کهگیلویه و بویراحمد
"مثل آب خوردن" ضرب المثلی رنگ باخته
گزارش مکتوب: ضرب المثل "مثل آب خوردن" این روزها رنگ باخته و دیگر برای کارهای سهل و آسان کاربرد ندارد.
گزارش مکتوب: به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز کهگیلویه و بویراحمد، م. ح شهروند یاسوجی می گوید: باران به شدت در حال بارش بود و گذرم به خیابان پیرچوپان درمنطقه اکبر آباد یاسوج افتاد خانمی را دیدم چتر در یک دستش و در دست دیگر شیلنگ آب بود و داشت جلوی حیاط خانه اش را می شست کاملا متحیر شدم وقتی از او سوال کردم به چه قیمتی! گفت پولش را خودمان می دهیم نه شما.
با خودم فکر کردم این روزها کهگیلویه و بویراحمد با خطر جدی کمبود آب مواجه است ولی بسیاری از مردم و مسئولان هنوز این خطر را جدی نگرفته اند.
آری همه این جمله را شنیده ایم که دسترسی یا انجام دادن کاری برایمان مثل آب خوردن است اما این روزها باید برای کارهای سخت و در آینده سخت تر این جمله یا ضرب المثل را جایگزین کرد چون هر روز آب دست نیافتنی تر می شود !
هنوز هم بسیاری از مردم به جای جارو از آب استفاده می کنند و هنوز هم روش های منسوخی مانند آب پاشی های صبح گاهی، شستن خودروها، آبیاری تمام وقت چمن ها و درختان باغچه، هدر روی آب از شبکه های فرسوده ادامه دارد و باید گفت" یا نمی دانند یا نمی خواهند بدانند که یک ساعت بدون آب زندگی کردن چه مشکلاتی را دارد".
شهروند دهدشتی هم که نگران کاهش منابع آب است می گوید: قطعی آب حتی برای یک ساعت برایمان سخت است اگر چه این قطعی بر اساس اعلام قبلی اداره آب و فاضلاب باشد.
وی با بیان اینکه نبود آب یعنی تهدید حیات ادامه می دهد: حیات تنها منظور از زندگی انسان‌هایی که قادر به کوچ کردن هستند، نیست، منظور مرگ همه موجودات است، گیاهان، جانوران و هر آنچه که نشان‌دهنده زندگی است، بدون آب معنایی ندارد و نابود می‌شود.
به گفته صاحب‌نظران، کهگیلویه و بویراحمدی ها به واسطه نبود مدیریت صحیح و استفاده های نادرست از منابع آبی اکنون به چاله بحرانی فروافتاده اند که خروج از آن منوط به مشارکت همه مردم است، مردمی که امروز باید نشان بدهند تا چه حد به موطن خود عشق و علاقه دارند.
یک بار دیگر خبرها را مرور کنید، افزایش تعداد دشت‌های بحرانی در استان، افت شدید سطح آبهای زیرزمینی، ایجاد فروچاله‌ها زیر سطحی، فرونشست زمین در بخش‌های مختلف، خشکیدن باغ‌ها، کوچ روستائیان، مرگ قنات‌ها، رودها، تالاب‌ها و تغییراتی که در سطح وسیع در گونه‌های جانوری و گیاهی، آرام و خزنده پیش می‌رود و همه و همه نشانه‌های جدی است از یک بحران! و آن بحران نامش کم آبی است.
طبق آمار بارندگی در سال جاری در کهگیلویه و بویراحمد50 درصد کاهش یافته است و بخش قابل توجهی از قنات ها و چشمه های این استان یا خشک شده و یا با کمبود شدید آبدهی مواجه شده اند.
کهگیلویه و بویراحمدی که بر اساس آمارهای موجود با بیش از ۱۶ هزار کیلومتر مربع، یک درصد از مساحت و۱۰ درصد آبهای ایران را در اختیار داشت.
