آیین و مراسم برات، میراث کهن خراسان جنوبی است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز خراسان جنوبی، مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفت: مردم خراسان جنوبی در نیمه های ماه شعبان هر سال یعنی طی روز های دوازدهم تا چهاردهم شعبان با برگزاری مراسم مذهبی ویژه ای با عنوان برات یاد و خاطره عزیزان از دست رفته را گرامی داشته و به یاد مردگان خیرات می کنند.
سید احمد برآبادی افزود: دامنه این رسم آنچنان گسترده است که به ماه شعبان در این منطقه ماه برات نیز می گویند.
برات در خراسان جنوبی مصداقی بر اعتقاد به اصل معاد است که مردم در این خطه با انجام اعمال مخصوص به استقبال آن می روند، این مراسم به مدت سه روز و با عناوین مخلتف برگزار می شود و مردم هر روز آنرا با بزرگداشت قشر خاصی از مسلمانان برگزار می کنند.
برات غریبان، برات اسرا، برات مسافران، برات زنده ها و برات مرده ها از عناوینی است که برای این سه روز در نقاط مختلف استان استفاده می شود که از این میان برات مرده ها در 14 شعبان با شور و حال خاصی برگزار می شود.
وی گفت: پخت انواع نان های سنتی مانند روغن جوشی، چلبکی، کماچ، ساچ و حلوا و توزیع آن در بین مردم به ویژه کودکان از مراسم ایام برات در شهر های گوناگون خراسان جنوبی است.
در روز 14 شعبان نیز که به برات مرده ها شهرت دارد مردم با حضور بر سر قبور خویشاوندان، خواندن فاتحه و توزیع انواع شیرینی، شکلات، میوه و نانهای سنتی یاد و خاطره عزیزان را گرامی می دارند.
وی افزود: در این روز کسانی که به تازگی عزیزی را از دست داده اند با پهن کردن فرش، خیرات، پخش انواع خوراکی و خواندن روضه یاد و خاطره تازه گذشته را گرامی می دارند، قرائت قرآن و فاتحه نیز در این راستا هدیه ای است که از سوی مردم نثار روح درگذشتگان می شود.
این مراسم 4 بهمن 91 به شماره 809 در تاریخ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است