تنش سیاسی عربستان با کانادا بیانگر سیاست خارجی تهاجمی جدید ریاض برای مهار کردن انتقادات بین المللی است.
به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما ؛ تنش سياسي عربستان با کانادا نشان دهنده سیاست خارجی تهاجمی جديد ریاض برای مهار انتقادات بین المللی از سرکوب منتقدان داخلی آنهم در شرایط تلاش سعودي برای اجرای به اصطلاح اصلاحات داخلی است. عربستان سعودی روز دوشنبه سفیر کانادا را اخراج و همچنین فرستاده خود را از کانادا فرا خواند و همه طرح های سرمایه گذاری و تجاری را با کانادا متوقف کرد. این اقدامات پس از آن صورت می گیرد که دولت اوتاوا تازه ترین موج سرکوب فعالان حقوق بشر را در پادشاهی سعودی محکوم کرد. به گزارش فرانس پرس؛ کارشناسان معتقدند این اقدامات نشان می دهد چگونه عربستان به شکلی فزاینده در تلاش است از ابزارهای اقتصادی و دیپلماتیک خود برای سرکوب انتقادات خارجی در دوران ولیعهدی محمد بن سلمان جوان بهره ببرد. جیمز دورسی (James Dorsey) پژوهشگر دانشکده مطالعات بین الملل راجاراتنام سنگاپور گفت: «این اقدام آشکارا تلاشی برای ترساندن دیگر کشورها و مجبور کردن آنها به کاستن از شدت انتقادات از عربستان سعودی است. سوال اینجاست آیا کشورهای دیگر اجازه می دهند عربستان آنها را مرعوب کند؟ منتقدان با چنین اقداماتی تسلیم نخواهند شد.» کانادا روز دوشنبه نشان داد با وجود به خطر افتادن توافقات تجاری با عربستان از جمله توافق پانزده میلیارد دلاری فروش زره پوش های سبک به ریاض حاضر به عقب نشینی نیست. در صورتی که این توافق به هم بخورد احتمال دارد هزاران شغل در کانادا از میان برود.
عربستان به 16 هزار دانشجوی سعودی دستور داد کانادا را ترک کنند
به نوشته نیوزویک, در پی تشدید مناقشه بین عربستان سعودی و کانادا, ریاض با لغو بورس تحصیلی 16 هزار دانشجوی سعودی که در کانادا مشغول به تحصیل هستند, به آنان دستور داد این کشور را ترک کنند و جای دیگری را برای برنامه های آکادمیک خود پیدا کنند.
عربستان در حال خارج کردن بیماران و دانشجویان خود از کاناداست گزارش های منتشر شده حاکی است عربستان سعودی در تلاش برای خارج کردن بیماران سعودی تحت درمان در کانادا است. شبکه تلویزیونی الجزیره انگلیسی گزارش داد این جدیدترین اقدام در تشدید تنش های دیپلماتیک بین دو کشور محسوب می شود. همچنین به بیش از پانزده هزار دانشجوی تبعه عربستان سعودی در کانادا دستور داده شده است این کشور را ترک کنند اما بازگشت این افراد به خانه کار دشواری خواهد بود زیرا شرکت ملی هواپیمایی عربستان سعودی در حال لغو پروازها بین جده و تورنتو است. هنوز مشخص نیست این مناقشه چگونه بر مراودات تجاری موجود بین دو کشور تأثیر خواهد گذاشت که چهار میلیارد دلار است. کانادا از جمله واردکنندگان نفت از عربستان سعودی است و عربستان نیز از کانادا تجهیزات نظامی و خودرو خریداری می کند. این موضوع همچنین سبب بروز سئوالاتی در ارتباط با سرنوشت قراردادهای دفاعی سیزده میلیارد دلاری در ارتباط با انتقال نهصد دستگاه خودروی زرهی به عربستان سعودی شده است. خبرنگار الجزیره انگلیسی از تورنتو گزارش داد عربستان سعودی در حال لغو پروازهای مستقیم خود به کاناداست و از پانزده هزار دانشجوی سعودی در این کشور خواسته است کانادا را ترک کنند. این موضوع سبب از بین رفتن امیدها در ارتباط با مراودات تجاری در آینده بین دو کشور شده است . ماجرا از انتقاد از دستگیری دو فعال حقوق زنان از سوی مقامات سعودی به اتهامات نامشخص، در توئیتر آغاز شد. یکی از این فعالان سمر بدوی خواهر رائف بدوی یک فعال دیگر است که در زندان به سر می برد و همسرش اکنون شهروند کانادا محسوب می شود.
