سهم خواهي در منطقه؛ نهايت مطالبه اي است که آمريکا و فرانسه مي توانند از ايران داشته باشند.
برخی رسانه‌های جهان اعلام کردند فرانسه پیشنهاد دستیابی به یک توافق جانبی جدید با ایران را بر اساس توافق هسته‌ای سال دو هزار و پانزده مطرح کرده است.
مکرون در دیدار با ترامپ گفته است در مصالحه جدید بر برنامه موشکی ایران و مداخله‌اش در خاورمیانه به ویژه در سوریه، عراق و یمن تمرکز بسیار زیادی خواهد شد. وی در جمع خبرنگاران گفت: «توافق ایران مسئله بسیار مهمی است. اما باید آن را بخشی از تصویر بزرگتر درباره امنیت کل منطقه درنظر بگیریم. یکی از مسائل مهم منطقه، اوضاع سوریه است. اوضاع مشابهی نیز در عراق داریم. ما باید ثبات متحدان خود را در منطقه حفظ کنیم و تنها کاری که باید برای برقراری این ثبات انجام دهیم این است که حضور ایران را در این منطقه مهار کنیم.»
اظهارات مکرون پس از آن مطرح شد که دونالد ترامپ هشداری شدید به ایران داد و در استقبال از مکرون و در جمع خبرنگاران با عصبانیت گفت: «آنها هیچ چیزی را دوباره آغاز نمی‌کنند. اگر آنها غنی سازی اورانیوم را از سربگیرند، با مشکل بزرگی مواجه خواهند شد، مشکلی بزرگتر از آنچه که در گذشته با آن مواجه بودند.» وی توافق تاریخی را که سال 2015 بین ایران و شش قدرت بزرگ دنیا نهایی شد احمقانه و مسخره توصیف کرد. وی گفت: «این توافق هرگز نباید حاصل می شد.»
کفته می‌شود این اظهارات در واکنش به تهدید جمهوری اسلامی ایران مبنی بر لغو توافق هسته‌ای و احتمالا از سرگیری غنی سازی اورانیوم مطرح شده است تهدیدی که خود واکنشی به تهدید ترامپ مبنی بر خروج آمریکا از برجام بوده است.
مکرون برای سفری سه روزه در واشنگتن به سر می‌برد. او طی یک ضیافت شام در کاخ سفید از دوستی جدایی‌ناپذیر بین فرانسه و آمریکا خبر داد. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز طی این مراسم کوشید آنچه که از آن به عنوان دوستی همه جانبه و صمیمی یاد می‌شود، در این مراسم به معرض نمایش گذاشته شود.
پیشنهاد مکرون را به چند صورت می‌توان تفسیر کرد یک تفسیر این است که وی مخالفت خود با ترامپ را کنار گذاشته و در زمینه برجام همسو با آمریکا شده است اما تفسیر دیگر این است که وی مثل گذشته در پی حفظ برجام است با این حال در تلاش است راهی پیدا کند که تهران مجبور به عقب نشینی از مواضع موشکی و منطقه‌ایش شود. ظاهراْ ترامپ هم به این نتیجه رسیده است.
اما طبیعتا واشنگتن و پاریس می دانند تهران به خاطر اهمیت قدرت دفاعی دست از فناوری موشکی بر نخواهد داشت. در نهایت مطالبه آنها در این زمینه درخواست برای تکرار نشدن آزمایش‌های موشکی در ایران است. اما به نظر می‌رسد مهمترین مطالبه آنها در زمینه سیاست‌های منطقی جمهوری اسلامی ایران است. در این زمینه آنها می‌دانند که تهران دست از حمایت‌های خود از مقاومت اسلامی و ضدصهیونیستی در منطقه بر نمی‌دارد ولی بدشان نمی‌آید در این زمینه از تهران مقداری سهم‌خواهی کنند، در حدی که موازنه سیاسی و نظامی در منطقه و کشورهای سوریه عراق و یمن و ... حفظ شود و تهران و متحدانش در منطقه و این کشورها یکه‌تاز نباشند. مثلا با اعمال فشار بر تهران - به عنوان مهمترین متحد منطقه‌ای بشار اسد - در پی مجبور کردن دمشق و متحدان به تن دادن به حضور نظامی و سیاسی آمریکا و متحدانش در سوریه هستند.
پیش از این آنچه از آن سخن به میان می‌آمد اختلاف نظر بین آمریکا و فرانسه در زمینه برجام بوده است. به این صورت که در واکنش به حمایت ترامپ از خروج از توافق هسته‌ای ایران امانوئل مکرون همواره - به عنوان یکی دیگر از امضا کنندگان توافق هسته‌ای - خواهان حفظ آن بوده است. اما ترامپ قبل از فرا رسیدن ضرب‌الاجل تعیین شده و تصمیم گیری در ارتباط با کنار کشیدن یا نکشیدن واشنگتن از توافق هسته‌ای، خواهان برطرف شدن چیزهایی است که نگران آن است. گفته شده است که مهمترین نگرانی‌های آمریکا آزمایشات برنامه موشکی بالستیک ایران و نفوذ ایران در منطقه است.
اما موضوعی که مکرون با این تحرکات دیپلماتیک در آمریکا به دنبال آن است چیزی است که تهران از ابتدا با آن مخالفت کرده است. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در آخر این هفته گفت تهران درخواست‌های بیشتر را درباره توافق هسته‌ای نمی‌پذیرد، زیرا آژانس نظارتی سازمان ملل بارها تایید کرده است ایران به این توافق پایبند است، در حالی که آمریکا بارها تعهداتش را نقض کرده است. بنابراین با توجه به این سابقه به نظر می‌رسد پاریس نیز مثل ترامپ درک درستی از تحولات در ایران و منطقه ندارد.
------------------------------
عبدالرضا خلیلی