انرژی های تجدیدپذیر از خورشید، باد، آب، زمین و حتی زباله گرفته می شود و برای تولید برق، جایگزین خوبی برای سوخت های فسیلی شده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ صنعت انرژی های تجدیدپذیر در ایران رشد سریعی را تجربه می کند، انتظار می رود ظرفیت تولید انرژی های تجدید پذیر تا 5 سال آینده حداقل 7 برابر شود.
بر اساس آمارهای وزارت نیرو انواع انرژی های تجدیدپذیر از برق بادی و خورشیدی گرفته تا سدهای برق آبی و سوزاندن زیست توده برای گرمایش خانه ها در ایران وجود دارد.
سیروس وطن خواه دبیر ستاد انرژی معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری می گوید: تجدیدپذیرها هیچگونه آسیبی به محیط زیست وارد نمی کند و دی اکسید کربنی در فضا منتشر نمی شود، انرژی فسیلی و حتی آب که میراثی است برای آیندگان ، دست نخورده باقی می ماند.
دستیابی به انرژی با این شیوه های کاملا طبیعی آن قدر مهم شده است که حالا ایران، این بزرگ ترین دارنده ذخایر نفت و گاز جهان هم چندی است به طور جدی به آن ورود کرده است
در حال حاضر در ایران عمده‌ی انرژی مورد استفاده، از سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود. اقدامات مثبتی که در سال‌های اخیر با ساخت سدهای متعدد و اتمام پروژه نیروگاه هسته‌ای بوشهر به انجام رسید، باعث افزایش سهم انرژی هسته ای و انرژی برقابی در سبد انرژی کشور شد.
ذخایر انرژی های فسیلی بالاخره تمام شدنی و تجدید ناپذیر است.
اما نیاز ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه رو به افزایش است که پیش بینی شده تا سال1404 و افق چشم انداز بیست ساله با رشد اقتصادی 8 درصدی، فقط در بخش الکتریسیته به حدود 200 هزار مگاوات برسد که بخشی از آن یعنی 20000 مگاوات، از انرژی هسته ای تامین خواهد شد.
بدین ترتیب تامین این نیاز اساسی کشور فقط با داشتن سهم مناسب برای انرژی های نو قابل دستیابی خواهد بود.
مسلم موسوی مدیر عامل انجمن حمایت از انرژی های تجدید پذیر از قابلیت های کشورمان در تولید انرژی های تجدید پذیر می گوید: ایران در کمربند تابشی انرژی خورشید قرار دارد و بر این اساس در کشور ما ظرفیت بالایی از انرژی خورشیدی از خراسان شمالی تا تبریز وجود دارد.
جنوب کشور نیز از این نظر در شرایط خوبی است.
به گفته موسوی ما در کشور سالانه 300 روز آفتابی داریم. در چنین شرایطی نیاز به لوله‌گذاری برای انتقال گاز نیست. هرجایی اراده کنیم می‌توانیم از انرژی خورشیدی برای تولید برق استفاده کنیم.
موسوی معتقد است:منابع بسیار زیادی برای بهره‌برداری از انرژی باد در کشور شناسایی شده است که می‌توان در این مناطق نیروگاه‌های بادی نصب کرد.
این نیروگاه‌ها به شیوه اقتصادی برق تولید می‌کند.
بیش از دوسوم ظرفیت نیروگاه‌های فسیلی را که از نفت و گاز استفاده می‌کند ، می‌توانیم از انرژی بادی تامین کنیم.
این منبع نفت و گاز صرفه‌جویی شده هم منبع ارزشمندی است که می‌تواند ارزش افزوده چند صد برابری ایجاد کند و می‌توان در حوزه پتروشیمی و صادرات از آن بهره گرفت.
اگر بتوانیم در این مسیر حرکت کنیم در عین حال که می‌توانیم امنیت انرژی را تامین کنیم و پیامدهای زیست‌محیطی ناشی از مصرف سوخت‌های فسیلی را به حداقل برسانیم و از افزایش درجه حرارت زمین و اثرات جوی پیشگیری کنیم، می توانیم در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنیم.
اقدامات دولت در توسعه‌ی انرژیهای تجدیدپذیر
پیشتر سازمان انرژی های نو و در ماه های اخیر سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) اقدامات گسترده ای برای توسعه انرژی های تجدیدپذیر در کشور انجام داده اند که یکی از این موارد، تامین انرژی پایدار و قابل دسترس برای مناطق محروم و دور افتاده به منظور بهبود وضعیت زندگی و توسعه شرایط اجتماعی آنها از طریق سیستم های فتوولتائیک بوده است.
در دولت یازدهم تمام تلاش متمرکز بر وضع قوانین و مقررات تشویقی برای سرمایه گذاری و ورود بخش خصوصی به حوزه تجدیدپذیرها شد و رویکردهای حمایتی از بخش خصوصی به منظور توسعه انرژی های تجدیدپذیر، شدت دو چندان یافت.
در این مسیر نخست خرید تضمینی برق تجدیدپذیر در دستور کار قرار گرفت، سپس قانون دریافت عوارض از برق به تصویب رسید که در آن علاه بر دریافت بهای برق به ازای هر کیلووات ساعت برق فروخته شده مبلغ سی ریال در قبوض مربوطه درج و از مشترکین برق به‌استثنای مشترکین خانگی روستایی دریافت می شود.
