گزارش مکتوب؛
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
بیش از نیم دهه است که نام خلیج فارس در میان کشورهای عربی با شیطنت انگلیسی‌ها به نام دیگری مجعول شده است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خلیج فارس؛ استاد دانشگاه تربیت مدرس و یوروسویک انگلیس می‌گوید: موضوع تغییر نام خلیج فارس از دهه سوم قرن بیستم به دنبال سیاست فارسی زدایی انگلیسی‌ها در منطقه خلیج فارس مطرح شد.
پروفسور پیروز مجتهدزاده هدف اصلی این سیاست را توسعه سرزمین انگلستان در منطقه خلیج فارس می‌داند که مانع اصلی آن هویت ایرانی بود که سالیان دراز در منطقه تداوم داشت.
اصغر جعفری ولدانی استاد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی تهران می‌گوید: اصطلاح «خلیج ع. رب ی» را نخستین بار سرچارلز بلگریو نماینده سیاسی بریتانیا در خلیج فارس در سال ۱۳۴۵ شمسی مطرح کرد.
محقق و پژوهشگر هرمزگانی نیز می‌گوید: بیشتر افرادیکه در مورد دریای پارسی و دریای مکران مطلب نوشته‌اند بیگانگان و به ویژه انگلیسی‌ها بوده‌اند، زیرا به لحاظ موقعیت ویژه‌ای که در این منطقه داشته‌اند کوشیده‌اند تا حقیقت نهفته بماند و نام‌های جعلی و ناقص جایگزین اسامی حقیقی شود.
سایبانی می‌افزاید: جعل نام خلیج فارس با تلاش بعضی حکام عربی مانند جمال عبدالناصر در مصر و عبدالکریم قاسم در عراق ادامه یافت.
وی می‌گوید: هم اکنون در ۲۲ کشور عربی نام خلیج فارس از تمامی مکاتبات اداری و کتاب‌های آموزشی حذف شده است.
پژوهشگر خلیج فارس می‌گوید: اصطلاح «خلیج ع. رب ی» پس از مصادره اموال شرکت نفت انگلیس و ملی شدن نفت ایران در دهه ۳۰ قرن بیستم شدت یافت.
محمد عجم می‌افزاید: یکی از نمایندگان سیاسی انگلیس در خلیج فارس به نام" رودریک اوون" در کتاب حباب‌های طلایی خلیج ع. رب‌ی که با هدف تفرقه بین ایران و کشورهای عربی این عنوان را پیشنهاد کرده بود.
وی می‌گوید:"سر چارلز بلگریو" که بیش از ۳۰ سال نماینده سیاسی و کارگزار دولت انگلیس در خلیج فارس بوده است، بعد از مراجعت به انگلستان در سال ۱۹۶۶ کتابی درباره سواحل جنوبی خلیج فارس منتشر کرد و در این کتاب موضوع را برای انگلیسی زبانان مطرح ساخت که «عرب‌ها ترجیح می‌دهند خلیج فارس را خ. ل.ی ج. عربی بنامند».
پژوهشگر خلیج فارس می‌افزاید: بلگریو و رودریک اوون و نمایندگان شرکت نفت بریتیش پترولیوم از بانیان این تفکر بو دند و این فکر را در مقامات امارات جنوبی خلیج فارس القا کرده و تصادفی نیست که بلافاصله پس از انتشار کتاب سرچارلز بلگریو که نام قبلی سواحل جنوبی خلیج فارس یعنی «ساحل دزدان» را بر روی کتاب خود نهاده و اصطلاح «الخلیج ال ع. رب ی» در مطبوعات کشورهای عربی رواج پیدا کند و در مکاتبات رسمی به زبان انگلیسی نیز اصطلاح «آرابیان گولف» جایگزین اصطلاح معمول و رایج قدیمی «پرشین گولف» می‌شود.
اما مستندات تاریخی، نقشه‌های قدیمی و نسخه‌های خطی و دریانوردی ایرانیان همه نشان از اصالت و قدمت خلیج فارس است.
