رئیس مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم: بزرگ‌ترین پیام سیره حضرت امام جعفر صادق علیه السلام، سعه صدر است.
وی درباره دفاع عقلانی از دین در سیره امام صادق (ع)گفت: در عبارت دفاع عقلانی از دین، منظور از دین؛ ادیان وحیانی، به خصوص اسلام و منظور از دفاع؛ دفاع علمی و عقلی است.
رئیس مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم ادامه داد: منظور از دفاع عقلانی؛ دفاعی است که مبتنی بر اصول عقلی و روش‌های منطقی باشد. دفاع عقلانی از دین یعنی دفاعی که مستند باشد و عقلای عالم هم آن را بپذیرند.
حجت الاسلام رضایی مهر،گفت: دفاع؛ با روش‌های درون دینی؛ بر اساس آیات و روایات است و همچنین؛ با استناد بر روش‌های برون دینی است. برای کسانی که منکر دین هستند، نمی توانیم از دفاع درون دینی استفاده کنیم و باید براهین و روش‌های عقلی را به کاربریم. دفاع عقلانی از دین، هم برای منکر و هم برای متدین کاربرد دارد. واقعاً اگر بتوانیم سیره اهل‌بیت علیهم السلام را در دفاع از دین، پیاده کنیم، موفق خواهیم بود.
وی افزود: تمام مناظراتی که اهل بیت (ع) انجام دادند؛ بر اساس دفاع عقلانی بوده است. وقتی به این سخنان و مناظره ها، مراجعه می کنیم؛ همه بر اساس همین محور است و تعقل و عقلانیت، جزء لاینفک آنها بوده است. درباره مناظرات حضرت امام صادق(ع) نیز باید بگویم؛ آن حضرت؛ تمام مناظره‌ها با سران ادیان و رشته‌های فکری مختلف را بر محور عقلانیت انجام داده‌اند و بر همین اساس؛ آنها ساکت می شدند. سیره اهل بیت(ع) همین بوده است و وقتی با علمای یهود، نصارا و... برخورد می کردند به زبان و با عقاید خودشان با آنها صحبت می کردند و بسیاری از آنها از افکارشان بر می‌گشتند.
وی ادامه داد: در این نوع مباحث؛ بین دو طرف باید عنصر مشترکی باشد وگرنه گفتگو انجام نمی شود؛ این عنصر مشترک عقلانیت است. حضرات معصومین (ع)، صد درصد در مناظره‌ها پیروز بودند و حقانیت اسلام و تشیع را اثبات می کردند. امام صادق( ع ) مناظره‌هایی داشتند که اثرات زیادی در مخاطبان و جامعه اسلامی داشته است. یکی از این موارد؛ این بود که بر همه اهل عالم و بر موافق و معاند، ثابت شد؛ دین و مذهبی که صلاحیت پیروزی دارد، دین اسلام و مذهب تشیع است. در دوره امام صادق(ع) کثرت فرقه ها و مذاهب به گونه ای بود که امام صادق (ع)را در حد بزرگ یک فرقه می دانستند. مردم به راحتی تسلیم نمی شدند و امام(ع) در جایگاه حافظ دین و سنت پیامبر(ص)، شفاف‌سازی معارف دینی را انجام دادند و حوزه های علمی و دانشگاه های بزرگ را بنا کردند. در دوره ایشان،کار علمی و تمدن سازی زیادی انجام شد.
حجت الاسلام حسن رضایی مهر، افزود: آن حضرت؛ مناظره‌هایی انجام دادند؛ البته مناظره عقلانی و منطقی که اهانت نداشت و این کار کمی نبود. وقتی مخالف در مقابل برهان امام صادق(ع) قرار می گرفت؛ ساکت می شد چون می‌دید از کتاب خودش برایش می گویند؛ درنهایت مخالفان به این نتیجه رسیدند که بهترین دین، اسلام و بهترین مذهب، شیعه است؛ همچنین فهمیدند؛ حقانیت اسلام و تشیع را فقط باید از اهل بیت(ع) گرفت و بر این اساس، موافق شدند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از ویژگی های امام صادق (ع) آزاد منشی آن حضرت بود و اینکه به مخالفان، فرصت حرف زدن می‌دادند؛ حتی اگر خدا را نفی می کردند؛ این قضیه باعث شد، ارتباط گسترده ای با آن حضرت ایجاد شود.
وی درباره دلیل اینکه چرا امام صادق (ع) را رئیس مذهب شیعه می نامند ادامه داد: امام صادق (ع) به لحاظ موقعیت زمانی در شرایط خاصی قرار داشتند. آن حضرت؛ عمده احکام دین و فقه شیعه را مطرح کردند و به همین دلیل، رئیس مکتب شیعه نامیده می شوند.
وی درباره پیام های سیره امام صادق (ع) گفت: بزرگ‌ترین پیام سیره آن حضرت؛ سعه صدر است. اگر در بحث کردن با مخالف، سعه صدر نداشته باشیم به نتیجه نمی رسیم. نداشتن انحراف از مشی منطقی و عقلانی و استفاده از ابرازهای روز برای تبلیق دین از دیگر ضرورت‌هاست. همچنین باید علم به دین، وجود داشته باشد و جاهل به دین، هیچگاه نمی‌تواند مدافع دین باشد. دفاع قاطعانه از دین و آموزه های دینی در مقابل دشمن بسیار مهم است؛ دشمن شناسی، بصیرت، موضع قاطعانه گرفتن در مقابل دشمن از پیام های مهم سیره امام صادق ع برای جامعه امروز است. الان امریکا به دین و کشور ما طمع کرده، باید او را بشناسیم و موضع قاطعانه بگیریم.