این روزها در بازار یزد چه می گذرد؟

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز یزد , این روزها فضای خرید و بازار، متفاوت تر از همیشه شده است. مردمی که سراسیمه به دنبال خرید هستند و فروشگاه های بزرگی که پر از همهمه است.

بدون سبد، وارد بخش های مختلف فروشگاه شدم تا از قیمت ها باخبر شوم و با مردمی گفتگو کنم که به دنبال خرید مضاعف برای منزلشان هستند. در بخش لوازم بهداشتی، مادرانی را می بینم که سبدشان پر از پوشک بچه است با یکی از آنها گفتگو کردم. زهرا خانم 27 ساله که چند ماهی است مادر شده از افزایش دو برابری قیمت پوشک و کمبود آن در بازار می گوید و می افزاید: هر بار بر حسب نیاز خرید می کردم اما پس از بازدید از چند فروشگاه و نبودن پوشک، امروز به این فروشگاه آمدم و با پیدا کردن کالای مورد نظر خود ، آن را به تعداد زیاد خریداری کردم.

همانند غرفه بهداشتی، در غرفه های دیگر فروشگاه هم جای سوزن انداختن نبود، حتی برخی اجناس فروشگاه با خرید مردم تمام شده بودند. کمی آنطرف تر با حسین آقا به گفتگو نشستم، او دارای دو فرزند دختر و یک پسر است و از کاسب کاران قدیمی یزد در زمینه لوازم خانگی به شمار می رود. او می گوید: ابتدای سال بازار خوبی برای فروش اجناس بخصوص کالای ایرانی داشتیم و از این بابت خوشحال بودیم که با نامگذاری امسال به نام حمایت از کالای ایرانی، در بحث فروش لوازم خانگی ایرانی مشکلی نداریم اما چند ماهی است که  با افزایش قیمت ارز و سکه، بازار ما هم دگرگون شده است.
حسین آقا می گوید: اجاق گاز ایرانی که تا چند ماه پیش 300 هزار تومان خریداری می کردیم اکنون بالای 400 هزار تومان است. این یک بخش ماجراست؛ حتی این روزها تولیدکنندگان داخلی هم کالای خود را به ما به بهانه هایی چون تعطیلات تابستانی و انبارگردانی نمی فروشند.

در حین گفتگو ، زوج جوانی به جمع مان اضافه شدند. علی و سمیرا که قرار است تا چند ماه دیگر زندگی مشترک خود را شروع کنند. علی می گوید: برای خرید ماشین ظرفشویی به همه لوازم خانگی های شهر یزد مراجعه کردیم اما نسخه ما کیمیا شده است.
سمیرا هم می گوید: پشیمان است که چرا سال گذشته خرید نکرده، چرا که چند ماهی است که قیمت همه لوازم خانگی از فرش گرفته تا لوازم برقی و مبلمان، چند برابر شده است.
صحبت هایم را با حسین آقا ادامه می دهم. او که از وضعیت بازار لوازم خانگی دل پُر دردی دارد، می گوید: خیلی از مغازه داران در این اوضاع بازار، مغازه خود را تعطیل می کنند، چون هر روز باید کالا را به قیمت بالاتری بخرند و اگر با قیمت قبلی بفروشند ضرر کرده اند. در این میان مردم هم چند ماهی است که بدون نیاز به دنبال خریدند. هنوز فصل سرد سال نرسیده مردم به دنبال خرید بخاری هستند و وقتی علت آن را سوال می کنیم، می گویند باید چند ماه دیگر دو برابر پول بدهیم.
در حین مصاحبه، خانمی را می بینم که مدتی است منتظر تمام شدن بحث من و حسین آقا است، او را به گفتگو دعوت کردم. راضیه خانم می گوید: شوهرم در کارخانه لوازم بهداشتی کار می کرد که به یک باره به او و دیگر کارگران اطلاع دادند کارخانه ورشکست شده است. او در حالی که اشک از چشمانش جاری بود، ادامه داد: با این وضعیت گرانی، به حقوق آخر ماه دلمان خوش بود که این حقوق را هم دیگر نداریم. باید اجاره دهیم، دارای دو فرزندیم که یکی از آنها مدرسه ای است.

 

چگونه با بی پولی زندگی را بگذرانیم
چند ساعتی از حضورم در فروشگاه می گذرد، اما باز هم در همه غرفه ها مردم مشغول خرید و بازدید از اجناس هستند. به غرفه لوازم یدکی وارد شدم. جوان 29 ساله ای را می بینم که مدتی است در قفسه ها جستجو می کند، کمی جلوتر رفتم و از او پرسیدم به دنبال چیست؟ آقا مصطفی که مجری طرح های مخابراتی است برای خرید جعبه ابزار پیچ گوشتی به فروشگاه آمده. او می گوید: در تجربه چند ساله ام در اجرای طرح های مخابراتی، هرگز با کمبود جنس مواجه نشدم اما این چند روزه، برای خرید لوازم یدکی به مغازه هایی در سطح شهر یزد مراجعه کردم و با کمال تأسف آنها از دادن جنس خودداری کردند و حتی یکی از آنها معتقد بود که باید برای خرید، مغازه دار آشنا داشته باشم تا جنسم را خریداری کنم.

