قانون آموزش مداوم پزشکي چیست؟

چکیده مصاحبه پژوهشی:

     -کارکرد قانون«آموزش مداوم پزشکان»:  «به روز رساني پزشکان» و «تمديد مجوز طبابت پزشکان» است.   

      - همه پزشکان چه عمومي و چه متخصص بعد از آنکه به عضويت نظام پزشکي درآمدند پروانه طبابت دريافت مي‌کنند و تابع قانون «آموزش مداوم پزشکان» مي‌شوند.

      - بر اساس قانون«آموزش مداوم پزشکان» تمام افراد جامعه پزشکي بايستي بعد ازآنکه پروانه مطب ­گرفتند هر 5 سال حداقل 125 امتياز بازآموزي کسب کنند.

      - «آموزش مداوم پزشکان» به لحاظ کمي کافي به نظر مي رسد؛  اما به لحاظ کيفي فقط به حضور و غياب پزشکان در کلاس­ ها و همايش ­ها اکتفا مي شود و ارزيابي از دوره ­هاي آموزشي وجود ندارد.

     -  از موفقيت ­هاي دوره­ هاي «آموزش مداوم پزشکان»:   پروژه 100 مطب (براي بيماران ديابتي) بود. تا پزشکان عمومي کشور توانمند شوند و مانند يک پزشک متخصص غدد با فراهم شدن امکانات در مطب آنها بتوانند يک بيمار ديابتي را درمان ‌کنند­.

     - از اشکالات قانون«آموزش مداوم پزشکان»:  در ايران بر خلاف برخي کشورها، دوره‌هاي پودماني يا دوره‌هاي هم عرض را به عنوان دوره‌هاي صلاحيت حرفه‌اي نمي‌شناسند؛  و ارتقاء صلاحيت حرفه ­اي  و يا افزايش حق ويزيت و يا حمايت بيمه‌ها براي پزشکان عمومي در نظر گرفته نمي­ شود.

     - از نظر سازمان بهداشت جهاني:  کشور ما در دانش، فناوري‌ها و تکنيک ­هاي پزشکي در بين کشورهاي منطقه مديترانه شرقي رتبه اول دارد.

پژوهش خبری صدا سیما:بحث آموزش در پزشکي و « به روز بودن » به دليل اينکه رشته طب، رشته ­اي بسيار پويا است و با گسترش اقدامات تشخيصي و درماني هر روز با مسائل جديدي مواجه مي­ شود­. در اين چارچوب در مصاحبه با دكتر شهريار موسوي نژاد رئيس نظام پزشکي شهريار و پزشک عمومي و دکتر حسام الدين رياحي متخصص اخلاق پزشکي و پژوهشگر دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي،  موضوع «به روز بودن پزشکان» و اينکه چقدر پزشکان ما به روز هستند را با پرسش­ هاي زير مورد واکاوي قرار داديم:                  

پژوهش خبری : «قانون آموزش مداوم پزشکي» چيست؟  چه نقشي در «به روز شدن» پزشکان دارد؟

شهريار موسوي نژاد پزشک عمومي  و رئيس نظام پزشکي شهريار: ما قانوني به اسم آموزش مداوم جامعه پزشکي داريم که طبق اصلاحيه دو سال پيش آن، تمام افراد جامعه پزشکي بايستي بعد ازآنکه پروانه مطب مي­ گرفتند هر 5 سال حداقل 125 امتياز بازآموزي کسب کنند. براي پزشکان عمومي تا قبل از 1391 متولي آن سازمان نظام پزشکي بود که براي پزشکان عمومي آموزش مي‌گذاشتند و اين آموزش‌ها خيلي به درد همکاران نمي‌خورد. بر همين اساس الان همايش‌هاي فصلي پزشکان عمومي که توسط انجمن علمي پزشکان عمومي برگزار مي­ شود که کاملا مبتني بر نيازهاي جامعه پزشکي است؛ براي پزشکان عمومي از سال 1392 آموزش هدفمندتر و وضعيت بهتر شده است. محتواي آموزشي را در حال حاضر انجمن ­هاي علمي با همکاري کار­گروه‌هاي متخصصين انجام مي‌دهند.

پژوهش خبری : آيا «به روز رساني پزشکان» به لحاظ کمي و کيفي کافي بوده است؟

دکتر حسام الدين رياحي: به لحاظ کمي کافي به نظر مي ­رسد . چون اگر کم بود پزشکان در­خواست مي‌کردند مقدار آن بيشتر شود. اما به لحاظ کيفي به نظر مي‌رسد که بستگي به اساتيد آن دارد. يکي از اشکالات، ساختار ارائه است که سنتي است و سيستم ارزيابي درستي ندارد­. افراد صرفا بايد ثبت نام يا رفت و آمد کنند و اگر کسي حضور و غياب کند کافي است. در صورتي که ممکن است عملا افراد سرکلاس حاضر نشوند و دانش‌افزايي رخ ندهد.