گزارش های منتشر شده شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد حکایت از کاهش میزان نزولات جوی در ۹ سال گذشته در این استان دارد همچنین میانگین بلند مدت بارندگی در این استان از ۴۳ سال قبل تاکنون افزون بر ۶۷۵ میلی متر معادل حدود ۱۰ هزار و ۴۷۴ میلیون مترمکعب اعلام شده است.
این عوامل و تنش آبی در برخی شهرهای استان و کمبود آب کشاورزی و صنعت در شهرهای گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد لزوم تلاش مضاعف برای استفاده بهینه از منابع آبی را بیشتر کرده است به طوری که شکوهی مدیرکل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد گفت: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد کاهش باران در این استان از 50 ساله گذشته تاکنون بی سابقه بوده است و ادامه این روند می تواند استان را در زمینه زیست ـ محیطی و تامین آب در بخش شرب ، کشاوری و صنعت با چالش جدی مواجه کند.
این در حالی است که علیرغم تمام اقدامات صورت گرفته در سال های اخیر هنوز هم بیش از 80 درصد از آب های استحصالی در استان به بخش کشاورزی اختصاص می یابد که از این میزان نیز حداقل ۷۰ درصد تبخیر و یا جذب زمین می شود و این یعنی استفاده بهینه از این آبها صورت نمی گیرد.
هرچند این روزها بارش های مطلوب در استانهای غربی و شمالی موجب خوشحالی مردم شد اما سدهای استان کهگیلویه و بویراحمد که کمتر از انگشتان یک دست است وضعیت مطلوبی ندارند.
مدیر اداره بهره برداری و نگهداری سد کوثر در گچساران با بیان اینکه ذخیره آب سد کوثر در این شهرستان هم اینک 260 میلیون متر مکعب است گفت: حجم آب سد کوثر در مدت مشابه سال آبی گذشته 355 میلیون متر مکعب بود که با وجود این95 میلیون متر مکعب کاهش داشته است.
اسلام قدمی گنجایش مخزن سد کوثر را 580 میلیون متر مکعب ذکر کرد و افزود: بارش های اخیر 3 میلیون متر مکعب به ذخیره ی این سد اضافه کرد این در حالی است که این سد سالانه آب آشامیدنی 20 شهرستان و 2 هزار روستای استانهای هرمزگان، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر را تأمین می‌کند.
سد شاه قاسم در یاسوج نیز به طور کامل خشک شده است و سدهای چمشیر در گچساران، تنگ سرخ در بویراحمد و کوهبرد در کهگیلویه در حال ساخت است.
معاون مهندسی و توسعه شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد از تنش آبی در 6 شهر استان در فصل های بهار به ویژه تابستان خبر داد گفت: شهرهای یاسوج، مادوان، باشت، سوق، لیکک و دیشموک شاهد تنش آبی خواهند بود.( تنش آبی به شرایطی گفته می‌شود که میزان تولید و مصرف آب در آن یکسان است و در صورت افزایش مصرف به بحران تبدیل می‌شود.)
مسعود مرادیان ادامه داد:کمبود آب در منابع سطحی و زیر زمینی به گونه ای کاهش یافته است که در این منابع دبی آب دو سوم کاهش داشته است.
معاون مهندسی و توسعه شرکت آب و فاضلاب استان سرانه مصرف در استان را بالاتر از متوسط کشوری دانست و افزود: متوسط سرانه مصرف آب در شبانه روز در کهگیلویه و بویراحمد به ازای هرنفر 200 لیتر است و این در حالی است که این رقم در کشور 150 لیتر و در جهان کمتر از 100 لیتر است.
وی رعایت سرانه مصرف و استفاده بهینه از سوی مردم برای مدیریت بحران کم آبی در استان را ضروری دانست و گفت: کشاورزان از مصرف آب آشامیدنی برای آبیاری مزارع و باغ ها خودداری کرده و با تغییر الگوی کشت از برداشت بی رویه آب های زیر زمینی و استفاده نادرست از آبهای سطحی خودداری کنند.