درحدود نیمی از منابع مذکور در حمایت از تولید برق تجدیدپذیر و پاک هزینه می شود.
در ادامه ، تعهد به تحویل سوخت مایع صرفه جویی شده اعمال شد.
همین خرید تضمین شده و البته با قیمت های خوب برق تولیدی به روش تجدیدپذیر، برای خارجی ها آنچنان جذاب شده که در 2 سال گذشته 4 میلیارد دلار برای سرمایه گذاری درخواست داده اند.
پیمان تقی پور کارشناس حوزه انرژیهای تجدیدپذیر در این باره می گوید: 45 درصد تقاضاهای سرمایه گذاری در کشور متعلق به انرژی های تجدیدپذیر و پاک است، که خورشیدی و بادی با 90 درصد بیشترین سهم را دارد.
متاسفانه راندمان نیروگاه‌های حرارتی که نفت و گاز می‌سوزاند حدود 30 تا 50 درصد است.
یعنی در بهترین نیروگاه‌هایی که براساس استانداردهای روز دنیا در کشور برق تولید می‌کند بیشینه راندمان برای سیکل ترکیبی از 50 درصد عبور نمی کند.
یک سوم تا نیمی از سرمایه نفت و گاز که وارد این نیروگاه‌ها می‌شود به شکل حرارت و آلاینده‌های جوی به هدر می‌رود.
خطوط انتقال ما هم تلفات زیادی دارد.
خطوط انتقال از نیروگاه به مصرف‌کننده تلفات 20 تا 25 درصدی دارد.
این هم یک بحران دیگر است.
در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر چنین محدودیت‌هایی وجود ندارد. برای مثال وقتی تصمیم می‌گیرید خانه‌ای را به سیستم انرژی خورشیدی مجهز کنید همان جا که فضایی را به استقرار این سیستم اختصاص داده‌اید می‌توانید بدون تلفات انرژی تولید و مصرف کنید.
ظرفیت اشتغال صد هزار نفر با سرمایه گذاری در انرژیهای بادی وجود دارد.
به ازای یک مگاوات توربین بادی برای ده نفر اشتغال زایی می‌شود. اگر بتوانیم این را در مقیاس معادل 4000 تا ده هزار مگاوات در کشور ایجاد کنیم برای افراد زیادی اشتغال ایجاد خواهد شد.
بومی سازی فناوری‌‌های زیرساخت انرژیهای نو
در دو دهه اخیر در کنار جذب سرمایه های خارجی، انتقال فناوری هم مورد توجه قرار گرفته و در جهت انتقال و ارتقای فناوری انرژی های تجدیدپذیر (خورشیدی و بادی) اقداماتی چند انجام شده که به تبع آن افزایش اشتغال و صرفه جویی انرژی هم داشته است.
در این باره از شرکت تولیدی فیبر نوری و برق خورشیدی تا گروه صنعتی سدید و مهمتر از آن مپنا در زمینه احداث خط تولید توربین بادی فعال اند.
حمید مهتدی مدیرعامل شرکت مهندسی و ساخت ژنراتور مپنا پارس از تولید نسل جدید توربین های بادی در کشور خبر می دهد و می گوید محصولات جدیدی در این باره در ماه های آینده و سال بعد در راه است.
در سال های اخیر سطح آگاهی مردم نیز در زمینه انرژی های تجدیدپذیر افزایش یافته و ظرفیت نصب شده در این حوزه نشان می دهد که مردم به خوبی از ان استقبال کرده اند.
با این حال انرژی تجدیدپذیر توسعه نمی یابد مگر با برنامه ریزی و ترسیم افق های پیش رو.
تکلیف مجلس به وزارت نیرو تولید 5 درصد برق مصرفی از سلول های خورشیدی تا سال 1400 است، اسناد بالادستی هم تولید اینگونه برق را تا پایان برنامه ششم 26 هزار مگاوات هدف گذاری کرده است.
اکبر شعبانی معاون سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق (ساتبا) در این باره می گوید : ظرفیت این بخش تا پایان سال به 1000 مگاوات می رسد و از سال 97 به بعد با استقبال خوب بخش خصوصی امیدواریم سالی 1000 مگاوات به بخش تجدیدپذیر کشور اضافه شود و در 4 سال 25 درصد کل ظرفیت نصب شده جدید کشور از محل انرژیهای نو تأمین شود.
سالی که نکوست از بهارش پیداست و نتیجه اولیه این برنامه ریزی ها از هم اکنون مشخص است.
چیت‌چیان وزیر سابق نیرو با بیان اینکه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر جز سیاست‌های نظام است ؛ می گوید : خوشبختانه ایران در انرژیهای تجدیدپذیر از جهش بزرگ برخوردار است.
ظرفیت نصب شده تولید برق ایران 77 هزار مگاوات است و 89 درصد آن در نیروگاه های حرارتی و با سوختن انرژیهای فسیلی تولید می شود.
سهم انرژی های تجدیدپذیر از سبد انرژی کشور 11 درصد است، 10 و نیم درصد آن برق آبی و فقط نیم درصد از بقیه انرژیهای تجدیدپذیر تامین می شود، این نیم درصد قرار است تا پایان امسال به یک درصد برسد.
گزارش : علیرضا بای