پژوهش خبری : از توفيقات آموزش مداوم پزشکان، پروژه 100 مطب بود در اين رابطه توضيح مي­ دهيد؟

شهريار موسوي نژاد پزشک عمومي  و رئيس نظام پزشکي شهريار: از موارد اقدام شده  موفق، در چند سال اخير بحث درمان ديابت بوده است. در کشور ما 230 نفر پزشک متخصص غدد بيشتر نداريم. در حالي در کشور 4 تا 5 ميليون نفر بيمار ديابتي داريم. لذا اين تعداد از پزشک متخصص غدد نمي‌تواند  پاسخگو باشند. در سال 1393،  انجمن پزشکان عمومي ايران، با مرکز تحقيقات غدد دانشگاه تهران  و بنياد امور بيماران خاص[1] نشست مشترکي گذاشتند و در کشور پروژه 100 مطب را  راه­ اندازي کردند­. با پروژه 100 مطب، پزشکان عمومي کشور توانمند شدند تا بتوانند مانند يک متخصص غدد يک ديابتي را درمان کنند­. اين اقدام خوب و مدل بسيار موفقي بود که اميدواريم اين موارد را در بقيه رشته‌ها هم اجرا کنند. 

پژوهش خبری : آيا ارتقاء مداوم پزشکان به ارتقاء حقوق و مزايا و يا تخصص منجر مي­ شود؟   

شهريار موسوي نژاد پزشک عمومي  و رئيس نظام پزشکي شهريار: يکي از اشکالات سيستم آموزشي- در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم تحقیقات و فناوری- اين­ است که ارزيابي طولي است. يعني شما يک مقطع تحصيلي را مي‌خوانيد و به مقطع بالاتر مي‌رويد. ولي دکترايي که چهل مقاله آموزشي داده باشد؛ با دکترايي که دو تا مقاله داده باشد؛ شايد خيلي تفاوتي نکند. در مورد پزشک­ها هم متاسفانه اين مساله وجود دارد؛ يکي از نظر بحث حقوق و مزايا (حق ويزيت) است و ديگري از نظر اختصاصي کار کردن است. در کشوري مانند کانادا،  اگر پزشک عمومي دوره قلب و ريه مي‌بيند به وي اجازه مي‌دهند دستگاه اسپيرومتري[2] بگذارد و هم اينکه به اندازه پزشک متخصص در آن زمينه شغلي،  مي­تواند ارتقاء شغلي پيدا کند. و اجازه دارد کار متخصص قلب و ريه را انجام دهد. در کشور ما، دوره‌هاي پودماني يا دوره‌هاي هم عرض را به عنوان دوره‌هاي صلاحيت حرفه‌اي نمي‌شناسند. حتي در بحث صد مطب ديابتي، ما سه سال آموزش  مداوم ديديم. امتحان‌هاي مختلف داديم از نظر آموزشي همه تاييد کرده‌اند که اينها به اندازه يک متخصص غدد مي‌توانند ديابت را مديريت کنند. ولي وزارت بهداشت صلاحيت حرفه‌اي اينها(پزشکان عمومي) را تاييد نمي­کند. بيمه‌ها حاضر به پرداخت نيستند. به همين خاطرخيلي تمايلي براي اين جور اختصاصي کار کردن در پزشکان عمومي وجود ندارد. 

پژوهش خبری : جايگاه کشور در «به روز بودن پزشکان» چگونه است؟

دکتر حسام الدين رياحي متخصص اخلاق پزشکي و پژوهشگر دانشگاه عوم پزشکي شهيد بهشتي: در دانش و فناوري‌ها و تکنيک پزشکي در بين کشورهاي منطقه مديترانه شرقي از نظر سازمان بهداشت جهاني، ايران ممتاز و اول است. اما در حوزه ارتباطات پزشکي و اخلاق پزشکي که الان دو دهه است که در اروپا و ساير نقاط جهان بطور جدي مطرح است؛ عقب­ماندگي داريم و پزشکان ما اطلاعاتي ندارند و آشنا نيستند.

شهريار موسوي نژاد پزشک عمومي و رئيس نظام پزشکي شهريار: اطلاعات همکاران ما و سطح پزشکي در ايران خيلي بالا است. از نظر سواد علمي، چه در تکنيک‌هاي جراحي و چه در تکنيک‌هاي تشخيصي، از نظر امکانات و دستگاه ­هاي پزشکي با فاصله يکي دو سال وارد کشور مي­شود.

کلام آخر   

مقوله آموزش در پزشکي به دليل اينکه طب، رشته بسيار پويايي است و با گسترش اقدامات تشخيصي و درماني هر روز با مسائل جديدي مواجه مي­ شويم از اهميت بالايي برخوردار است؛  کار اصلي يک پزشک نجات جان و سلامت بيماران است؛ لذا روزآمدي، به روز بودن کتاب‌ها و منابع پزشکي، علم ­آموزي  و به دنبال تشخيص درماني درست بودن از رسالت­ هاي جامعه پزشکي کشور است.    

پژوهش خبری // مهدی ناجی

------------------------

[1] -  مجري و فکر اوليه 100 مطب، براي بيماران ديابتي در کشور،  از بنياد امور بيماران خاص بود.

[2] -  از دستگاه اسپیرومتر برای اندازه­گیری حجم‌ها و ظرفیت‌های ریوی استفاده می­کنند. کاربرد اسپیرومتر:  کمک به تشخیص بیماری­های تنفسی مثل COPD، آسم، برونشیت مزمن، نابهنجاری قفسه سینه و بافت های ریوی است.