مرادیان استفاده از تانکر ذخیره سازی آب در منازل را ضروری دانست و افزود: با توجه به استفاده از کولر آبی در منازل و به تبع آن اضافه شدن سرانه مصرف آب، خانواده ها سعی کنند فقط در ساعات اوج گرما از این وسیله سرمایشی استفاده کنند.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای استان هم با بیان اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد که افت سطح آب در دشت‌های کهگیلویه و بویراحمد از سال 1387 آغاز شده و همچنان رو به افزایش است گفت: سطح آب سفره‌های زیر زمینی دشت‌های امامزاده جعفر گچساران و کلاچو در کهگیلویه از توابع این استان 20 و 12 متر افت کرده است.
رسول فرهادی بیان کرد: 460 حلقه چاه کشاورزی این استان تاکنون به کنتور هوشمند مجهز شده اند و در سال جاری هشت میلیارد ریال اعتبار برای نصب کنتورهای هوشمند بر روی 400 چاه کشاورزی این استان تصویب شد که هنوز تخصیص صورت نگرفته است.
براساس آمار شرکت منابع آب کهگیلویه و بویراحمد، بیش از یک هزار و 195 حلقه چاه آب غیرمجاز در 15 دشت این استان حفر شده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که سالانه 46 میلیون متر مکعب آب از چاه‌های غیرمجاز در این استان برداشت می‌شود.
فرهادی ابراز داشت: نصب کنتورهای هوشمند، پلمپ چاه‌های آب غیرمجاز، راه اندازی بانک اطلاعاتی برای ثبت درخواست‌ها و پیشگیری از تخلفات احتمالی، گشت و بازرسی با هدف جلوگیری از احداث چاه‌های غیر مجاز، فرهنگ‌سازی در راستای کاهش کشت محصولات پرمصرف و برنامه ریزی برای جلب مشارکت مردم جهت مدیریت مصرف آب از جمله این برنامه‌ها است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه بخش اعظم آب شرب مورد نیاز شهرهای استان از منابع آب زیر زمین تامین می شود، گفت: در حال حاضر حدود 80 درصد آب شرب مورد نیاز شهروندان از چاه‌های عمیق تامین می‌شود.
سیدعلی لدنی نژاد با بیان اینکه این شرکت برنامه ریزی لازم را برای کاهش اثرات تنش آبی و مدیریت توزیع آب انجام داده است، اضافه کرد: بهترین راهکار کاهش اثرات تنش آبی، مدیریت مصرف و جلوگیری از هدر رفت آب توسط شهروندان است.
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: گرما و خشکسالی سبب کوچ زودهنگام 40 درصد عشایر این استان به مناطق ییلاقی شده است.
مجید علی پور زمان کوچ عشایر به مناطق ییلاقی را پنجم اردیبهشت اعلام کرد و افزود: 20 درصد از عشایر به دلیل نبود آب و کمبود علوفه به مزارع اطراف شهرها کوچ کردند.
علی پور ابراز کرد: همه ساله عشایر کوچنده این استان تنها در 2 ماه از سال نیاز به خرید علوفه داشتند در حالی که گرما و خشکسالی در سال 96 موجب شد که این میزان به پنج ماه برسد.
وی با بیان اینکه90 درصد منابع آبی عشایر خشک شده است گفت: کاهش وزن دام‌های عشایر و امکان ابتلای دام‌ها به بیماری‌ها از دیگر پیامدهای خشکسالی در این استان است.
کهگیلویه و بویراحمد، بدون تردید در سال جاری با مانع بزرگ کم آبی مواجه است که مدیریت صحیح مصرف از سوی مردم و مسئولان برای گذر از این مشکل از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
باید تاکید کرد که آب نیست، کم‌آبی فراگیر یکی از بزرگترین مشکلات کشور است، باید بارها و بارها تکرار کرد که کهگیلویه و بویراحمد یکی از استانهای پرخطر کشور در موضوع کم‌آبی به‌شمار می‌رود و با توجه به اینکه اقتصاد این استان متکی به کشاورزی است، بی‌تردید بیش از سایر نقاط از بحران آب متضرر خواهد شد. دبیر و نویسنده:محمدجعفر درزاده