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
خلیج فارس نامی همزاد با تاریخ
آلبوم تصاویر: نقشه های تاریخی خلیج فارس
منابع تاریخی فراوانی وجود دارد که بر صراحت نام خلیج فارس تاکید می‌کنند و به این موضوع در سال ۱۸۹۲، لرد کرزن، وزیر خارجه انگلستان، در کتاب «ایران و قضیه ایران» بار‌ها عنوان خلیج فارس آورده شده است.دکتر حسن گنجی پدر جغرافیای ایران در کتاب جغرافیای ایران می‌نویسد: نام جعلی خ. ل.ی ج. ال ع. رب‌ی تنها از روی انگیزه‌های سیاسی و تعصبات قومی صورت گرفت و ماندگار نیست و نام خلیج فارس همواره بر بلندای تاریخ خواهد درخشید.محمد حسین فقیهی در کتاب تاریخ ۵ هزار ساله دریانوردی در ایران آورده است که قدمت خلیج فارس با همین نام چندان دیرینه است که بسیاری از تاریخ نگاران بزرگ، خلیج فارس را گهواره تمدن عالم یا خاستگاه نوع بشر می‌دانند.وی می‌افزاید: ساکنان باستانی این منطقه، نخستین انسان‌هایی بودند که روش دریانوردی آموختند، کشتی اختراع کردند و شرق و غرب را به یکدیگر پیوند دادند.این پژوهشگر می‌نویسد: رویکرد جدی و عملی نیاکان ما ایرانیان در خلیج فارس با نام داریوش و به سال‌های سده پنجم پیش از میلاد مسیح قرین گشته است، زمانیکه داریوش بزرگ نخستین ناوگان دریایی جهان را به وجود آورد.در کتیبه داریوش که در محل کانال سوئز کشف شده از خلیج فارس به نام دریایی که ازپارس می‌آید نام برده شده و این نخستین ومهمترین مدرک تاریخی موجود درباره نام خلیج فارس است.جست و جو در سفرنامه‌ها یا کتاب‌های تاریخی بر حجم سند‌های خدشه ناپذیری که خلیج فارس را «خلیج فارس» گفته اند، می‌افزاید.پروفسور پیروز مجتهد زاده استاد جغرافیای سیاسی می‌گوید: قدیمی‌ترین اسناد مکتوب در این مورد کتب یونانی است که این خلیج را «پرسیکوس سینوس» یا «سینوس پرسیکوس» که همان خلیج فارس است، نامیده اند.وی می‌افزاید:از آنجا که این نام برای اولین بار در منابع درست و معتبر تاریخی که غیر ایرانیان آمده است، هیچ گونه شائبه نژادی در وضع آن وجود ندارد.این استاد دانشگاه می‌گوید:چنان که یونانیان نخستین بار، سرزمین ایران را نیز «پارسه» و «پرسپولیس» یعنی شهر یا کشور پارسیان نامیدند. استرابن جغرافیدان قرن اول میلادی نیز به کرات در کتاب خود از خلیج فارس نام برده است. وی محل سکونت اعراب را بین دریای سرخ و خلیج فارس عنوان می‌کند.در اطلس تاریخی خلیج فارس «فلاریوس آریانوس» مورخ دیگر یونانی در کتاب تاریخ سفر‌های جنگی اسکندر از این خلیج به نام «پرسیکون کیت» که چیزی جز خلیج فارس، نیست نام می‌برد.اصغر جعفری ولدانی استاد روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی تهران و نویسنده کتاب جزایر ایرانی خلیج فارس می‌گوید: آثار عرب زبان نیز بهترین و غنی‌ترین منابعی هستند که برای شناسایی و توجیه کیفیت تسمیه این دریا می‌تواند در این بررسی مورد استفاده قرار گیرد. در این منابع و آثار از دریای فارس و چگونگی آن بیش از آثار فرهنگی موجود در هر زبان دیگری گفت و گو شده است.