در هر سنی که باشید، حتما نام بیماری آلزایمر به گوش‌تان خورده است. آلزایمر نوعی بیماری علاج ناپذیر است که برای اولین بار در سال ۱۹۰۶ توسط یک روانپزشک آلمانی به نام آلویز آلزایمر به جهان معرفی شد.
به گزارش سرویس فضای مجازی خبرگزاری صدا و سیما؛ شاید فکر کنید که بیماری آلزایمر، فقط مختص سالمندان است، اما همیشه هم این‌طور نیست. با اینکه آلزایمر عمدتا در افراد بالای ۶۵ سال اتفاق می‌افتد، اما آلزایمر در جوانی نیز دیده می شود که در این صورت به آن آلزایمر زودرس می‌گویند. همراه ما باشید، در مطلب زیر به معرفی این بیماری، علائم و روش‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازیم.
اخیراً شما بسیاری از چیزها را فراموش می‌کنید و این فقط یک فراموشی گاه‌به‌گاه مانند از یاد بردن نام، تاریخ یا جا گذاشتن کلیدها نیست، بلکه افراد و رویدادهایی را از یاد می‌برید که بخش مهمی از زندگی شما هستند. گاهی اوقات، ممکن است که مسیر خانه به محل کار برای شما ناآشنا به‌نظر برسد. شما به آشپزخانه می‌روید تا شام درست کنید، اما نمی‌توانید مراحل تهیه غذا را به‌درستی به یاد بیاورید. سال‌ها مشترکی خوش‌حساب بودید و قبض‌هایتان را بدون تأخیر پرداخت می‌کردید، اما مدتی است که به علت بدهکاری، اخطار قطع آب و برق دریافت می‌کنید.
اما شما در اواخر دهه ۴۰ زندگی‌تان هستید، بنابراین مشکل‌تان نمی‌تواند به بیماری آلزایمر مربوط باشد، می‌تواند؟
ممکن است! این فراموشی‌ها گاها می‌توانند برای هر کسی اتفاق بیفتند، اما ممکن است نشانه مشکل جدی‌تری مانند آلزایمر در جوانی نیز باشند.
آلزایمر در جوانی یا بیماری آلزایمر زودرس قبل از ۶۵ سالگی تشخیص داده می‌شود. این خبری تکان‌دهنده است و به این معناست که شما باید از حالا برای تغییرات بزرگی که پیش‌رو دارید، برنامه ریزی کنید تا خیال‌تان راحت باشد که با گذشت زمان، مراقبت‌های لازم را دریافت می‌کنید.
آلزایمر زودرس اغلب در دهه ۴۰ و ۵۰ زندگی ظاهر می‌شود، اما ممکن است که برخی از افراد در دهه ۳۰ زندگی‌شان نیز به آن دچار شوند.
از آنجا که بیماری آلزایمر باعث می‌شود تا به‌تدریج قدرت حافظه، توانایی فکر کردن درست و درنهایت مراقبت از خودتان را از دست بدهید، به یک سیستم حمایتی قوی نیاز دارید. به منظور برنامه‌ریزی برای بقیه زندگی‌تان از اعضای خانواده، دوستان و دفتر انجمن آلزایمر در محل زندگی‌تان کمک بگیرید.
علائم آلزایمر زودرس یا آلزایمر در جوانی چیست؟
به گفته انجمن آلزایمر، امروزه بیش از ۵ میلیون نفر درآمریکا به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. گرچه، آلزایمر غالبا در بزرگسالان بالای ۶۵ سال دیده می‌شود، اما حدود ۵ درصد از افرادی که این بیماری در آنها تشخیص داده می‌شود، آلزایمر زودرس دارند. این بدان معناست که بیماری این افراد در دهه ۴۰ یا ۵۰ زندگی‌شان تشخیص داده می‌شود.
تشخیص آلزایمر در جوانی می‌تواند دشوار باشد، زیرا ممکن است این‌طور به نظر برسد که بسیاری از علائم آلزایمر زودرس ناشی از رویدادهای معمول زندگی مانند استرس هستند. هنگامی که این بیماری بر مغز اثر بگذارد، می‌تواند باعث کاهش توانایی‌های حافظه، قدرت استدلال و تفکر شود. این اُفت، معمولا به‌آهستگی اتفاق می‌افتد اما می‌تواند در هر مورد متفاوت باشد.
داشتن یک یا چند مورد از علائم زیر می‌تواند نشان‌دهنده ابتلا به آلزایمر باشد:
۱. ضعیف شدن حافظه
ممکن است که بیش‌ازحد معمول فراموشکار شوید، مثلا اغلب اوقات تاریخ‌ها یا رویدادهای مهم را فراموش کنید. اگر دائما دچار فراموشی می‌شوید و نیاز به یادآوری‌های مکرر دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.
