گزارش مکتوب؛
تنش آبی در هرمزگان + فیلم
هرمزگان با بارندگی ۲۶ میلمتر از ابتدای امسال در خطر تنش آبی است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خلیج فارس؛ مدیرکل هواشناسی هرمزگان گفت: میزان بارش‌های امسال نسبت به پارسال ۴۰ درصد و در بلند مدت ۷۰ درصد کاهش یافته است.سعید رنجبر افزود: میانگین بارندگی در هرمزگان نیز ۱۹۰ میلیمتر در سال است که ۶۰ درصد پایین‌تر از رتبه کشوری است.وی گفت: بر اساس نقشه‌هایی هواشناسی در دو ماه آینده بارش محسوسی در هرمزگان نداریم و افزایش دما نیز باعث افزایش تبخیر در منابع آبی سطحی می‌شود.مدیرکل هواشناسی هرمزگان افزود: سالانه سه هزار مترمکعب از منابع آبی استان تبخیر می‌شود که هزار مترکعب بیشترازمیانگین کشوری است.
پیش بینی بارندگی در دو ماه آینده
برداشت بی رویه منابع آبی زیرزمینی بحران بی آبی را تشدید کرده است.
مدیر عامل آب منطقه‌ای هرمزگان می‌گوید: ۲۰۰ میلیون متر مکعب از مخازن استان اضافه برداشت می‌شود که ۲۰ درصد میزان نفوذ آب به مخازن استان است.
هوشنگ ملایی می‌افزاید: اکنون ۴۶ دشت از ۷۵ دشت استان در وضعیت قرمز قرار دارد و منابع آبی در برخی از این دشت‌ها بیش از ۴۰ متر پایین‌تر رفته است.
وی با اشاره به چاه‌های غیر مجاز برداشت آب نیز می‌گوید:از ۵ هزار و ۶۰۰ چاه غیر مجاز در هرمزگان سالانه ۳۵۰ هزار میلیون متر مکعب آب برداشت می‌شود.
مدیر عامل آب منطقه‌ای می‌افزاید: هدرفت منابع آبی در این چاه‌ها به علت روش‌های سنتی و استفاده از منابع آبی بیش از ۷۰ درصد است.
هرمزگان بیش از ۱۷ هزار حلقه چاه دارد.
اضافه برداشت از منابع آبی زیرزمینی خطر فرونشست زمین را در برخی نقاط و دشت‌های استان افزایش داده است.
مدیرکل منابع طبیعی هرمزگان می‌گوید: ۳۰ روستا در هرمزگان به علت فرونشست زمین در خطر تخلیه هستند.
امید ذاکری می‌افزود: اکنون ۳۰ نقطه گالی و ۲ کانون فرونشست زمین در استان با هشت هزار هکتار مساحت شناسایی شده است
گالی نوعی فرسایش خاکی است که منجر به ایجاد خندق در زمین می‌شود.
وی گفت: این کانون‌ها جان ۴۰ هزار نفر جمعیت ساکن در این مناطق را تهدید می‌کند.
فرونشست زمین در دشت میناب
دخایر موجود در سدها نیز نفس‌های آخر را می‌کشد.
اکنون حجم مفید سد‌های استان به کمتر از ۲۰ درصد رسیده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای هرمزگان می‌گوید: سد استقلال میناب ۱۳ درصد و سد شمیل و نیان ۲۰ درصد حجم مفید آب دارد که کمتر از ۶ ماه جوابگوی نیاز آبی مردم شهر‌های بندرعباس و بندرخمیر و شهر تازیان است.
۳۶ درصد از منابع آب استان از سدها تامین می‌شود.
۴۰ درصد جمعیت استان اکنون از منابع آب سدها استفاده می‌کنند.
منابع آب فعلی به صورت درست استفاده نمی‌شود و هدررفت زیادی در بخش‌های کشاورزی و خانگی دارد.
احمد کمالی کارشناس کشاورزی می‌گوید: رعایت نکردن الگوی کشت و سیستم‌های نوین آبیاری و کاشت بذر‌های پرآب مانند هندوانه و ذرت و کشاورزی سنتی بخش زیادی از منابع آبی فعلی را هدر می‌دهد.
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان می‌گوید: ۵۶ هزار هکتار از زمین‌های استان کشاورزی سنتی و غرقابی است که ۶۵ درصد هدررفت مصرف آب دارد.
علی مهران زاده افزود: تجهیز به سیستم آبیاری نوین میزان هدررفت منابع آبی را به ۱۵ درصد کاهش می‌دهد.
وی گفت: اکنون بیش از ۸۵ درصدمنابع آبی هرمزگان در کشاورزی استفاده می‌شود.
هرمزگان ۱۵۶ هزار هکتار زمین کشاورزی دارد که از میزان ۹۹ هزار هکتار به آبیاری نوین مجهز است.
سالانه هزار و ۵۰۰ میلیون متر مکعب نیاز آبی کشاورزی در استان است.
سیستم‌های فرسوده توزیع شهری نیز ۲۰ درصد منابع را هدر می‌دهد.
قائم مقام شرکت آب و فاضلاب شهری هرمزگان می‌گوید: ۳۰ درصد از شبکه توزیع استان نیازمند بازسازی و تعمیر اساسی است.
سالانه حجم زیادی از روان آب‌ها و آب‌های زیرزمینی با ورود به مناطق گنبدی شور می‌شوند.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی هرمزگان گفت: هزار و ۳۰ گنبد نمکی در استان شناسایی شده است که در صورت ساخت سد‌های زیرزمینی از هدررفت ۲ میلیارد متر مکعب آب جلوگیری می‌شود.