وی می‌افزاید: تمام کسانی که نسبت به متون دوره اسلامی شناختی حداقل داشته باشند با نام ده‌ها سیاح و مورخ سرشناس مانند مسعودی، ابن بطوطه، حمدالله مستوفی، یاقوت حموی، حمزه اصفهانی، ناصرخسرو قبادیانی، ابوریحان بیرونی، ابن بلخی ودیگرانی که اکثر آنان کتاب‌های خود را به زبان عربی نیز نوشته اند، آشنا هستند.عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی تهران می‌گوید: درباره نام خلیج فارس تا اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی هیچ گونه بحث و جدلی در میان نبوده و در تمام منابع اروپایی و آسیایی و آمریکایی و دایرة المعارف‌ها و نقشه‌های جغرافیایی این کشور‌ها نام خلیج فارس در همه زبان‌ها به همین نام ذکر شده است.معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان می‌گوید: نقشه انگلیسی‌ها مربوط به قرن ۱۸ و ۱۹ از خلیج فارس وجود دارد که نام پرشین گلف در آن درج شده است.مختاری می‌افزاید: این نقشه در استان هرمزگان نگهداری می‌شود.وی می‌گوید: ظروف سفالی و ابزار‌های سنگی مربوط به ۵ هزار سال از پس کرانه‌های خلیج فارس کشف شده است که نشان دهنده حضور و تسلط ایرانی‌ها بر خلیج فارس، تجارت و صیادی و صید مروارید است.معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان می‌گوید: در موزه مردم شناسی خلیج فارس آلبومی از تصاویر نقشه‌های دوران قبل از اسلام و دوره اسلامی تا قاجار که نشان دهنده حقانیت اسم خلیج فارس است وجود دارد.وی می‌افزاید: اصل تعدادی از این نقشه‌ها در موزه کشورهای فرانسه، اسپانیا و امریکا نگهداری می‌شود.مردم هرمزگان هر ساله در روز ۱۰ اردیبهشت با برگزاری جشنواره‌های فرهنگی، هنری و ورزشی اینروز را گرامی و یک بار دیگر هویت ایرانی خلیج فارس را بازخوانی می‌کنند.امروز دهم اردبیهشت روز ملی خلیج فارس است، دراین روز ساحل نشینان غیور خلیج فارس دست متجاوزان پرتغالی را از جزیره هرمز در نزدیکی تنگه راهبردی هرمز کوتاه کردند و به اشغال بیش از ۱۰۰ ساله غارتگران در این منطقه پایان دادند.با تلاش‌های شاه عباس صفوی و رشادت‌های سردار ایرانی امام قلی خان سلطه پرتغالی‌ها در خلیج فارس و جزیره هرمز در سال ۱۶۲۲ میلیادی پایان یافت.مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی هرمزگان می‌گوید: جای جای خلیج فارس شهدای هرمزگانی مدفون هستند و تاکنون ۱۶ جشنواره برای بزرگداشت این رویداد برگزار شده است.علیرضا درویش نژاد افزود: رونمایی بیش از ۵۰ کتاب درباره خلیج فارس و اطلس‌های تاریخی و دریایی و دریانوردی و حضور بیش از ۵۰ اندیشمند بین المللی در هرمزگان از دیگر رویداد‌ها در این جشنواره است.وی گفت: برای پاسداشت نام خلیج فارس دبیرخانه دائمی جشنواره در بندرعباس دایر شده است. در جشنواره امسال نیز ۸ کتاب و ۸ پژوهشگر خارجی حضور دارند.روز خلیج فارس برای پاسداشت هویت ایرانی خلیج فارس با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۸۴ وارد تقویم رسمی کشورمان شد.جعفر مرادی شهدادی روزنامه نگار هرمزگانی از پیشنهاد دهندگان اصلی انتخاب نام خلیج فارس بود.خلیج فارس با مساحت ۲۳۳ هزار کیلومتر مربع در امتداد دریای عمان و شبه جزیره عربستان قرار دارد و با داشتن ذخایر بزرگ نفتی و گازی در منطقه آبراه مهم و راهبردی شناخته شده است.نویسنده: محمد امیرمحمدی
ویدئو: مردم هرمزگان مدافعان خلیج فارس