نشریه فارن پالسی نوشت: محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، فردی ضعیف، ضعیف، و ضعیف است.
این نشریه در پایگاه اینترنتی خود در مقاله ای به قلم استیون ای کوک نوشت: اتفاقات عجیب سال 2018 ادامه دارد.دولت عربستان سعودی بر سر کانادا فریاد کشید. بر سر ایران یا قطر خیر، بلکه بر سر کانادا ...
مثل بیشتر کشورها، کانادا هم جنبه های تاریکی داشته است. مثلا نحوه رفتار کانادایی ها با آنچه اکنون ملل نخست نامیده می شود، وحشتناک بود -- هرچند آنها اخیرا مسئولیت نابودی تقریبا کامل این فرهنگ ها را بر عهده گرفته اند و بابت آن عذرخواهی کرده اند. کانادایی ها حتی وقتی از دست شما عصبانی هستند، همیشه با ملایمت خشم خود را بروز می دهند.
حال، این شکایت سعودی ها برای چیست؟ چرا آنها سفیر کانادا را از کشورشان اخراج کرده اند، پروازهای شرکت هواپیمایی سعودی به تورنتو را متوقف کرده اند، و به 7000 تا 16 هزار سعودی که در دانشگاه های کانادا ثبت نام کرده اند، گفته اند تا چند هفته ای نمی توانند به دانشگاه ها ( کانادا ) بازگردند؟ همه به سبب یک توییت. دقیقا چند روز قبل وزارت امور خارجه کانادا در پیامی توییتری اعلام کرد :"کانادا درباره دستگیری چند فعال دیگر جامعه مدنی و طرفدار حقوق زنان از جمله سمر بداوی به شدت نگران است. ما از مقامات سعودی می خواهیم آنها و همه فعالان مسالمت جوی طرفدار حقوق بشر را فورا آزاد کنند."
همه اش همین بود. دولت کانادا هیچ تحریمی وضع نکرده بود، به اسلام توهین نکرده بود، یا با حوثی ها در یمن ابراز همبستگی نکرده بود. همانطور که هر کسی با اندکی علاقه به امور بین الملل می داند، اوتاوا -- بر خلاف آمریکا -- همواره به صورت علنی از حقوق بشر با صدای قوی دفاع کرده است. این به ویژه در دوره دولت های حزب لیبرال مانند دولت جاستین ترودو نخست وزیر کنونی کانادا صادق بوده است و کریستیا فریلند وزیر امور خارجه این کشور در دفاع از نظم قانون-محور و لیبرالی بین المللی کاملا قاطع عمل کرده است.
به گفته همتایان سعودی آنها، دیپلمات های کانادایی با ابراز نگرانی درباره وضع ناگوار فعالان مسالمت جو در عربستان، حق حاکمیت این کشور را به صورت فاحش نقض کرده اند. این از آن نوع واکنش هایی است که معمولا باید از کشورهایی مانند مصر انتظار داشته باشیم -- ولو اینکه رئیس جمهور مصر که از جامعه مدنی، کنشگران، و حامیان بین المللی آنها به شدت بیزار است، سفیر کشوری را اخراج نمی کند و بورسیه های هزاران دانشجو را لغو نمی کند.
در توضیح واکنش سعودی ها به توییت کانادا نظریه های مختلفی وجود دارد. برخی تحلیلگران گفته اند این فصل نمونه دیگری از سیاست خارجی نسنجیده عربستان سعودی در دوره محمد بن سلمان ولیعهد این کشور است. برخی نیز آن را هشدار دیگری به سعودی ها مبنی بر این می دانند که فقط اصلاحات متعلق به ولیعهد در این کشور مجازند و اگر سعودی ها چیزی بیش از آن بخواهند به ضررشان تمام می شود. هر دو توضیح محتمل هستند -- و در هر صورت، محمد بن سلمان همان فرد بی پروا، حقیر، نابالغ و مستبدی است که منتقدانش می گویند.
سران عرب دلایل خوبی دارند که به فعالان و سازمان های غیردولتی که حامیان بین المللی این افراد و گروه ها معمولا آنها را نادیده می گیرند، واکنش ضعیفی نشان دهند. اما بازداشت افرادی که به شکلی مسالمت آمیز دیدگاهی متفاوت از دیدگاه رهبران سعودی درباره جامعه بیان می کنند، اقدامی از سر ضعف است. ضعف نه فقط به معنای اخلاقی مبهم کلمه، بلکه به عنوان واژه ای در وصف موضع سیاسی دولت عربستان. زنان سعودی که اکنون در زندان هستند باید دستگیر می شدند، چون اگر آنها را ساکت نمی کردند، این خطر فزاینده وجود داشت که خالی بودن روایت گل و بلبلی دولت درباره آینده بر ملا شود. اعمال فشار از این نوع حاکی از نیروی خشن و ضعف سیاسی است.
به رغم همه سخنانی که دولتمردان سعودی درباره "عربستان سعودی نوین" و چگونگی پیشرفت کشور به برکت برنامه اصلاحات ولیعهد می گویند، بازداشت ناراضیان مسالمت جوی کشور توخالی بودن آنها را ثابت می کند. مقامات سعودی چنین خواهند گفت که گزارش ها و تحلیل های غربی ها غلط است -- و کسانی که دستگیر شده اند با کشورهای بیگانه ارتباط داشتند و می کوشیدند دولت سعودی را تضعیف کنند. این ادعا هم کسل کننده است -- چون برگرفته از متنی است که هر وزارت امور خارجه ای هر زمان که می خواهد فعالان را سرکوب کند، آن را قرائت می کند -- و هم آشکار کننده حقایق. البته توطئه ای از طرف بیگانگان در کار نیست. این حرف فقط برای مسئولیت گریزی مقامات مضطرب سعودی است که بیم دارند مردم ناتوانی آنها را برای عمل کردن به وعده ها کشف کنند.
در نوامبر 2017 ، سعودی ها استعفای کوتاه مدت نخست وزیر لبنان را طراحی و اجرا کردند -- که این قطعا یکی از دوره های دیپلماتیک عجیب در خاورمیانه بود -- و سپس هزینه و عواقب انسانی وحشتناک مداخله نظامی عربستان سعودی در یمن بود (که هنوز ادامه دارد). در این میان، محاصره قطر از طرف چند کشور به رهبری سعودی ها، ظاهرا تمرینی بی فایده برای نشان دادن این مطلب به دوحه بود که در خلیج فارس سگ بزرگ کدام است.
اما پوشش منفی اخبار عربستان به نادیده گرفته شدن میانه ها انجامید؛ پیچیدگی ها و سایه های خاکستری عموما برای اخبار و گزارش هایی غیر از عربستان سعودی نگهداری می شوند. جنگ یمن یک گاف احمقانه بوده است، قطری ها ممکن است قربانیان توطئه سعودی ها، اماراتی ها، مصری ها و بحرینی ها باشند.
با این حال، سعودی ها بر سر جنگ لفظی با کانادا هر قدر شماتت شوند، این تقصیر خودشان است. ولیعهد اشتباه کرد که با کانادا درافتاد. نه به این دلیل که کانادا قدرتمند است و سعودی ها به آن وابسته اند، بلکه سعودی ها با واکنش افراطی خود در واقع حماقت و ضعف خود را به نمایش گذاشتند. ریاض به جای تاختن بر اوتاوا باید بابت این رفتار عجولانه خود عذرخواهی کند. این کاری است که کانادایی ها می کردند.