به ساعت 23 شب نزدیک می شویم و همچنان فروشگاه شلوغ است. برای اینکه دست خالی بیرون نروم، چند بستی می خرم و برای پرداخت وجه به صندوق مراجعه می کنم، با کمال تعجب باید قیمت 5 عدد بستنی را که پیش از این دو هزار و 500 تومان بود، پنج هزار تومان حساب کنم. حتی افزایش قیمت ها به بازار کوچکترین خریدهای مردم هم نفوذ پیدا کرده است.
 کشف بیش از شش هزار تن کالای ذخیره شده غیرقانونی
گرچه چند ماهی با این اوضاع بازار، برخورد با متخلفان در سکوت رسانه ای بود، اما چند روزی است که خبرهایی از برخورد شدید با متخلفان اقتصادی و کشف انبارهای ذخیره سازی کالاهای مختلف شنیده می شود.
چند روز پیش بود که با تلاش سربازان گمنام امام زمان (عج) در سپاه الغدیر یزد، انبار هزار و 500 تنی کالاهای اساسی شامل برنج، شکر، کنجد، حبوبات، لوازم خانگی و لوازم التحریر کشف شد.

بعد از آن خبری از کشف بيش از 600 تن کالاي ذخيره شده در انباری در حومه شهر یزد منتشر شد؛ 500 تن کنجد و 130 تن پسته. اقلام این انبار به صورت غیرقانونی ذخیره سازی شده و در سامانه سازمان صنعت، معدن و تجارت ثبت نشده بود.
و دو روز پیش هم با اقدام اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان (عج) در سپاه الغدیر یزد، دو انبار کاغذ و لوازم خانگی کشف شد. در انبار کاغذ، بیش از سه هزار تن کاغذ تولید مقوا، و در انبار لوازم خانگی کولر آبی، یخچال و ماشین لباسشویی به صورت غیرقانونی ذخیره و نگهداری شده بود.
شناسایی متخلفان در شبکه توزیع آرد شهرستان ابرکوه هم که با توزیع آرد خارج از شبکه، بیش از 400 میلیون تومان به جیب زده بودند، دیگر خبری بود که در یک هفته اخیر در استان یزد منتشر شد.
خبرهایی که موجی از برخورد قاطع با سودجویان را در جامعه به راه انداخته است و مردم نیز بر این باورند که برخورد با متخلفان اقتصادی راه حل خروج از التهابات بازار است.

 عزم جدی مسئولان برای برخورد با متخلفان
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان یزد می گوید: کالاهایی که در انبارها ذخیره شده اند باید در سامانه سازمان صنعت، معدن و تجارت ثبت شده باشند، در غیر این صورت تخلف محسوب می شود.
غلامرضا سالاری می افزاید: هر انبار و یا هر کالایی که کشف می شود ، چند اتهام بر آن وارد است ؛ احتکار، عرضه نکردن کالا و اعلام نکردن موجودی انبارها که در صورت محرز شدن موضوع طبق قانون، با متخلفان برخورد خواهد شد.

مدیرکل تعزیرات حکومتی استان یزد با اشاره به تشکیل سه هزار و 736 پرونده از ابتدای امسال تاکنون می گوید: از این تعداد، دو هزار و 318 تخلف مربوط به مغازه داران بوده است که یکهزار و 950 فقره آن رسیدگی و مختومه شده و بقیه آن در دست بررسی است.
رئیس کل دادگستری استان یزد هم می گوید: بنابر بخشنامه جدید قوه قضائیه، پرونده های مفاسد اقتصادی جمع آوری و برای جلوگیری از تشریفات دست و پاگیر اداری در دادسرای هر استان رسیدگی می شود.

محمدرضا حبیبی با اشاره به اینکه آمار پرونده های مفاسد اقتصادی در استان یزد، چشمگیر نیست می افزاید: خوشبختانه با هماهنگی و همدلی بین نیروهای نظامی، امنیتی، قضایی و اجرایی استان یزد از وقوع بسیاری از جرائم اقتصادی پیشگیری شده است.
معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد هم از عزم جدی مسئولان برای برخورد با محتکران خبر می دهد و می گوید: به تازگی و همچون استان های دیگر کمیته مبارزه با احتکار و اختفای کالا در استان یزد تشکیل شده است.
علی افشارپور می افزاید: این کمیته بصورت هفتگی با تشکیل جلسات متعدد به بررسی انبارهای کشف شده، بررسی پرونده های صنفی، افزایش قیمت ها و بحث تنظیم بازار می پردازد.

