دستورالعمل واردات خودرو پس از مدت ها انتظار و با تأخير چند ماهه ابلاغ شد؛ دستورالعملي که براساس آن تعرفه واردات خودروهاي هيبريدي حدود 1000 درصد افزايش يافته است.
اما پس از فروکش کردن هيجان هاي اوليه ، ابعاد تازه تري از اين دستور العمل هويدا شد که با واکنش فعالان اين بازارمواجه شد.
درهمين زمينه محمد جواد محمدي زاده عضو انجمن واردکنندگان خودرو و ازمسئولان يکي از شرکت هاي واردکننده خودروهاي هيبريدي در گفتگو با خبرگزاري صدا وسيما به اين تصميم دولت اعتراض کرد و از ارسال نامه اعتراضي به وزارت صنعت خبر داد.
محمديزاده که خود ازمديران سابق سازمان محيط زيست به حساب مي آيد از رشد 9 برابري تعرفه واردات خودروهاي هيبريدي به منظور استفاده در ناوگان حمل و نقل عمومي کشور خبر داد و گفت: افزايش تعرفه تاثير منفي بر بازار گذاشته و اکنون قيمت خودروهاي هيبريدي که در ناوگان حمل و نقل عمومي و تاکسي ها مورد استفاده قرار ميگيرند، افزايش قيمت 60 ميليون توماني را تجربه ميکنند.
اين عضو انجمن واردکنندگان خودرو افزود: در اين ميان به نظر ميرسد که رشد 9 برابري تعرفه واردات اين خودروها، ناشي از فشار مافياي فعال در زمينه افزايش مصرف بنزين باشد؛ اين در حالي است که افزايش چشمگير تعرفه واردات خودروهاي هيبريدي به کشور در مصوبه اخير دولت، جاي تاسف دارد.
رئيس اسبق سازمان حفاظت محيط زيست تصريح کرد: مطابق با مصوبه اخير هيئت دولت، تعرفه واردات خودروهاي بنزيني با حجم موتور 1500 تا 2000 سيسي که قبلاً 32 تا 35 درصد بود، 2.5 برابر شده و به عدد 75 درصد رسيده است؛ در حاليکه پيش از اين، تعرفه واردات خودروهاي هيبريدي با حجم موتور 1500 تا 2000 سيسي پنج درصد بود و حالا به 45 درصد رسيده است که رشد نه برابري را تجربه ميکند.
محمديزاده ادامه داد: سياست وزارتخانههاي صنعت و اقتصاد به معني تحريک مردم به مصرف بيشتر بنزين است، در حاليکه مطابق با قانون، مجلس و دولت بايد از عرضه خودروهاي هيبريدي در کشور حمايت کنند که مصوبه اخير دولت به معني نقض اين قانون است.
همين سخنان باعث شد تا توجه کارشناسان صنعت خودرو به افزايش تعرفه خودروهاي هيبريدي جلب شود و اعتراض زيادي را در چرايي اين تصميم به وجود آورد.تا انجا که مجري تلويزيون حدود يک هفته پيش گفت: اگر مسئولان دولتي دليل قانعکنندهاي براي افزايش نرخ تعرفه واردات خودروهاي هيبريدي ارائه کنند، موهاي خود را از ته خواهد تراشيد.
درهمين حال نيک زاد يکي از فروشندگان خودرو واز نمايشگاه داران خيابان مطهري تهران با تاکيد براينکه اين تصميم دولت باعث افزايش قيمت خودروهاي هيبريدي خواهد شد به ما گفت: درحال حاضر گرانترين تيپِ نوع هيبريدي يک برند خودرو در بازار 190 ميليون تومان است اما نمونه بنزيني همين خودروها حداقل 200 ميليون تومان به فروش ميرود. تفاوت قيمتها در بعضي مدلها حتي به 30 ميليون تومان هم ميرسد و همين ارزان بودن هيبريديها به نسبت بنزينيها مردم را به خريد آنها تشويق ميکرد.
وي مي افزايد: اما گران ترشدن خودروهاي هيبريدي قطعا انگيزه مشتريان براي خريد اين خودروها را کاهش خواهد داد.