الکس نیو از مقامات عفو بین الملل در کانادا در سخنانی گفت: "فکر می کنم عربستان سعودی در حال نشان دادن یک واکنش به شدت تهاجمی است و این موضوع نشان می دهد که آنها تا چه میزان به این موضوع و این نوع انتقاد حساس هستند. و این که این موضوع تا چه میزان برایشان اهمیت دارد. و از این رو، دیگر دولت ها باید این موضوع را فرصتی برای اعمال فشار قلمداد کنند." اما در حالی که کانادا انتظار داشت اتحادیه اروپا و آمریکا از این کشور حمایت کنند، هدر نائورت سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در سخنانی گفت: "ما در ارتباط با این موضوع با دولت عربستان سعودی گفتگو کردیم. این دولت عربستان سعودی و کانادا هستند که باید این مشکل را حل کنند." این مناقشه سبب شد جایگاه جاستین ترودو نخست وزیر کانادا در داخل تقویت شود و او از حمایت فعالان حقوق زنان برخوردار شده است اما منتقدان می گویند کانادا با قرار دادن عربستان سعودی در موضع دفاعی ، دستاورد زیادی عایدش نمی شود. اورل براون کارشناس سیاست خارجی در سخنانی گفت: "سوال مهمی که مطرح می شود این است که آیا این اقدام با خردمندی انجام شد یا خیر. آیا این موضوع در مقایسه با استفاده از دیپلماسی سازنده تر خواهد بود؟ آیا کانادا برای پیامدهای این موضوع آماده شده است یا خیر." مراودات تجاری بین دو کشور حدود چهار میلیارد دلار در سال است که بیشتر این رقم به فروش خودروهای زرهی ازسوی کانادا به عربستان سعودی مربوط می شود. کانادا از موضع خود عقب نشینی نکرده است اما اکنون گفته می شود در پی این مناقشه شدید در حال گفتگو با هم پیمانانش در ارتباط با بکار گیری دیپلماسی است.
عربستان دیگر غلات از کانادا وارد نخواهد کرد
عربستان در ادامه تنش با کانادا، از پذیرفتن محموله های غلات از این کشور خودداری کرد. به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره، برخی تجار اروپایی گفتند سازمان غلات عربستان به صادرکنندگان غلات اعلام کرد محصولات کانادا دیگر در مناقصه های جهانی ریاض جایی ندارد. این تجار افزودند در این باره، بیانیه ای رسمی از سازمان غلات عربستان دریافت کرده اند. بر اساس این بیانیه که رویترز از آن مطلع شد، از دیروز سه شنبه، سازمان غلات عربستان از پذیرفتن محموله های آرد گندم و جو از کانادا خودداری کرده است.
واکنش ها
انتقاد عفو بین الملل از سکوت کشورهای غربی درباره برخورد عربستان با مخالفان
سازمان عفو بین الملل از سکوت کشورهای غربی درباره برخورد عربستان سعودی با مخالفان و فعالان در این کشور انتقاد و پایان یافتن آن را امری مهم توصیف کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، سازمان عفو بین الملل اعلام کرد عدم سکوت کشورهای غربی در برابر رفتارهای دولت ریاض در قبال مخالفانش، امری مهم محسوب می شود. در پی درخواست کانادا برای آزادی فعالان حقوق زنان در عربستان سعودی ریاض با دستور اخراج سفیر کانادا از این کشور را صادر کرد. عربستان سعودی از سفیر کانادا در ریاض خواست ظرف 24 ساعت خاک این کشور را ترک کند. در همین حال عربستان همه مبادلات تجاری خود با کانادا را به حالت تعلیق در آورد. این اقدام عربستان سعودی در پاسخ به درخواست اتاوا مبنی بر آزادی فعالان و مبازران حقوق زنان زندانی در عربستان سعودی صورت گرفته است. در اتاوا، دولت کانادا روز دوشنبه از تصمیم عربستان سعودی به اخراج سفیر این کشور « به شدت ابراز نگرانی » کرده است. ماری-پییر باریل سخنگوی وزارت امور خارجه کانادا گفت: « ما به دنبال دریافت اطلاعات بیشتری در خصوص بیانیه اخیر پادشاهی عربستان سعودی هستیم ».