ابوالقاسم حسین پور می‌افزاید: اجرای طرح جامع آبخیزداری در هرمزگان از روانه شدن سالانه ۴۰۰ میلیون متر مکعب روان اب به دریا جلوگیری می‌کند.
مدیرعامل آب و فاضلاب شهری هرمزگان تنها راهکار نجات هرمزگان از تنش آبی را توجه به شیرین سازی آب دریا می‌داند.
مدیر عامل آب و فاضلاب شهری نیز می‌گوید: اکنون ۴۴ هزار متر مکعب از آب دریا در استان شیرین می‌شود که با بهره برداری از آب شیرین کن بندرعباس بیش از ۱۰۰ هزار متر مکعب آب شیرین تولید می‌شود که جوابگوی ۵۰ درصد نیاز استان است.
قصمی افزود: جذب سرمایه گذار در راه اندازی تصفیه خانه‌ها و ایجاد باغ خانه‌ها در حاشیه شهر‌ها از دیگر برنامه‌های در دستور کار است.
مدیر عامل آب و فاضلاب روستایی نیز می‌گوید:کسانی که در زمینه آب شیرین کن سرمایه گذاری کنند تمام آب تولیدی آن‌ها تا ۱۵ سال آینده بصورت تضمینی خریداری می‌شود.
دو شهر بزرگ و پرجمعیت استان میناب و بندرعباس با ۵۳ درصد از جمعیت استان تصفیه خانه اب فاضلاب ندارند
منصوری قائم مقام شرکت آب و فاضلاب شهری بندرعباس می‌گوید:
سالانه ۱۳ میلیون متر مکعب پساب خانگی در هرمزگان تولید می‌شود که تنها ۵ هزار متر مکعب به چرخه استفاده بر می‌گردد.
احمد امیری کارشناس آبیاری می‌گوید: ۸۵ درصد از تصفیه پساب خانگی قابل برگشت و استفاده در فضای سبز و درختکاری و ۱۵ درصد نیز تولید کود است.
قائم مقام آب و فاضلاب شهری می‌گوید: اکنون همه پساب تصفیه خانه بندرعباس در دریا رها می‌شود.
منصوری می‌افزاید: با تکمیل تصفیه خانه بندرعباس همه نیاز‌های فضای سبز و ۷۵ درصد صنایع استان تامین می‌شود.
مدیر عامل آب منطقه‌ای هرمزگان می‌گوید: بهره برداری و حفر چاه برای تامین آب آشامیدنی جوابگو نیست و اکنون از ۱۰۳ حلقه چاه ۵۲ چاه خشکیده اند.
هوشنگ ملایی می‌افزاید: ایجاد مجتمع‌های گلخانه‌ای و ساخت ۴ سد مخزنی در شهرستان‌های حاجی آباد، بندرعباس، بستک و پارسیان و نوسازی ۱۸ کیلومتر از خط انتقال آب از میناب به بندرعباس از مهمترین برنامه هاست.
وی می‌گوید: ایجاد برنامه جامع و هماهنگ منابع آبی هرمزگان در حوزه‌های کشاورزی، آبخیزداری، جمع اوری پساب‌های خانگی و شیرین سازی از ضرورت‌هایی است که هرمزگان را از بحران آب نجات می‌دهد.
اکنون تمرکز اساسی در راه اندازی آب شیرین کن بندرعباس است.
مدیرعامل آب و فاضلاب شهری هرمزگان گفت: مرحله نخست آب شیرین کن تا پایان امسال بهره برداری می‌شود.
امین قصمی افزود: مجموع سرمایه گذاری در آب شیرین کن بندرعباس ۲۴۰ میلیون دلار است که در صورت تامین ۱۵۰ میلیون دلار آن از طریق صندوق توسعه ملی، ۷۰ درصد این پروژه تامین مالی خواهد شد.
وی گفت: علاوه بر آب شیرین کن بندرعباس، ساخت سه اب شیرین کن در شهر‌های سیریک، رویدر و چارک با ظرفیت ۲۰ هزار متر مکعب در حال ساخت و مطالعه است.
مدیر عامل آب و فاضلاب شهری افزود:برای اجرای این طرح‌ها تاکنون ۱۱ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری بخش خصوصی جذب شده است.
قصمی گفت: این آب شیرین کن‌ها نیاز‌های آبی مناطق غربی هرمزگان و نیاز‌های صنعتی در شرق هرمزگان را تامین می‌کنند.
پهنه بندی خشکسالی در کشور
اکنون منابع آب استان از ۳۶ درصد سدها، ۴۸ درصد چاه ها، ۱۰ درصد آب شیرین کن و ۶ درصد خط محرم تامین می‌شود.
شهر‌های بندرعباس، بندر خمیر و روستا‌های تابعه، شهر‌های تازیان و ایسین و روستا‌های تابعه آن‌ها، شهر‌های سردشت و گوهران، شهر رویدر، شهر هشت بندی، شهر‌های بستک، فرامرزان و جناح و ۲۰۰ روستای استان با بحران بی آبی روبرو هستند.
نیاز آبی استان (شهر‌ها و جزایر) چهار هزار و ۲۰۰ لیتر بر ثانیه است که با احتساب حجم آب تولیدی استان ۶۵۲ لیتر بر ثانیه کمبود دارد.
نویسنده: محمد امیرمحمدی
هرمزگانی ها چشم انتظار باران