رهبر معظم انقلاب در اهمیت جایگاه نواب صفوی فرمودند: «وی اولین جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی را در من به وجود آورد و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را در دل ما نواب روشن کرد.»
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مراکز استان ها،جمعیت فدائیان اسلام تشکیلات اسلام‌گرای شیعهٔ در ایران بود که در دههٔ ۱۳۲۰، به رهبری طلبهٔ جوانی به نام مجتبی نواب صفوی با هدف برقراری حکومت اسلامی تشکیل شد.
جریان مذهبی یکی از ستونهای اصلی مبارزاتی علیه رژیم فاسد پهلوی بود. قطعا یکی از مهمترین جریان های مذهبی که پیش از بسیاری از گروه ها رهبری مبارزه را شروع کرد، گروه فدائیان اسلام بود؛ شخصیت برجسته این جریان نیز سید مجتبی میرلوحی متولد سال 1303 و معروف به نواب صفوی بود و او بود که فدائیان اسلام را با آمدنش به ایران از نجف پایه گذاری کرد.
همچون دیگر جریان های مذهبی مبارز، فدائیان اسلام نیز پیوندهای عمیقی با بازار داشتند. در واقع رویکرد فدائیان اسلام در درجه نخست مبارزه با جلوه‌های بی‌دینی بود.
کار نواب ماهیت سیاسی داشت
رهبر معظم انقلاب در مصاحبه ای در سال 1363 فرمودند: « کار نواب اولین حرکت سازمان یافته، محاسبه شده و پیش بینی شده در مقابل موج ضد دینی است، بنابراین کار نواب اگرچه با انگیزه و شعار و رنگ و بوی مذهبی آغاز شده بود کاملا محتوای سیاسی هم داشت»
با دیدن نواب به مبارزه سیاسی علاقه مند شدم
رهبر انقلاب در سال 76 در دیدار با جوانان و نوجوانان به ذکر خاطره ای از ورود نواب به مشهد می پردازند؛ «... من حدود 16 سالم بود که نواب آمد به مشهد و خیلی برای من جاذبه داشت و به طور کلی مرا مجذوب خودش کرد از بس که پر از صدق و صفا بود، آنجا من به مبارزات سیاسی علاقه مند شدم...»
سرانجام در ساعت سه و نيم بعدازظهر روز دوم آذرماه ۱۳۳۴ به دنبال ترور نافرجام حسين علاء، سيدمجتبي نواب صفوي رهبر فدائيان اسلام به همراه دو تن ديگر از اعضاي اين گروه بازداشت شدند. روزنامه اطلاعات فرداي آن روز در خبري نوشت: «بعد از حادثه سوءقصد عليه جان نخست‌وزير در مسجد شاه و دستگيري مظفرعلي ذوالقدر ضارب، مشاراليه در بازجويي‌هاي اوليه اظهار داشت که نواب صفوي دستور اجراي ترور نخست‌وزير را در اختيار من گذاشته است. علاوه بر اين اعتراف از ظواهر امر و طرز صحبت کردن ضارب و شعارهايي که بعد از حادثه داده بود و همچنين گفتن اذان و الله اکبر بعد از حمله به آقاي علاء چنين بر مامورين روشن شد که مظفرعلي به تحريک جمعيت فدائيان اسلام که در سال‌هاي اخير پنج مرتبه مرتکب سوءقصد عليه جان زمامداران وقت شده‌اند، اقدام به سوءقصد و شليک گلوله به سوي آقاي علاء نموده است و بالنتيجه مقامات انتظامي چه شهرباني و چه فرماندار نظامي مصمم شدند که رهبر اين جمعيت را که بعد از وقوع حادثه مخفي شده بود، بازداشت نمايند.»
اينچنين بود که اعضاي موثر جمعيت فدائيان اسلام بازداشت شده و به زندان افتادند و کمتر از دو ماه بعد در روز ۲۶ دي‌ماه ۱۳۳۴ در پي برگزاري جلسه دادگاه، نواب صفوي و سه تن از يارانش به نام‌هاي خليل طهماسبي، سيدمحمد واحدي و مظفرعلي ذوالقدر به اعدام محکوم شدند. دادگاه تجديدنظر هم همان روز برگزار شد. به دنبال تثبيت حکم اعدام براي هر چهار نفر، سحرگاه روز ۲۷ دي‌ماه ۱۳۳۴، سيدمجتبي نواب صفوي رهبر فدائيان اسلام بعد از ۱۰ سال مبارزه بي‌وقفه، در سن ۳۱ سالگي به همراه سه يار ديگرش در ميدان تير لشکر ۲ زرهي تهران تيرباران شدند. پيکر نواب ابتدا در مسگرآباد تهران دفن شد اما بعد از مدتي به قبرستان وادي‌السلام قم انتقال يافت.