افتخاري کارشناس صنعت خودرونيز در اين زمينه مي گويد: در خارج از کشور به دليل باطريهاي گرانقيمت و فناوري بالاتر، خودروهاي هيبريدي به طور متوسط از نمونه بنزيني خودشان 10 هزار دلار گرانتر است. اما در ايران به دليل اينکه مصرف بنزين اين خودروها تقريبا يک سوم نمونههاي بنزيني است و قيمتشان ارزانتر از آنها مردم به خريدشان اقبال خوبي نشان ميدادند. اقبالي که البته با سياستگذاري جديد و تصميم عجيب وزارت صنعت، معدن و تجارت بعيد است دوام پيدا کند.
افزايش غيرمنتظره تعرفه خودروهاي هيبريدي در حالي است که واردات اين نوع خودروها براي کاهش آلودگي هوا وارد سياستگذاريهاي کلان کشور شده و مشوقهايي براي اين امر در نظر گرفته شده بود. مسئولان بارها به لزوم حمايت از واردات اين خودروها تاکيد کردند و برنامههايي براي ورود گسترده اين نوع خودروها به ناوگان حملونقل عمومي اعلام شده بود. به عنوان نمونه در دي سال گذشته، شهرداري تهران با رونمايي از 200 دستگاه تاکسي هيبريدي در منطقه 12 تهران، اعلام کرد قصد دارد با افزايش تعداد اين تاکسيها، تا سال 1400، منطقه 12 را به منطقه پاک تبديل کند. پيش از آن، در سال 94 هم مسئولان تاکسيراني از ورود قريبالوقوع هزار دستگاه تاکسي هيبريدي به ناوگان تاکسيراني پايتخت خبر داده بودند. حتي پليس هم اوايل امسال اعلام کرد که براي کاهش آلودگي هوا قصد دارد، از خودروهاي هبريدي در ناوگانش استفاده کند.
اين مسائل درحالي مطرح مي شود که وحيد حسيني مدير پايش آلودگي هواي تهران ، معتقد است دليل اصلي آلودگي هواي تهران ، ازمنابع متحرک به ويژه خودروهاي درحال تردد منشاء مي گيرد.
يکي از اعضاء صنف اسقاط کنندگان خودرو هم در اين باره ميگويد: در حالي که آلودگي هوا در کلانشهرها بيداد ميکند و تعداد روزهاي پاک در تهران هر سال کمتر ميشود، تعرفههاي جديد اعلام شده، عملا بازار را به سمت خودروهاي بنزيني و افزايش آلايندگي کاناليزه ميکند و اين اتفاق بسيار عجيبي است.
وي با اشاره به اينکه در همين يکي دو هفته گذشته روزهاي متعددي به دليل آلودگي هوا در تهران تعطيل شده، از مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت ميپرسد: با کدام استدلال و بر چه مبنايي با دست خودتان مردم را به خريد خودروهاي بنزيني که آلايندگي بيشتري دارند، هل ميدهيد؟
سرانجام انتقادات گسترده بخشهاي مختلف درباره افزايش تعرفه واردات خودرو آنهم با تشديد آلودگي در سطح شهرها باعث شد محمدباقر نوبخت، سخنگوي دولت به منتقدان اين افزايش نرخ پاسخ دهد.
وي گفته "آنچه در عمل مي تواند به کاهش آلودگي هوا منجر شود، خودروهاي برقي است که تعرفه آنها صفر است.
نوبخت اين راهم افزوده که پايين نگه داشتن تعرفه خودروهاي هيبريدي موجب رانت خواهد شد.
درادامه واکنش هاي دولت ، رئيس سازمان توسعه تجارت ايران هم در حاشيه جلسه نمايندگان اتاق بازرگاني تهران در جمع خبرنگاران به افزايش 1000 درصدي تعرفه خودروهاي هيبريدي واکنش نشان داد و افزود : کار کارشناسي لازم در اين خصوص انجام شده و اهالي فن نسبت به آن نظر داده اند و پس از آن تعرفه ها مصوب شده است.
مجتبي خسرو تاج افزود: آماده شنيدن انتقادات مرتبط با تعرفه واردات خودروهاي هيبريدي در کميسيون ماده يک هستيم و درصورتي که دلايل کافي ارائه شود، در تعرفه تجديد نظر ميکنيم.
