گزارش مکتوب
آب، سهمِ چغندرقند یا دریاچه ارومیه!
آذربایجان غربی رتبه نخست تولید چغندرقند در کشور را داراست، اما به عقیده کارشناسان باتوجه به آب بر بودن این محصول در شرایطی که وضعیت دریاچه ارومیه بحرانی است، باید کشت آن در حوضه آبریز دریاچه محدود و یا جایگزین شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز آذربایجان غربی، با بروز بحران کم آبی دریاچه ارومیه سیاستهای خاصی در بخش کشاورزی حوضه آبریز دریاچه ارومیه برای جلوگیری از هدر رفت آب برنامه ریزی و به مرحله اجرا گذاشته شد، یکی از این برنامه ها اصلاح الگوی کشت از محصولات آب بر و جایگزینی آن با کشت محصولات کم آب بر است.
چغندرقند از جمله محصولاتی است که کشت آن آب بر است که کشت آن در حوضه آبریز دریاچه باید کنترل میشد.
آذربایجان غربی رتبه نخست تولید چغندر قند را در کشور به خود اختصاص داده است و نزدیک به 10 هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم با تولید این محصول و صنایع زیردستی آن فرصت شغلی پیدا کرده اند.
به گفته کارشناسان، در سال زراعی جاری قرار است 2 میلیون و 500 هزار تن چغندرقند در استان تولید شود که یک میلیون و 500 هزار تن آن در کارخانه های قند داخل استان مصرف می شود.
150 واحد تبدیلی در حوزه صنایع تبدیلی زیر مجموعه این محصول در آذربایجان غربی فعالیت می کنند که 5 کارخانه تولید قند عمده آنها هستند.
این پنج کارخانه سال گذشته 600 میلیارد تومان برای خرید یک میلیون و هشتصد هزار تن از تولیدات چغندرکاران هزینه کرد تا 265 هزار تن شکر از آن استحصال شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی از تهاتر این محصول با شکر و فروش آن به زیر قیمت خبر می دهد و می گوید: سال گذشته حدود ۳۷ هزار هکتار چغندرقند در استان کشت شده بود که مازاد بر سهمیه ابلاغی بود.
کریم زاده با بیان اینکه راندمان تولید چغندرقند بالا است می افزاید: این محصول آب بری بالایی نسبت به سایر محصولات کشاورزی دارد و در هر هکتار ۱۵ هزار متر مربع آب مصرف می شود.
وی اشاره می کند که چغندرقند محصول بومی و مرسوم این استان است به نحوی که کارخانه های قند که بیش از ۷۰ سال قبل احداث شده اند این انگیزه را برای کشاورزان ایجاد می کنند تا محصول چغندرقند تولید کنند.
کریم زاده با بیان این که اهرمی قوی برای محدودساختن کشت چغندرقند وجود ندارد، می گوید: اگر به دنبال کاهش سطح زیر کشت این محصول هستیم باید ملزومات قانونی نیز وجود داشته باشد و از سوی دیگر باید برای کشت جایگزین نیز حمایتهای ویژه ای صورت گیرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی بااشاره به این که امسال نیز کشت چغندرقند مازاد بر سهمیه ابلاغی است، می افزاید: سطح ابلاغی کشت چغندرقند استان ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار بوده در حالی که این میزان در واقعیت رقمی بیش از این است.
مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز درخصوص کشت چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه می گوید: برنامه هایی برای کاهش کشت این محصول در دستور کار دولت قرار گرفته است ولی وجود پنج کارخانه قند بزرگ در این منطقه سبب شده تا کشاورزان نسبت به کشت این محصول راغب باشند.
سرخوش با بیان اینکه کشت چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه محدود شده است نه کل استان، یادآور شد: کشاورزان می توانند این محصول را در شمال استان کشت کنند.
وی تصریح می کند: اصلاح الگوی کشت باید در حوزه دریاچه ارومیه عملیاتی شود و برای این هدف کشت های کم آب بر همچون ذرت مفید است چرا که حدود 60تا 64 میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی می شود.
مدیر دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه خاطر نشان می کند: کشت چغندرقند در 23 هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان محدود شده است که 12 هزار و 600 هکتار از این میزان در اخل حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار دارد که به مرور زمان به اراضی خارج از حوضه انتقال خواهد یافت.
به عقیده کارشناسان، جلوگیری از کشت مازاد بر نیاز کارخانجات تولید قند استان، ممانعت از خروج محصول چغندرقند از استان بر اساس مصوبات ستاد احیای دریاچه ارومیه، حفاظت از برنامه کشت محصولات کم آب بر و جلوگیری از توسعه اراضی کشاورزی و ترویج کشت پاییزه از جمله مواردی است که در راستای اصلاح الگوی کشت و صرفه جویی در مصرف آب باید در دستور کار سازمان های متولی قرار گیرد.
خبرنگار: ندا موسی زاده