با توجه به پیشرفت ها و مدرن شدن زندگی های مردم ، حفظ آیین های سنتی در استان بوشهر که ازسالهای های دور به نسل های امروز رسیده چون دم دم سحری و گلی گشو از اهمیت خاصی برخوردار است .
به گزارش خبرگزاری صداو سیما مرکز بوشهر، اگر در سحر های ماه رمضان در استان بوشهر باشید حتما باشنیدن صدای نواختن طبل که توسط دو یا سه نفر به صدا در می آید ، بیدار می شوید ؛ به این آیین دم دم سحری می گویند .
دُمدُم سحری» یکی از سنت بیدار باش قدیمی در این ایام است که بیشتر با حضور جوانان و نوجوانان برگزار میشود.
شخصی که فانوس در دست دارد در جلو بیت خوان یا در واقع سحر خوان و دمام زن که از جمله اشعار مشهوری می خواند و میتوان به بیت های ، خداوندا تو ستاری همه خوابند تو بیداری . به حق لا اله الا الله همه عالم نگهداری است ، اشاره کرد .
"خاله مکیه " که از قدیمی های یکی از محلات بوشهر است می گوید : در هر سحر دوبار طبل بصدا در می آید ؛ یکبار کمی زود تر از سحر تا مردم سحری آماده کنند و دیگری چند دقیقه مانده به اذان که مراقب باشند دیگر چیزی نخورند .
این آیین معنوی سنتی هنوز هم اجرا می شود ، که به ثبت آثار ملی رسیده است .
دم دم سحری خوانان همه شب های رمضان را در روز عید فطر نوید عید را میدهند و از اهالی محل عیدی میگیرند.
اما مراسم گلی گشو ( گلی گشا یا گره گشا )
همزمان با ۱۵ رمضان و میلاد امام حسن مجتبی( ع ) ، این آیین علاوه بر محلات قدیمی شهر بوشهر در برخی از شهرستان های این استان برگزار میشود .
اگر دریکی از این شهرها باشید در شب میلاد ؛ جمعی از کودکان و نوجوانان رو میبینید که با کیسه هایی که از قبل آماده کردند ، دسته دسته بر در منزل اهالی محل میروند و باهم به صورت دسته جمعی جمله گرهی گشا رو بیان می کنند و درمناطق شمالی استان هم شعر صل علی محمد امام حسن خوش آمد خوانده میشود و از اهالی عیدی میگیرند که شامل مواد خوراکی و تنقلاتی است که بچه ها دوست دارند والبته خانواده هایی که در این یکسال صاحب فرزند شده اند حتما پذیرایی مفصل تری در نظر میگیرند .
خانم پولادی که یکی از ساکنان روشن دل هلیله یکی از مناطق بوشهر هست می گوید : از بزرگترهایش شنیده است این رسم به این دلیل برگزار می شود که وقتی امام حسن ع متولد میشود پیامبر (ص) آن حضرت را بر روی پای خود گذاشته و به ایشان هدیه یا چشم روشنی داده اند .
بیشتر روزهداران در شب میلاد حضرت امام حسن مجتبی(ع) در رسیدگی به بچههاى فقیر اقدام میکنند و این بچهها با در دست داشتن کیسه و سردادن جملاتى نظیر «گره گشو سرت بشور، با آرد شو» اهالى را از آمدن خود به منازل خبر مىدهند و هدایای خود را دریافت میکنند.
این رسم به ثبت آثار ملی رسیده در بعضی مناطق شب ولادت و در برخی مناطق روز ولادت برگزار می شود ؛ در استان هایی چون خوزستان و خراسان هم با نام گرگیعان برگزار می شود .
همچنین "ترتیلخوانی " ، " عزاداری سنتی " " رسیدگی به مستمندان " ، " برگزاری جشن قرآن " از جمله برنامهها و سنتهای دیگر بوشهریها در ماه مبارک رمضان است.
در ایام ماه مبارک رمضان تلاوت آیات قرآن در نقاط مختلف شهری و روستایی طنینانداز میشودو در این ماه با ارزش ختم قرآن کریم مورد توجه خانوادهها در شهرها و روستاها قرار دارد.
اجرای جشن رمضان و برگزاری محافل انس باقرآن و ترتیلخوانی قرآن کریم در ماه مبارک رمضان که روز به روز رنگ بوی بهتری در استان می گیرد و در سال های اخیر ترتیل خوانی گروهی بسیار بر جذابیت این برنامه ها افزوده است .
همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان نوای ملکوتی قرآن کریم در جای جای نقاط استان بوشهر طنین انداز میشود بهگونهای که در شهر و روستاهای این استان نوای خوش قرآن کریم دلها را نوازش میدهد و قلوب مرد م این دیار را به خداوند پیوند میزند.
دبیر ستاد ترتیل خوانی ندای ملکوت استان بوشهر با بیان اینکه مراسم ترتیل خوانی قرآن کریم جایگاه مهمی در این استان دارد می گوید : آیین ترتیل خوانی قرآن کریم به مدت 2 ساعت قبل از اذان مغرب برگزار میشود و قاریان و کارشناسان قرآنی استان در اجرای آن مشارکت دارند.
نصرالله غزنوی با بیان اینکه ترتیل خوانی قرآن کریم بصورت منظم و پرشکوه در حسینیه عاشقان ثارالله شهر ؛ امامزاده های محمد بن باقر (س) و عبد المهیمن بوشهر برگزار می شود می گوید : مراسم ترتیل خوانی حسینیه عاشقان ثارالله که با استقبال کم نظیری مواجه شده و بیش از یکهزار نفر در آن شرکت می کنند ، به طور مستقیم از شبکه استانی صدا و سیمای بوشهر پخش میشود.
همچنین ترتیل خوانی قرآن در دیگر شهرها و روستاها ی استان بوشهر با حضور روزهداران برگزار میشود.
در ایام لیالی قدر هم مردم مومن استان بوشهر همانند مردم سراسر کشور با حضور در مساجد ؛ حسینیه ها ؛ تکایا و اماکن مذهبی ضمن دعا و نیایش ، با اجرای تعزیه ، راه اندازی دستههای سینه زنی و نواختن سنج و دمام برای مظلومیت و شهادت حضرت علی (ع) سوگواری می کنند .
غذاهای سنتی استان بوشهر
کماچ، گرده، رنگینگ، زولبیا بامیه، آش زرد و حلوای انگشت پیچ از جمله غذاهای سنتی استان بوشهر است که در ایام رمضان در سفرههای مردم این استان وجود دارد.
اطعام روزهداران در نقاط مختلف یکی دیگر از برنامههای مهم مردم متدین استان بوشهر در ماه رمضان است.
رسیدگی به نیازمندان و مستمندان مورد توجه مردم نیکوکار و خیر استان بوشهر در ماه مبارک رمضان قرار دارد بهگونهای که افطاری فقراء با غذای گرم و بستههای ویژه غذایی تامین میشود.
عید تلخک
در روستاهای استان بوشهر به عید فطر، عید تلخک نیز گفته می شود. در این روز کسانی که در میان ماه رمضان عزیز از دست رفته دارند مراسم فاتحه خوانی برگزار می کنند ومردم برای تسلیت به دیدن آنها می روند.
سحرگاهان بعداز گفتن اذان صبح و نماز عید فطر مردم به زیارت اهل قبور میروند وبر قبر درگذشتگان خود سفره میچینند.