 بهبود شرایط به نفع مردم
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان یزد با بیان اینکه در یک هفته گذشته بیش از شش هزار تن کالا در انبارهای استان یزد بصورت غیرقانونی ذخیره سازی شده بود، می گوید: همکاران ما در مدت یک هفته به بررسی کالاهای کشف شده می پردازند و با صدور رأی، کار فروش و توزیع کالاها تا چند روز آینده با نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان یزد در اتحادیه های کالا، شرکت های تعاونی و فروشگاههای بزرگ استان یزد صورت می گیرد.
غلامرضا سالاری می افزاید: در بحث افزایش قیمت ها هم برخورد جدی با متخلفان می شود؛ در مجازات ها هیچ فرقی بین تولید کننده و فروشنده نیست. تولید کننده مکلف به عرضه کالا به نرخ های تعیین شده است و ملزم به عرضه کالای خود با همان ارز دولتی چهار هزار و 200 تومان. و در طرف دیگر فروشنده نیز مکلف به فروش اجناس خود با احتساب سود قابل قبول آن است.
معاون دادستان عمومی و انقلاب استان یزد هم می گوید: در ماده 2 قانون مجازات اخلال گران در نظام اقتصادی ، قیدی آورده شده که اگر احتکار، گرانفروشی، قاچاق و یا اخلال در نظام صادرات و واردات و توزیع اتفاق افتد ، اگر با علم به موثر بودن این اقدام در مقابله با نظام صورت گیرد در حکم فساد است.
مرتضی حدادزاده می افزاید: این سودجویی در نتیجه، موجب اخلال در نظام اقتصادی و دامن زدن به جنگ اقتصادی دشمن می شود که به هیچ عنوان قابل بخشش نیست و سخت ترین مجازات اعمال خواهد شد.

 مردم بیش از نیاز ، خریداری نکنند
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان یزد با بیان اینکه همه اقلام مورد نیاز مردم در بازار موجود است از مردم می خواهد که کالا را به حد نیاز خریداری کنند.
غلامرضا سالاری بر این باور است که اگر عرضه و تقاضا در بازار رعایت شود، افزایش قیمت نخواهیم داشت؛ تجربه نشان داده است که وقتی برای کالایی مشتری زیاد می شود، قیمت آن نیز بالا می رود.
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان یزد با بیان اینکه بازرسان تعزیرات در قالب اکیپ هایی بر نحوه توزیع، قیمت و بهداشت کالاها نظارت دارند، می گوید: مردم می توانند در صورت مشاهده تخلف در زمینه های امتناع از عرضه کالا، صادر نکردن فاکتور، افزایش قیمت و یا وجود انبارهای مشکوک، موارد را از طریق شماره تلفن های 124 و 135 به سازمان صنعت معدن و تجارت استان یزد، اتاق اصناف، اتحادیه های مربوطه و تعزیرات حکومتی اطلاع دهند.

 
گرانی ها تا کی ادامه دارد؟
برای مردمی که یک بار تجربه گران شدن ارز و تورم شدید قیمت ها را در چند سال پیش تجربه کرده اند پیش بینی گران شدن همه کالاها در موقعیتی مشابه و هجوم به بازارها دور از انتظار نیست. دکتر علوی راد اقتصاددان و استاد دانشگاه می گوید هجوم مردم به بازارها در ماه های اخیر بر اساس یک عقلانیت اقتصادی بوده است به این معنی که بعد از تلاطم ارزی انتهای سال 96 و تهدیدات رئیس جمهور آمریکا، مردم با توجه به پیشینه ای که از بحران ارزی سال 91 داشتند انتظار داشتند که روند قیمت ها به شکل صعودی ادامه یابد و برای همین به بازارها هجوم آوردند.
دراین شرایط آن ها که سرمایه ای دارند با خرید بیش از نیاز تلاش می کنند تا هم از موج گرانی پیش رو در امان باشند و هم با ذخیره کالا سود و بهره ای بالاتر به خود اختصاص دهند. عرضه کنندگان کالا هم اگر اوایل کالاهایشان را به همان قیمت قبل می دادند حالا با موج گرانی ها چاره ای ندارند تا خود را با شرایط اقتصادی جدید تطبیق دهند. این گونه است که غول تورم کم کم همه بازار را فرا می گیرد.

این تلاطم بازار تا کی ادامه خواهد یافت، معلوم نیست. به گفته تابش نماینده اردکان در مجلس شورای اسلامی این گرانی حاصل عوامل سیاسی همچون تحریم و غیرسیاسی همچون مدیران اقتصادی است.  در چنین شرایطی به رغم تحریم ها که راهکار دیپلماتیک خود را می طلبد، قطعا نحوه عملکرد مسئولان اقتصادی کشور و اصلاح نقاط ضعف می تواند نقش موثری در مهار تورم فزاینده در کشور داشته باشد.
نویسنده: سیده سکینه میرطاهری