وي تصريح کرد: انتهاي سال 95 وزارت صنعت پيشنهادات خود در ارتباط با تغييرات تعرفه اي را به دولت ارائه کرد که به دليل نگراني از برخي آثار تورمي تصويب آن به تعويق افتاد تا اينکه امسال و در آذر ماه هيئت دولت تصميم گرفت تا با لحاظ کردن همه شرايط تغييرات تعرفه اي را اعمال کند.
خسروتاج گفت: تعرفه ها در برخي اقلام کاهشي و در برخي اقلام افزايشي بود که تمامي اين موارد به دليل کنترل آثار تورمي آن لحاظ شده است.
رئيس سازمان توسعه تجارت ايران ادامه داد: تمام تلاش ما بر اين است که بتوانيم منطق را بر تعيين تعرفه کالاها حاکم کنيم.
اما دو تن از مديران وزارت صنعت، معدن و تجارت که گفته ميشود در تدوين تعرفههاي جديد اصليترين نقش را داشتهاند نيز در اين باره توضيحاتي را ارائه کردند.
علي عليآبادي فراهاني مديرکل دفتر مقررات وزارتخانه ضمن رد کردن انتقادات به تعرفههاي جديد خودروهاي هيبريدي گفته مسائل زيست محيطي فقط يکي از فاکتورهاي مورد توجه در واردات خودروست و سياستگذار به مسائل تک بعدي نگاه نميکند.
وي با تاکيد براينکه فاصله 40 تا 50 درصدي تعرفه خودروهاي بنزيني و هيبريدي هميشه مد نظر تصميم گيران دروزارت صنعت ، معدن و تجارت بوده افزوده است: اگر اين فاصله برداشته شود تعادل بازار بهم ميخورد ضمن آنکه واردات خودروهاي هيبريدي در سه سال اخير آنچنان که بايد و شايد زياد نبوده که حالا فکر کنيم اين رشد تعرفه موجب شود خريداران انبوه اين بخش از خريد اتومبيل هيبريدي پشيمان شوند.
اميرحسين قناتي، مدير کل صنايع خودرو و نيرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت هم در اين رابطه گفته " افزايش تعرفه شامل خودروهاي بالاي 1500 سي سي است که هيبريدي محسوب نميشود! "
وي افزوده : خودروهاي بالاتر از 1500 سيسي هيبريدي محسوب نميشود و در اصل از موتورهاي سوخت فسيلي استفاده ميکنند.
قناتي با تاکيد براينکه هيچ تعرفهاي 1000 درصد گران نشده و بيشترين تغيير از 5 به 25 درصد بوده گفته تمام خودروهاي هيبريدي وارداتي در سال گذشته بالاي 2000 سي سي بوده است.
ادعاي مدير کل صنايع خودرو و نيرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت مبني براينکه افزايش تعرفه شامل خودروهاي بالاي 1500 سي سي غير هيبريد است درحالي مطرح مي شود که مراجعه به دستورالعمل جديد دولت درخصوص تعرفه واردات خودرو نشان مي دهد، تعرفه خودروهاي زير 1500 سي سي هم افزايش 6 برابري تجربه کردهاند.
به عنوان مثال در بخش 1500 تا 2000 سيسي، دو مدل سوناتا هيبريدي و تويوتا پريوس وارد کشور ميشود که تعرفه آنها افزايش 1100 درصدي را تجربه کرده است.
در بخش بالاتر از 2000 سيسي هم لکسوس و تويوتا واردکشور ميشود که تعرفهاش با 1600 درصد افزايش، از 4 به 65 درصد رسيده است.
درحاليکه برخي گمانه زني ها دليل افزايش تعرفه واردات خودرو هاي هيبريدي را ايجاد رانت براي برخي وارد کنندگان خودروهاي بنزيني و ايجاد بازارمناسب براي فروش خودروهاي دپو شده بنزيني دربرخي نمايندگي ها مي دانند و از وجود يک مافيا در اين تصميم گيري ها خبرمي دهند، اما بايد منتظر ماند و ديد آيا براساس وعده رئيس سازمان توسعه وتجارت ، سرانجام در تعرفه واردات خودروهاي هيبريدي تجديد نظر خواهد شد . يا اينکه ...
گزارش ازامير شايان مهر