با تغییر الگوی کشت، گلرنگ، گُلِ دشت‌های خشک شرق اصفهان شد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز اصفهان؛ هنوز سپیده سرنزده که حاج قاسم به همرا ه ننه صغرا بساط صبحانه آماده می کند و فانوس به دست راهی دشت می شود.
"علی" 6سال بیشتر ندارد و در این کودکی خوب می فهمد سفره بی نان یعنی چه ؛می گوید: من هم باید کمک حال پدر شوم تا مبادا سفره مان خالی شود و شرمنده مادر و خواهرم زهرا شویم.
زهرا خانم دختر ننه صغرا دامن پرچینش را از گل های زرد ونارنجی پرمی کند اما می داند تا عصر هم نمی تواند یک کیلو گرم گلرنگ بچیند.
این داستان برداشت پر زحمت گلرنگ در شرق اصفهان است.
رودشت، قطب کشت گلرنگ در استان
دشت 400هکتاری گلرنگ در رودشت، قطب این محصول در استان اصفهان است.
رییس جهاد کشاورزی منطقه رودشت می گوید:از ابتدای تیر تا پایان مرداد حدود 400تن گلرنگ از مزارع این منطقه برداشت شده است.
سیدعلی اکبر محمدی این گیاه را جایگزین مناسب برای کشت متناوب گندم و جو می داند و می افزاید: رقم بومی اصفهان در این منطقه کشت می شود که علاوه بر افزایش تولید محصول در مقایسه با رقم های دیگر بدون خار و مناسب برای رنگ غذا در صنایع غذایی است.
به گفته وی این گیاه حتی برای دام هم مفید است چرا که کاه و علوفه آن بسیار مقوی است .
این فعال صنف کشاورزی با اشاره به برداشت این محصول در صبح زود می گوید: هنگام برداشت اگر گلها خشک شوند خرد شده و محصول از بین می رود.
افزایش برداشت گلرنگ در استان
برداشت گلرنگ، این گیاه مقاوم به کم آبی امسال از حدود هزار و ۴۰۰هکتار مزارع استان اصفهان، ۲۵درصد افزایش داشته است.
اصفهان پس از فارس دومین تولیدکننده این گیاه در کشور است؛ کارشناس پنبه و دانه های روغنی سازمان جهاد کشاورزی استان ، عملکرد این دانه روغنی را در هر هکتار حدود دو تن بیان می کند و می گوید: در تیرماه حدود دو هزار و 800دانه گلرنگ از مزارع استان اصفهان برداشت شد.
کیوان بنی اسدی، اصفهان، اردستان، شاهین شهر و میمه، مبارکه، برخوار، فریدن و خوانسار را عمده شهرستان های تولید این گیاه برشمرده و می افزاید:امسال دو هزار و 360تن گلرنگ تولید شده این استان در قالب خرید تضمینی به قیمت هر کیلوگرم 26هزار ریال از بهره برداران خریداری شده است.
گیاه آفت کش!
او با اشاره به کشت متناوب زراعی گلرنگ هم می گوید: روش کاشت مرسوم در اکثر مزارع به صورت گندم بوده و کشت گلرنگ در تناوب با گندم از آیش زمین جلوگیری می کند.
کشت نکردن زمین کشاورزی به مدت معینی را آیش می گویند .
گلرنگ،گیاهی اقتصادی
گلرنگ با برگ های خار دار و گل های زرد رنگ مایل به قرمز بین ۶۰تا۸۰ سانتی متر ارتفاع دارد.
مهندس حسن احمدی کارشناس اداره جهاد کشاورزی شرق اصفهان که به خوبی با این منطقه آشنایی دارد می گوید: مقاومت بالا به شوری و پایین بودن نیاز آبی از عوامل انتخاب گیاه روغنی گلرنگ برای کشت در مناطق کویری از جمله شرق اصفهان است.
وی به برداشت دو محصول از یک گیاه یعنی گل و دانه گلرنگ اشاره می کند و این محصول را از نظر مصرف غذایی و صنعتی در مقایسه با سایر محصولات مقرون به صرفه می داند.
احمدی با اشاره به اینکه گلرنگ دارای 25الی45 درصد روغن، 12تا24 درصد پروتئین و 35الی60 درصد پوسته است به نبود کارخانه ی روغن گیری در منطقه اشاره کرده و می گوید:این موضوع باعث شده کشاورزان محصول را بدست واسطه ها بسپارند.
به گفته وی روغن گلرنگ در طباخی، تهیه صابون، رنگ، ورنی و مواد پوشاننده مشابه کاربرد دارد.
داروخانه ی طبیعی
رضا جهانگیری کارشناس طب اسلامی گلرنگ را گیاهی گرم و خشک معرفی می کند که مسکن و خاصیت مسهلی دارد و همچنین تقویت کننده اعضای عمومی بدن است.
وی این محصول را به دلیل وجود خواص شگفت انگیز جایگزین فوق العاده ای برای بسیاری از رنگ های پرضرر مصنوعی می داند و می افزاید: از گل های گلرنگ به عنوان داروی محرک، مسکن و مسهل و معرق، از گلهای خشک آن برای معالجه یرقان و از آب خیس کرده گلها برای شست و شوی چشم استفاده می شود.
صنایع تبدیلی، حسرت کشاورزان رودشتی
آنان برای مقابله با این معضل به کشت گیاهان مقاوم به کم آبی از جمله گلرنگ روی آورده اند اما کشت این محصول هم در این منطقه موانع جدی دارد که اسفندیار امینی نماینده کشاورزان شرق اصفهان برخی از این محدودیت ها را بازاریابی نادرست، پایین بودن قیمت خرید تضمینی و نبود صنایع تبدیلی می داند.
او با اشاره به وسعت برداشت گلرنگ در این منطقه و جایگاه اقتصادی این محصول برای کشاورزان معتقد است: فرآوری این گیاه حلقه مفقوده در چرخه اقتصادی شرق اصفهان است.
توسعه کاشت این گیاه صنعتی و چند منظوره با ایجاد چنین صنایعی می تواند عمده مشکلات اقتصادی و اجتماعی منطقه شرق اصفهان از جمله بیکاری و درآمد پایین کشاورزان را برطرف کند که رسیدن به این مهم سرمایه گذاری بخش خصوصی و حمایت مسوولان دولتی را می طلبد.
نگارنده: راضیه رحیمی