور جهت راه‌اندازی و خرید فرانچایزها در نظر گرفته است.
هم اکنون گردش مالی صنعت فرانچایز 5،2 تریلیون دلار در سال است و کشور امریکا 1،2 تریلیون دلار از صنعت فرانچایز درآمد دارد که 3 درصد تولید ناخالص داخلی این کشور از آن ناشی می شود و توانسته است 18 میلیون فرصت شغلی ایجاد کند.
ایران با توجه به منابع طبیعی، نیروی کار جوان و قدرت داخلی از ظرفیت های زیادی برای برندسازی برخوردار است و می تواند به توسعه صنعت نشان سپاری تجاری علاوه بر رونق کسب و کارهای جدید در حوزه خدمات و تولید، توسعه و تداوم اشتغال آفرینی در کشور را تضمین کند.
گزارش مکتوب: از امیر شایان مهر