بارش های اخیر در کردستان، کفه بارندگی های امسال را نسبت به مدت مشابه پارسال سنگین تر کرد اما هنوز سایه کم آبی استان را تهدید می کند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز کردستان، دستش را زیر خاک می برد تا جایی که دستش حرکت دارد ، خاک خشک خشک است، نگاهش را به آسمان می دوزد ، صاف صاف است، دریغ از تکه ای ابر..
به دستش اعتماد نمی کند، بیلی می آورد تا آنجایی که دانه ها را کاشته با بیل می کند، خاک همچنان خشک است، پاهایش سست می شود و روی خاک می افتد و بازهم نگاهش به سمت آسمان کشیده می شود.
این کار هرروز کشاورزان دیم کار کردستانی است که می خواهند رطوبت خاک را بسنجند تا بدانند دانه هایی را که زیر خاک کاشته اند سبز خواهد شد یا...
زمستان از نیمه گذشته می گذرد و امیدها کم کم رنگ ناامیدی می گیرد تا اینکه باران به یاری خاک تشنه آمد و کم لطفی پاییزه خود را جبران کرد؛ حالا خاک خیس خیس شده و نشانه های سبزی و رویش در دشت ها پیداست.
دست ها به نشانه شکرگذاری روبه آسمان است و قدم ها برای شروع سال زارعی پربرکت مستحکم.
باران آمد
تراز کاهش حجم بارش های کشور در پاییز امسال منجر به افت قابل توجه حجم ذخایر آب پشت سدها شده بود تا اینکه آسمان دست سخاوت خود را به روی زمین گشود و با بارندگی های اخیر، میانگین بارش ها در کردستان به 21 درصد بیشتر از بارش های مدت مشابه سال گذشته رسید.
مجموع بارندگی سال زراعی جاری که از مهرماه آغاز شده، 279 میلی متر بوده که این میزان سال گذشته 234 میلی متر بود.
بارش های بلند مدت سالانه هنوز جلوتر از بارش های امسال است و 4 درصدی تا رسیدن به آن فاصله داریم.
در حالیکه تمامی مناطق استان در هفته گذشته و این روزها شاهد بارش باران و برف بوده و هستند اما هواشناسی می گوید خشکسالی همچنان در کمین است.
این بزرگترین مشکلی است که کشورمان با آن دست به گریبان است و این مشکل در استان کردستان که بخش بزرگی از ساکنان آن به کشاورزی و دامداری مشغول هستند، نگران کننده تر است.
بارندگی های اخیر اگرچه توانست کمی از عطش زمین را برطرف کند ، اما هنوز با میانگین بلند مدت فاصله معناداری دارد.
کردستان از استان هایی است که در تولید غلات، حرفهایی برای گفتن دارد، ولی
سقوط سفره های آب زیر زمینی از هم اکنون آینده تولید غله در شرق این استان را به خطر انداخته است.
برداشت بیش از حد آب، آبخوان های منطقه را تهی و کشاورزان را وادار کرده در جستجوی آب به آبخوان های عمیق منطقه که تجدید شدنی نیست پناه ببرند.
چاه های کم عمق همگی خشک و رها شده و بخشی از کشاورزان ناچار شده اند که چاه های عمیق تر و غیرمجاز حفر کنند.
ادامه روند خشکسالی و کم بارشی تهدیدی برای بخش کشاورزی و صنعت استان است و حل آن منوط به تلاش مردم برای مدیریت مصرف و نیز عملی شدن وعده های مسئولین برای انتقال آب از غرب به شرق استان است.
کاهش بارندگی و اضافه برداشت از آبخوان ها
گفته می شود بخش کشاورزی نزدیک به 90 درصد مصرف آب را دارد و این یعنی، بخش کشاورزی به تنهایی می تواند این مایه حیات را در رگهای زندگی تزریق کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان می گوید: بارش های اخیر از لحاظ پراکنش زمانی و نیز کیفیت برای سال زراعی جاری زیاد مطلوب نیست.
خالد جعفری افزود: بارندگی پاییزه مناسب نبوده و از سویی بارش در زمین های شیب دار هم نتوانسته است ، آنگونه که باید زمین را سیراب کند.
به گفته وی 46 هزار هکتار از زمین های زراعی کردستان به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز هستند و دولت برای تشویق کشاورزان برای استفاده از روش های نوین آبیاری 5.5 تا 7 میلیون تومان تسهیلات بلاعوض در نظر گرفته است.
کردستان یک میلیون و 220 هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که 120 هزار هکتار آن آبی است و حالا طرح کشاورزی حفاظتی آمده است تا با تغییر شیوه های کشت ، به افزایش راندمان آب و محصول به کشاورزان کمک کند اگر خود آنها هم بخواهند.
این طرح با کمترین برگردان زمین، رطوبت خاک را حفظ می کند و عملکرد تولید محصول را بالا می برد.
هدر رفت آب در بخشهای آبیاری سنتی در حالی ادامه دارد که منابع کافی برای ارائه تسهیلات اجرای طرحهای مکانیزه کردن آبیاری وجود دارد.
تغییر نامحسوس آب پشت سدها
با وجودی که در پی بارش های اخیر سد گاران مریوان و زیویه کامیاران سرریز کرده اما تغییر در سایر سدهای استان زیاد محسوس نیست.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کردستان با اعلام این خبر می گوید: با بارش های اخیر، حجم آب ورودی به دریاچه سدهای استان سرعت گرفت و این امر موجب سرریز دو سد در استان شد.
اقبال شاه نظری به تغییرات آب پشت سدها نسبت به مدت مشابه پارسال هم اشاره کرد و افزود: سدهای سورال و قشلاق بدون تغییر بوده و زریوار، سنگ سیاه و آزاد نیز هم اکنون ذخیره ای کمتر از سال گذشته دارند.
وی افزود: ذخیره آب در سدهای بانه و گاوشان در مقایسه با پارسال بیشتر شده است.
نگرانی ها برای آب آشامیدنی ادامه دارد
7 درصد مصرف آب کردستان در بخش آشامیدنی است که اگرچه عدد کمی به نظر می آید، اما اگر صرفه جویی نشود، رسیدن به همین مقدار کم در شرایط بحران و بی آبی ، دشوار و نفس گیر خواهد بود.
مدیرعامل شرکت آبفا می گوید بارندگی های اخیر نتوانسته است برای منابع آب زیرزمینی و نیز خشکسالی های اخیر مثمر ثمر باشد .
محمد حسین محمدی با بیان اینکه همچنان با افت سطح آب زیرزمینی مواجه هستیم ، افزود: از لحاظ تامین آب آشامیدنی همچنان نگرانی ها وجود دارد.
به گفته وی برنامه ریزی برای تامین آب انجام شده اما تحقق آن مشروط به مدیریت مصرف آب است.
مدیرعامل شرکت آبفا متوسط سرانه مصرف آب در کردستان را 250 لیتر اعلام می کند که این میزان 45 درصد بیشتر از استانداردهای داخلی است، مصرفی که در روزهای گرم تا 312 لیتر هم می رسد.
وقتی آب از خاک باارزش تر می شود
جهان به آرامی و در سکوت به دورانی وارد شده که در آن آب به عنصر اصلی محدود کننده عرضه غذا تبدیل شده است.
فرضیه ای قدیمی می گفت هرجا زمین کافی وجود داشته باشد آب کافی هم وجود خواهد داشت؛ اما این فرضیه اکنون دیگر کاربرد ندارد.
گزارش از : کلثوم مومنی
