گزارش مکتوب
سایه بحران آب بر دومین استان پرآب کشور
براساس آخرین ارزیابی ها شاخص سطح پوشش برف و حجم آب معادل آن در آذربايجان غربي به كمترين سطح در ٤٠ سال گذشته رسيد كه اين امر از تشدید كم آبی در آینده خبر می دهد.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز آذربایجان غربی، از منظر جامعه شناسان باید بین کم‌آبی به‌‌مثابه پدیده اقلیمی و بحران آب تمایز قائل شد، کم‌آبی تحت تأثیر موقعیت اقلیمی ایران است و موضوع تازه‌ای نیست، اما بحران آب محصول تعامل الگوی توسعه، اقتصاد سیاسی، تحولات جمعیت و اقلیم است. کم‌آبی پدیده‌ای طبیعی است و بحران آب مقوله‌ای است که در تعامل با تحولات اقلیمی تشدید می‌شود.
بر اساس مطالعات انجام شده تا سال 2040، 33 کشور در وضعیت کم آبی شدید قرار خواهند گرفت، 14 کشور از خاورمیانه در میان این کشورها هستند و ایران با داشتن اقلیم خشک و نیمه خشک در رتبه سیزدهم این لیست قرار دارد.
براساس آخرین ارزیابی ها شاخص سطح پوشش برف و حجم آب معادل آن در آذربايجان غربي به كمترين سطح در ٤٠ سال گذشته رسيد كه اين امر از درپیش بودن بهار و تابستان كم آب در استان خبر می دهد.
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی می گوید: شاخص سطح پوشش برف ٦٧ درصد و شاخص حجم آب معادل نيز ٨٢ درصد از مدت پارسال كمتر است كه چنين وضعيتي در ٤٠ سال گذشته بي سابقه است.
رضایی می افزاید: در نيمه فروردين امسال حجم مخازن ١٢ سد آبگيري شده استان يك ميليارد و ٢٨١ ميليون متر مكعب گزارش شده كه ٣ درصد بيشتر از مدت مشابه پارسال است و باگذشت زمان و گرمتر شدن هوا اين ميزان نیز كاهش خواهد يافت.
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی خاطر نشان می کند: با اين حال در نيمه فروردين امسال بر خلاف افزايش ٣ درصدي حجم مخازن سدهاي آذربايجان غربي وضعيت در شمال استان بحراني است به نحوي كه حجم مخزن سد بارون ماكو ٣١ درصد و دريك و زولاي سلماس ٢٠ درصد كمتر از مدت مشابه پارسال است.
وی می گوید: سایر شاخصها همچون مخازن آب زيرزميني و توليد آب در ايستگاههاي ورودي به دشتهاي آذربايجان غربي در مقایسه با مدت زمان مشابه پارسال كاهش قابل ملاحظه اي دارند و تمام اين موارد بحراني بودن وضعيت آب در استان را نشان مي دهد.
به عقیده کارشناسان، وضعیت فعلی آب در استان ضرورت برنامه ريزي براي مصرف بهینه و تبعيت از الگوهاي كم مصرف در كشت بهاره در آذربايجان غربي را دو چندان مي كند چرا كه در كنار اين مسئله، افزايش دما و كاهش بارشهاي بهاره از تابستاني كم آب در دومین استان پرآب كشور خبر مي دهد.
مدیرعامل سازمان آب منطقه ای استان می گوید: به علت کاهش نبود بارش برف در زمستان آبِ معادل در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به 120 میلیون متر مکعب کاهش یافته که این رقم سال 96 یک میلیارد مترمکعب بود.
آب معادل با ذخامت برف و سطح پوشش آن در کوهستانهای هر حوضه آبریز محاسبه می شود که به مرور و با آغاز فصل گرما، منابع آب را تامین می کند.
دانشجو، گرم تر شدن 1.5 درجه ای هوا در تابستان را عاملی مهم در تبخیر و از بین رفتن منابع آبی عنوان می کند و می افزاید: وضعیت نامناسب آبی امسال ضرورت صرفه جویی مردم را صد چندان می کند.
او با اشاره به ظرفیت سدهای استان تصریح می کند: آب پشت سدهای استان درمقایسه با سال گذشته تنها یک درصد افزایش دارد اما مسئله مهم این است که دیگر ذخیره ای برای تامین مجدد آب این سدها در کوهستان ها وجود ندارد و این موضوع می تواند بر روی حق آبه دریاچه ارومیه نیز تأثیر گذار باشد.
کارشناسان، نبود مدیریت صحیح آبخیزداری در حوضه های آبریز کشور، نبود هماهنگی بین دستگاه ها و سازمان های ذیربط، تصدی گری دولتی در امور اجرایی آب، آلوده شدن منابع آب زیرزمینی به ترکیبات نفتی، پساب های شهرک ها، کارخانجات و در نهایت کاهش بارندگی و تغییر اقلیم را از جمله عوامل موثر در بروز بحران آب ذکر می کنند.
نویسنده: سجاد فرجی