روزنامه ینی شفق ترکیه نوشت «تغییرات دروغین» در عربستان سعودی نمیتواند ادامه حاکمیت آل سعود را تضمین کند.
ینی شفق وابسته به حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه در پایگاه اینترنتی خود نوشت: در عربستان سعودی تغییرات صوری مانند برگزاری هفته مد، کنسرت، جشنوارهها و افتتاح سالن سینما را شاهد هستیم. چرا تاکنون برخی از این اقدامات و مسائل ممنوع بود و اکنون آزاد شده است؟ آیا همه این اقدامات و تغییرات را میتوان نتیجه عملکرد اصلاحی محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دانست یا پشت پرده آن مسائل دیگری نهفته است؟
بن سلمان شاهزاده جوان تحت عنوان «چشم انداز ۲۰۳۰» تلاش میکند عربستان سعودی را از وابستگی به نفت رها کند و این کشور را در مسیر رشد و توسعه قرار دهد. بر اساس این طرح در عربستان سعودی، ظاهرا همه ساختار اقتصادی و اجتماعی تغییر خواهد یافت، سرگرمی و تفریح جوانان گسترش مییابد، از خروج سرمایه از کشور جلو گیری و سرمایه خارجی جذب خواهد شد و عربستان به مرکز تجارت و تفریح تبدیل خواهد شد.
جامعه عربستان که سالهای طولانی تحت آموزههای وهابیت قرار دارد از طرح اصلاحات استقبال میکند، علمای دینی سکوت کرده اند و اعتراض اجتماعی مورد انتظار شکل نگرفت. حکومت آل سعود بطور ضمنی اعلام کرده است قدرت علمای دین نسبت به گذشته کاهش خواهد یافت.
بن سلمان خود را نماینده نسل جوان میداند و جوانان عربستانی نیز به او امید بسته اند و معتقدند که ساختار اجتماعی حاکم را متحول و اقتصاد این کشور را به رشد و توسعه خواهد رساند. بن سلمان مدعی است براساس طرح او حقوق اجتماعی، اقتصادی و فعالیت اجتماعی زنان بهبود مییابد که از جمله میتوان به لغو ممنوعیت رانندگی زنان، حضور آنها در ورزشگاهها برای تماشای مسابقات ورزشی از جمله فوتبال و آزادی در نحوه پوشش زنان اشاره کرد. در عربستان سعودی بر اساس قانون نانوشته زنان از حق گردش و تفریح انفرادی محروم بودند. ماه ژانویه اعلام شد زنان ۲۵ سال به بالا میتوانند به تنهائی مسافرت کنند. زنان همچنین از حق کار کردن و تجارت و سرمایه گذاری بدون نظارت مردان برخوردار شدند. سال گذشته یک زن به عنوان شهردار انتخاب شد.
پلیس عربستان سعودی فوریه گذشته از آغاز ثبت نام اینترنتی از زنان برای استخدام در ارتش خبر داد. زنان نخستین بار در مسابقه دو ماراتن و زنان و مردان در ریاض نخستین بار در کنسرت موسیقی شرکت کردند.
اما به گفته کارشناسان در پشت پرده این اصلاحات، پایان یافتن درآمد نفتی قرار دارد. پادشاهی عربستان که قدرت خود را مدیون درآمد نفت میداند، اکنون معتقد است در قرن بیست و یکم نفت برای تامین هزینههای کشور و حاکمیت آن کافی نخواهد بود.
بیکاری در عربستان سعودی رو به افزایش است. اکثر جوانان با بورسیه پادشاهی در خارج از عربستان به تحصیل مشغول هستند. دوران استفاده رایگان و ارزان نفت، زندگی بدون پرداخت مالیات، آب و برق رایگان و ارزان به سر آمده است. ولیعهد سعودی با توجه به این واقعیت اقتصادی ناچار به اجرای تغییرات شده است. نسل جوان در عربستان سعودی میداند که دیگر از حق و شرایط استاندارد بسیار بالای نسل قدیم برخوردار نخواهد بود. استخدام در دولت و بخش عمومی سختتر خواهد شد. بخش آموزش و بهداشت به بخش خصوصی واگذار میشود. برای فریب نسل جوان عربستان، آل سعود اصلاحات ظاهری انجام میدهد. این شاهزاده سعودی میخواهد جوانان را با تفریح، کنسرت و سینما مشغول و از سیاست و مسائل اقتصادی دور کند چرا که در غیر این صورت با اعتراضهایی روبرو خواهد شد. همه این اصلاحات وعدهای بیش نیست و در داخل عربستان اوضاع متفاوت است.
یحیی اسیری فعال اجتماعی و حقوق بشر اعلام کرد بزرگترین تغییر و تحول در عربستان سعودی، توزیع قدرت بین آل سعود است. سلمان (پادشاه عربستان) و پسرش (ولیعهد) تلاش میکنند که حاکمیت خود را بر بخش سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تقویت کنند. حرص و طمع باعث بروز درگیری درون خاندان سعود شده است. مردم عربستان و قدرتهای بین المللی با وعدههای اصلاحات فریب میخورند. گویا عربستان سعودی وارد دوران جدیدی شده است. اما اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بدتر از گذشته است. افراد بی گناه بازداشت و محاکمه میشوند. سرکوب مردم تشدید شده است. حقوق شهروندان پایمال میشود. نوگرایی فرهنگی نیز دروغی بیش نیست.
رهبر جنبش مخالفان عربستان اعلام کرد چهل درصد مردم عربستان فقیر هستند. همه اصلاحات به نفع ثروتمندان جامعه است. نظام متعلق به ثروتمندان و صاحبان قدرت ادامه مییابد. توده مردم قدرت مقابله با آنها را ندارند. در بخش آموزش، بهداشت، مسکن اوضاع بدتر شده است. مخالفان در زندانها شکنجه میشوند. اختلاس گسترده ادامه دارد. اصلاحات برای مردم آزادی نمیآورد.