آخرین چهارشنبه سال در زنجان به گوله مشهور است .
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز زنجان ؛ زنجانی ها معتقدند : باید همه چیز تاپایان سال تمیز شود وهرچیزی هم که کثیف است درآتش سوزانده شود مثل جاروهای کهنه تا همه درد وبلا وکثیفی اززندگی خانواده دور شود.
درسالهای اخیر آتش بازیها و استفاده از موادمحترقه هم افزایش یافته است اما زنجانی ها همچنان کنارخانواده ودورهمی های قدیمی را ترجیع می دهند .
درچهارشنبه گوله آخرسال زنجانی ها رسم شال انداختن هم دارنداین رسم بیشتر درروستاها ماندگار شده است و در پشت بام خانه ها روزنه ای که برای نور افتاب درنظر گرفته شده را (پاجا )می گویند کودکان وجوانان زنجانی درشب چهارشنبه سوری به پاجا ها رفته وبا انداختن شال به درون خانه ها از انان هدیه وپول و شیرینی دریافت می کنند.
درچهارشنبه آخرسال برخی خانواده ها پلو مخصوص ، رشته پلو یا شیر برنج درست می کنند ،گندم تفت داده(قورقا) هم ،آجیل مخصوص چهارشنبه اخرسال درزنجان است.
فال گوش ایستادن درکنار خانه ها که همه زنجانی ها هم ازاین رسم آگاه هستند به شیوه خیلی زیبا برگزار می شود.
به گفته احمدی ، استاد تاریخ زنجان هرفردی که فال گوش بایستد هرآنچه را که می شنود به نفع خود تعبیرمی کند به همین علت زنجانی ها دراین شب حرفهای خوب ودعاهای مناسب را برزبان جاری می کنند.
مادربزرگ 80 ساله روستای سهرورد زنجان می گوید : درگذشته دختران دم بخت کوزه ها را می شکستند ، ازاب جاری عبور می کردند وقسمتی ازموی خودرا هم کوتاه می کردند تا بختشان باز شود حتی قیچی رابرداشته وآب جاری را می برند اما اکنون تنها از آتش پریدن وبه شکستن ظرف قدیمی اکتفا می شود
زنجانی ها هریک ازچهارشنبه ها به نامی وبه کاری تعریف کرده اند
در نخستین چهارشنبه اسفند ماه درزنجان که به موله معروف است پشت بام وچینه دیوارها پر می شود از فرشها ولباسهایی که شستشو داده شده اند شیشه ها ودیوارهای خانه هم تمیز ورنگ کاری می شوند
زنان ومردان زنجانی بعد ازخانه تکانی وتمیزی خانه درچهارشنبه دوم اسفندماه یعنی سوله خریدهای خود را آغازمی کنند .
زنجانی ها بعد از این مراسم درهفته سوم اسفند ماه رسم چهارشنبه سوم را که کوله نام دارد را اجرا می کنند
درچهارشنبه کوله عدس وگندم درظرفها ریخته می شوند تا سبزه عید کاشته شوددرزنجان به این سبزه ها که برای خوش یمن بودن وسال پربرکت داشتن کاشته می شود( گووردمه )می گویند.
پس ازکاشت سبزه نوروزانتظار چهارشنبه آخرسال را می کشند چهارشنبه ای که به( گوله چهارشنبه) مشهور است دراین روز هم جاروهای کهنه شده خانه که خاک وخاشاک را یکسال ازخانه دورکرده اند آماده آتش زدن می شوند رسمی که این روزها درپشت بام های روستاهها همچنان باقی است وانجام می شود
دراین چهارشنبه پایانی خانواده های زنجانی دلها راهم شادمی کنند با رسمی به نام پای آپارما (هدیه دادن )
هدیه نوروزی (پای ) برای نوعروسان است و اقایانی هم که خواهردارند هم باید طبق رسم زنجانی ها به فکر(پای) خواهرشان باشند .
حاج علی از پیشکوستان زنجانی است اومی گوید: هدیه برای خواهردرپایان سال تنها یک بهانه شیرین است چراکه همیشه باید به فکر صله رحم وحمایت از خانواده باشیم
درروستاهای زنجان هم رسم هدیه دادن بیشتردیده می شود به طوریکه علاوه برپول وپارچه درطبق مادربزرگها حنا و شامپو ، روغن ،برنج،عدس ونان محلی (عیردک ) هم دیده می شود
این طبق یا سینی بزرگ برای نوعروسان پربارتر تدارک دیده می شود به گونه ای که زنان فامیل برای (پای) بردن به عروس خانواده ازروز قبل تخم مرغ ها را رنگ کرده ومی پزند، نان محلی ( عیردک وفتیر )آماده می کنند ودر چندین طبق چیده همراه با هدیه های دیگرکه برروی همه آنها پارچه های قرمزحریرکشیده می شود عازم خانه نوعروس می شوند
خانوده نوعروس هم برای هر فردی که طبق را حمل می کندو به درخانه هایشان می آورد هدیه ای که بیشتر پارچه ، جوراب ودست باف است را به مهمانان تقدیم می کنند
*معصومه امینی