واکنش ضدونقیض آمریکا به مناقشه دیپلماتیک عربستان و کانادا به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک, واشنگتن در نخستین واکنش خود به مناقشه دیپلماتیک اخیر بین کانادا و عربستان سعودی, پیام های ضدونقیضی ارسال کرد. این مناقشه شامل تهدید یک گروه سعودی در توئیتر برای حمله ای مشابه حملات 11 سپتامبر به تورنتو است. هدر نائورت, سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا سه شنبه در واشنگتن گفت: ”ما دولت های هر دو کشور را ترغیب خواهیم کرد تا مسائلشان را با یکدیگر حل کنند. ما نمی توانیم این کار برای آنها انجام دهیم؛ آنها خودشان با هم باید این موضوع را حل کنند.“ اما یکی از مقامات ناشناس وزارت امور خارجه آمریکا دوشنبه به روزنامه هافینگتون پست گفت آمریکا قصد ندارد طرف هیچ یک از دو کشور را بگیرد. وی به این روزنامه گفت: ”ما از اینکه عربستان سفیر خود را از کانادا فراخوانده و سفیر کانادا در خاک خود را اخراج کرده است, اطلاع داریم. کانادا و عربستان سعودی هر دو متحدان نزدیک آمریکا هستند. برای اطلاعات بیشتر شما را به وزارت امور خارجه کانادا و وزارت امور خارجه عربستان ارجاع می دهم.“ آمریکا و کانادا متحدان هم پیمان در ناتو هستند, در حالی که آمریکا و عربستان از نظر فنی متحد هستند و متحدان هم پیمان نیستند. رویترز سه شنبه گزارش داد با توجه به واکنش نسبتاً سرد آمریکا, کانادا از انگلیس و امارات عربی متحده خواسته است به حل این مناقشه کمک کنند. این مناقشه با درخواست های کانادا از عربستان برای آزادی فعالان مدافع حقوق بشر که به تازگی بازداشت شده اند, تشدید شد. ریاض با متهم کردن اوتاوا به مداخله در امور داخلی عربستان سعودی, اوتاوا را محکوم کرد. عادل الجبیر, وزیر امور خارجه عربستان نیز دوشنبه گفت کانادا اطلاعات را ”تحریف“ کرده است, چرا که حقوق کسانی که بازداشت شده اند در نظام حقوقی عربستان تضمین شده است. وی گفت: ”موضع غیرمنتظره کانادا مبتنی بر اطلاعات تحریف شده است. بازداشت افراد مورد بحث, طبق چارچوب حقوقی ما صورت می گیرد, که حفظ حقوق آنها را تضمین می کند.“
زیگمار گابریل: حق السکوت و باج دادن عربستان سعودی درباره حقوق بشر بی معنا است
وزیر خارجه سابق آلمان با تاکید بر رفتار ریاض و اعمال فشارهای آن علیه کشورهای اروپایی در زمینه حقوق بشر، گفت وقتی پای حقوق بشر به میان می آید، باج و حق سکوت معنایی ندارد. به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره، زیگمار گابریل وزیر خارجه سابق آلمان در خصوص بحران عربستان و کانادا درپی اعلام خواسته اتاوا مبنی بر آزادی بازداشت شدگان اندیشه در عربستان گفت وقتی پای حقوق بشر به میان می آید، باج و حق سکوت معنایی ندارد. وی افزود با توجه به وظیفه کشورهای دمکرات ، موضع وزارت خارجه کانادا به منزله مداخله در امور داخلی عربستان نیست. گابریل گفت وی به علت مواضع خود درباره نحوه استعفای سعد الحریری نخست وزیر لبنان، در معرض اعمال فشارهای سعودی قرار گرفت و این موضوع، به خروج سفیر سعودی از آلمان و تلاش برای تاثیرگذاری بر سرمایه گذاری های آلمان در عربستان منجر شد.