200 تپه باستانی دشت ورامین بربادرفت

به گزارش خبرگزاری صداوسیما ، دشت ورامین یکی از دشت های حاصلخیزایران است که از هفت هزار سال پیش نشانه های سکونت و تمدن در آن به وفور دیده شده است.

این دشت در 40 کیلومتری جنوب شرقی تهران و در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد.منطقه ای که  به دلیل برخورداری از خاک حاصلخیز، از روزگاران کهن مورد توجه اقوام گوناگون بوده و به همین دلیل نیز مملو از آثار باارزش است به طوری که می‌توان تمدن این دشت را با سیلک کاشان و یا شهر سوخته سیستان مقایسه کرد. (تاکنون بیش از 250 اثر در این منطقه شناسایی شده است).

وجود زمین‌های وسیع و حاصلخیز در این منطقه سبب شده است که دشت ورامین از نظر کشاورزی در موقعیت ممتازی قرار گیرد. دشت ورامین در زمان فرمانروایی آل‌ بویه، روستای بزرگی بوده و از نواحی عمده کشاورزی کشور محسوب می‌شده است. از مهم‌ترین رودهایی که در دشت ورامین جاری است، می‌توان از رودخانه جاجرود نام برد.

درکنار زمین های زراعی مرغوب  ، هم اکنون آثارتاریخی وباستانی فراوانی از دوره های مختلف  دراین دشت دیده می شود. یکی از این آثار تپه ها و محوطه های باستانی است.

برخی از این تپه ها با خاک یکسان شده اند و اثری از آنها برروی زمین باقی نمانده است مانند تپه فخر آباد که سال 1391زیر چرخ های راهسازی قرارگرفت و بخشی از آن محو شد.

مساحت تپه باستانی فخرآباد سه‌هزار مترمربع و ارتفاع این تپه نیز پنج متر گزارش شده است. جدای از حریم 100 متری تپه‌های باستانی که به‌طور معمول درنظر گرفته می‌شود 700مترمربع از این تپه باستانی نیز به‌طور کامل از بین رفته و حتی خاکبرداری شده است.

در برش‌های ایجاد‌شده ناشی از خاکبرداری در تپه باستانی فخرآباد نیز بقایای سفال و خشت و خاکستر مشاهده شده است. تپه فخرآباد تاکنون مورد کاوش قرار نگرفته و سفال‌های سطحی به‌دست آمده از تخریب‌ها نیز هزاران سال قدمت دارد.

علیرضا تاجیک یکی از کارشناسان میراث فرهنگی با اشاره به تبدیل برخی تپه ها ومحوطه های باستانی به زمین های کشاورزی گفت: باید مسئولان محلی از جمله بخشداران ، دهیاران و شورای اسلامی روستا ها راهکاری برای نگهداری و جلوگیری از تخریب بیشتر این آثار اتخاذ کنند.

وی افزود: بسیاری از تپه های باستانی به علت کاوش های متعدد افراد سود جو تخریب شده اند و به علت نبود حصار یا نگهبان پاتوق برخی افراد شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ورامین تعداد تپه های باستانی و تاریخی دشت ورامین را برمبنای گفته های محققان و مطلعان منطقه بیش از 450 اثر بیان کردو گفت: متاسفانه در نیم قرن اخیر بیش از 200 تپه ومحوطه از بین رفتند.

فاطمه خانی قلعه با اشاره به تلاش های  صورت گرفته برای مستند نگاری و نگهداری این آثار افزود: حدود 20 درصد از تپه های باستانی و تاریخی دشت ورامین به ثبت ملی رسیده اند و تلاش ها برای تبت و مستند نگاری ماباقی ادامه دارد.

وی اضافه کرد: پس از هشت سال مطالعه وتحقیق سرانجام در آذر امسال سه تپه و محوطه باستانی و تاریخی با حمایت مسئولان شهرستان به ثبت ملی رسیدند.

خانی قلعه گفت: هم اکنون مراتب ثبت ملی این سه اثر تاریخی در نامه ایی از سازمان میراث فرهنگی کشور به استاندار تهران ابلاغ شده است.

وی در ادامه درباره مشخصات این سه اثر تاریخی افزود: این آثار شامل «محوطه باستان‌شناختی قلی‌تپه» به شماره ثبت 31792 مورخ 25/6/1396 «محوطه باستان‌شناختی تپه ‌طلا» به شماره ثبت 31793 مورخ25/6/96 و «محوطه باستان‌شناختی تپه حصارقاضی» به شماره ثبت 31794 مورخ 25/6/96  است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ورامین گفت: هرگونه دخل و تصرف در آثار تاریخی ثبت شده ملی جرم محسوب می شود از اینرو از همه مردم فرهنگ دوست  ورامین تقاضامندم ضمن همکاری با این اداره در حفظ و حراست از آثار تاریخی که هویت ملی و محلی ما است ، کوشا باشند و  درصورت مشاهده هرگونه تخلف مراتب را به این اداره گزارش کنند.

این آثار تحت حفاظت و نظارت سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری است و هر گونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت آن شود برابر مواد 558 تا 569 کتاب پنجم قانون مجازات‌های اسلامی، تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده، جرم محسوب می‌شود و مرتکب مشمول مجازات‌های قانونی خواهد شد و مرمت و بازسازی اثار صرفاً با تأیید و نظارت این سازمان ممکن خواهد بود.

نبود حفاظ ومحافظ زمینه تخریب آثار باستانی را بیش از پیش فراهم می کند شاید اگر بخش غیر دولتی در حراست از این آثار مشارکت کند باد کمتر با خود آنها را می برد.