چرایی اعلام تصمیم پیش از موعد ترامپ برای ماندن یا خروج از برجام
دونالد ترامپ رئيس جمهور امريکا تصمیم خود را برای ماندن یا خروج از برجام امروز ساعت 2 بعد از ظهر به وقت واشنگتن و 22 و 30 دقیقه شامگاه 18 ارديبهشت به وقت تهران اعلام می کند که 4 روز زودتر از موعد مقرر صورت می گیرد.
پیش از این قرار بود تصمیم ترامپ 12 ماه می برابر با 22 اردیبهشت ماه صورت گیرد. حال سوال این است که چه عواملی ترامپ را به اعلام زودهنگام مواضع خود واداشته است؟ برخی از کارشناسان تعطیل بودن روز شنبه در امریکا را دلیل این زودهنگامی اعلام می کنند و معتقدند ترامپ به روال معمول می خواهد از ظرفیت رسانه ها برای تبیین و تبلیغ مواضع خود در این زمینه حداکثر استفاده را بکند. اما دستکم به دو دلیل می توان گفت که احتمال صحت چنین استدلالی ضعیف است : نخست اینکه تعطیلی روز شنبه از قبل هم قابل پیش بینی بود و برنامه ریزان از همان اول هم می توانستند تاریخ دیگری را تعیین کنند دوم اینکه ترامپ برای بهره برداری از ظرفیت رسانه ها در ایام غیرتعطیل می توانست تاریخ های دیگری را نیز چه قبل و چه بعد از پایان ضرب الاجل تحمیلی خود تعیین کند. بنابراین برای درک و تحلیل علت دقیق اعلام زود هنگام مواضع ترامپ دنبال دلایل دیگری بود. در این زمینه دو موضوع بیش از همه به تصمیم جدید ترامپ نزدیک است که تا حدودی می تواند توجیه گر تصمیم جدید باشد:
نخست اینکه تصمیم ترامپ بلافاصله بعد از سفر جانسون وزیر امور خارجه انگلیس به امریکا برای متقاعد کردن ترامپ به ماندن در برجام اعلام شد که پیش از وی رئیس جمهور فرانسه و صدر اعظم المان در ماموریت مشابه خود شکست خورده بودند و از این دید اگر چنانچه تصمیم جدید ترامپ تحت تاثیر رایزنی های وزیر امور خارجه محافظه کار انگلیس باشد در این صورت احتمالا ماهیت تصمیم جدید ترامپ بر ماندن در برجام توام با قید شروطی جدید برای حفظ آبرو خواهد بود . در این صورت تصمیم جدید ترامپ پیروزی دیپلماتیک برای انگلیس و وزیر امور خارجه محافظه کار آن در برابر ماموریت ناکام آلمان و فرانسه خواهد بود .
دوم اینکه تصمیم جدید ترامپ بلافاصله بعد از اعلام نتایج انتخابات پارلمانی لبنان صورت گرفت که همپیمانان منطقه ای ترامپ و در راس آن رژیم صهیونیستی و عربستان علی رغم تلاش های گسترده شکست مفتضحانه ای متحمل شدند و حزب الله و همپیمانان انتخاباتی اش توانستند بیش از 50 درصد کرسی های مجلس را بطور بی سابقه بدست آورند. با توجه به اینکه این دو بازیگر آشوب ساز حساب خاصی روی انتخابات پارلمانی لبنان کرده بودند و انتظار داشتند با شکست نمایندگان و هواداران مقاومت از فضای حاصل از آن برای پیشبرد برنامه های جنگ طلبانه خود استفاده کنند لذا اکنون که از نتایج انتخابات لبنان شوک زده شده اند با اعمال فشار بر ترامپ برای اعلام تصمیم زودهنگام خروج از برجام کوشیده اند فضای آشوب طلبانه جدیدی را برای خود ایجاد و ترسیم کنند. در این صورت ماهیت تصمیم جدید ترامپ خروج از برجام خواهد بود که این بار دیگر تاثیرپذیری بیش از حد ترامپ و دولت دست نشانده وی را از راستگرایان تجدید نظر طلب داخل و افرادی چون جان بولتون و پمپئو و بازیگران آشوب ساز خارجی همچون جنگ طلبان حاکم بر تل آویو و کودتاگرایان حاکم بر ریاض به اثبات می رساند و نشان می دهد که وی حتی به درخواست های نزدیکترین متحد خود در اروپا یعنی محافظه کاران حاکم بر لندن نیز توجه نمی کند.
در مجموع تصمیم ترامپ سه شنبه شب مشخص خواهد کرد که در بین بازیگرانی که در چند هفته اخیر تلاش کرده بودند برای ماندن یا خارج شدن از برجام روی تصمیم ترامپ تاثیر بگذارند کدامیک دست برتر دارند.
...................................
احمد کاظم زاده