۲. اِشکال در برنامه‌ریزی و حل مسائل
اگر شما یا یکی از عزیزان‌تان در برنامه‌ریزی یا دنبال کردن برنامه‌هایتان دچار مشکل هستید، ممکن است به آلزایمر مبتلا باشید. در این صورت کار کردن با اعداد برای شما دشوار خواهد بود. این مورد، اغلب زمانی دیده می‌شود که می‌خواهید به حساب و کتاب قبض‌های ماهیانه یا دسته چک‌تان بپردازید؛ در این هنگام حل مسئله و انجام محاسبات ریاضی برای شما تبدیل به چالش خواهد شد.
۳. اِشکال در انجام وظایف معمول
بعضی از افراد مبتلا به این اختلال، در تمرکز کردن دچار مشکل می‌شوند (عدم تمرکز). با پیشرفت این بیماری، ممکن است که انجام کارهای عادی روزمره که مستلزم تمرکز و تفکر هستند، زمان بیشتری را به خود اختصاص دهند. ممکن است که در توانایی رانندگی فرد نیز اختلالاتی ایجاد شود. اگر درحین رانندگی در مسیری آشنا گم شدید، دقت کنید که این مورد نیز می‌تواند یکی از نشانه‌‌های بیماری آلزایمر در جوانی باشد.
۴. اِشکال در تشخیص زمان یا مکان
از دست دادن توانایی در دنبال کردن تاریخ‌ها و درک اشتباه از گذر زمان نیز دو مورد از متداول‌ترین علائم بیماری آلزایمر در جوانی (آلزایمر زودرس) هستند. برنامه‌ریزی برای رویدادهای آینده برای افراد مبتلا به آلزایمر دشوار است، چون آنها فوراً اتفاق نمی‌افتند. با پیشرفت علائم آلزایمر، افراد مبتلا به آن درمورد جایی که هستند، نحوه رفتن‌شان به آن محل یا دلیل حضورشان در آنجا به‌شدت فراموشکار می‌شوند.
۵. کاهش بینایی
مشکلات بینایی نیز از دیگر علائمی هستند که می‌توانند اتفاق بیفتند. ممکن است که شما درهنگام مطالعه یا تشخیص فاصله، رنگ و کنتراست درحین رانندگی، مشکل پیدا کنید.
۶. اِشکال در پیدا کردن واژه‌های درست
آغاز کردن مکالمه‌ها یا پیوستن به آنها ممکن است برای افراد مبتلا به آلزایمر دشوار به نظر برسد. آنها ممکن است در وسط صحبت کردن به‌طور ناگهانی حرف‌شان را قطع کنند، چون ممکن است فراموش کنند که چطور باید جمله خود را به پایان برسانند. به همین دلیل معمولا حرف‌های تکراری می‌زنند. همچنین ممکن است در پیدا کردن کلمات مناسب برای موضوعات خاص دچار مشکل شوند.
۷. گذاشتن وسایل در جاهای اشتباه
اگر بیماری آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی) داشته باشید، ممکن است وسایل را در جاهای غیرمعمول و اشتباه قرار دهید. در این مواقع رجوع کردن به حافظه و به یاد آوردن جایی که وسیله را آنجا گذاشته‌اید، به‌شدت دشوار می‌شود و ممکن است باعث شود که فکر کنید کسی دارد از شما دزدی می‌کند. با گذشت زمان و پیشرفت بیماری، این مسئله بیشتر اتفاق می‌افتد.
۸. اِشکال در تصمیم‌گیری
فرد مبتلا به آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی) ممکن است در تصمیم گیری مالی مشکل پیدا کند. این علامت، اغلب باعث تصمیمات مالی غلط و زیان‌بار می‌شود. مثلا ممکن است فرد درهنگام خرید، پول بسیار بیشتری به فروشنده بپردازد. به‌علاوه شخص بیمار معمولا به رعایت بهداشت فردی توجه چندانی نمی‌کند. به‌عنوان مثال تعداد دفعات حمام رفتن او ممکن است به‌شدت کاهش یابد یا تمایلی به عوض کردن لباس‌های کثیفش نداشته باشد.
۹. کنار کشیدن از کار یا فعالیت‌های اجتماعی
با ظاهر شدن علائم این بیماری، ممکن است متوجه شوید که روزبه‌روز، بیشتر از فعالیت‌های اجتماعی، پروژه‌های کاری یا سرگرمی‌هایی که قبلا برایتان جذاب بودند، دوری می‌کنید. این اجتناب می‌تواند با بدتر شدن علائم افزایش یابد.
۱۰. بروز تغییرات خُلقی و شخصیتی
ممکن است نوسانات شدیدی در خلق‌وخو و شخصیت افراد مبتلا به آلزایمر در جوانی اتفاق بیفتد. برخی تغییرات قابل‌توجه در خلق‌وخو عبارتند از:گیجی، افسردگی، اضطراب، ترس و وحشت.
ممکن است متوجه شوید که وقتی چیزی خارج از روال معمول اتفاق می‌افتد، به‌شدت تحریک و خشمگین می‌شوید.
علت دقیق آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی)، به‌طور کامل مشخص نیست. بسیاری از محققان بر این باورند که چندین عامل باعث بروز این بیماری می‌شود، نه فقط یک عامل خاص، محققان ژن‌های نادری را کشف کرده‌اند که ممکن است به‌طور مستقیم باعث آلزایمر شوند یا در ابتلا به آن نقش داشته باشند. این ژن‌ها می‌توانند از نسلی به نسل بعد منتقل شوند.
عوامل خطرساز آلزایمر در جوانی
اگرچه بیماری آلزایمر لزوما با افزایش سن اتفاق نمی‌افتد، اما خطر ابتلا به آن با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد. ریسک ابتلا به این بیماری در بزرگسالان بالای ۸۵ سال تقریبا ۵۰ درصد است.
همچنین اگر یکی از والدین، خواهر یا برادر یا یکی از فرزندان به آلزایمر مبتلا باشند، شانس ابتلای شما به این بیماری افزایش می‌یابد. اگر بیش از یک عضو در خانواده به AD مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما بسیار بیشتر خواهد شد.
آلزایمر زودرس چگونه تشخیص داده خواهد شد؟
آزمایش واحدی وجود ندارد که ابتلای شما به آلزایمر زودرس را تأیید کند، اما پزشک‌تان از چند راه می‌تواند بررسی کند که آیا شما به این بیماری مبتلا هستید یا نه.
دکتر پیش از هر چیز، درمورد سابقه پزشکی‌تان و همچنین هرگونه علائمی که درحال‌حاضر شما را آزار می‌دهد، سؤال خواهد کرد. به‌علاوه شما تست‌هایی انجام خواهید داد که حافظه‌‌تان را بررسی می‌نمایند و نشان می‌دهند که در حل مسائل چگونه عمل می‌کنید.
همچنین ممکن است تحت تست‌های تصویربرداری قرار بگیرید که تغییرات ایجادشده در مغز شما را بررسی و به رد سایر علل احتمالی علائم شما کمک می‌کنند. این تست‌ها می‌توانند شامل سی‌تی اسکن یا ام آر آی باشند.
علت آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی) چیست؟
اکثر کارشناسان معتقدند که بیماری آلزایمر به علت تجمع پروتئینی به نام آمیلوئید در مغز ایجاد می‌شود. مقدار بیش‌ازحد این پروتئین بر نحوه فکر کردن شما تأثیر می‌گذارد.
هنوز کاملا مشخص نیست که چرا این بیماری در برخی افراد، زودتر از حد معمول آغاز می‌شود، بنابراین به بررسی‌های بیشتری در این زمینه نیاز است.
در برخی موارد، این بیماری جنبه ارثی دارد و ممکن است به علت وقوع تغییراتی در ژن‌هایی که از والدین‌تان به شما منتقل می‌شوند، اتفاق بیفتد.
درمان دارویی آلزایمر زودرس و توصیه‌ها
درحال‌حاضر هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. گاهی اوقات علائم بیماری آلزایمر می‌توانند تا حدودی با داروهایی که به بهبود حافظه یا کاهش اختلالات خواب کمک می‌کنند، برطرف شوند. درحال‌حاضر، تحقیقاتی در رابطه با درمان‌های جایگزینِ موجود برای آلزایمر، در حال انجام است.
بخش مهمی از کنترل بیماری شما، مثبت اندیش بودن است. به فعالیت‌هایی که همچنان از آنها لذت می‌برید، ادامه دهید. راه‌های مختلفی همچون یوگا یا تنفس عمیق را برای تمدد اعصاب امتحان کنید.
سعی کنید سلامتی و تناسب اندام خود را حفظ کنید. به این منظور، غذاهای سالم بخورید و به‌طور منظم ورزش کنید.
داروهایی وجود دارند که می‌توانند به کاهش برخی از علائم آلزایمر زودرس کمک کنند. پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کُند کردن روند ضعف حافظه تجویز نماید،
این داروها می‌توانند علائم شما را به مدت چند ماه تا چند سال به تأخیر بیندازند یا بهبود بخشند. آنها ممکن است به شما زمان بیشتری برای داشتن زندگی مستقل بدهند.