از امروز باید به فکر فردا بود بعد از گذر از پیک تابستان هر سال و کار فشرده نیروگاهها از نیمه دوم شهریور دوره استراحت و بازسازی نیروگاهها شروع می‌شود.
تابستان امسال نیروگاه های کشور با آمادگی 99 درصدی 55 هزار و 400 مگاوات مصرف برق را تامین کردند تا رکوردی بی سابقه را پشت سر بگذارند و پیک نفس گیری سپری شود.
بعد از گذر از زمان کوتاه اما حساس پیک که فقط 700 تا 800 ساعت است اما همه برقی های کشور در طول سال تلاش می کنند نیروگاهها را بازسازی کنند و یا نیروگاه جدید به مدار بیاورند دراین مدت ساعت پیک تابستان خاموشی نداشته باشیم حالا میزان مصرف برق بین 18 تا 20 هزار مگاوات نسبت به تابستان کمتر شده است و نیروگاهها نفسی تازه خواهند کشید.
سرپرست وزیر نیرو گفته امسال 88 هزار مگاوات بازسازی می شود درحالیکه ظرفیت اسمی نیروگاههای کشور77 هزار مگاوات است بنابراین برخی نیروگاهها براساس نیاز دوبار به تعمیرگاه می روند.
ستار محمودی اضافه کرد: از نیمه شهریور تاکنون 18 هزار مگاوات نیروگاه حرارتی براساس برنامه ریزی وارد فرآیند تعمیر و بازسازی شد که بخشی از آن به مدار بازگشته است.
هزینه تعمیرات سالانه نیروگاه های کشور 1500میلیارد تومان است باتوجه به اینکه حدود 40 درصد از نیروگاه های حرارتی کشور دردست دولت است حدود500 میلیارد تومان هزینه تعمیرات و بازسازی این نیروگاهها می شود و نیروگاههای بخش خصوصی نیز هزینه تعمیرات را با فروش برق پرداخت می کنند نکته مهمتر اینست که 100 درصد سرویس نیروگاه های کشور در داخل و به همت متخصصان شرکت های بخش خصوصی انجام می شود.
به گفته مدیرعامل شرکت مادرتخصصی نیروگاه های حرارتی فقط قطعاتی که تولید آنها در داخل کشور صرفه اقتصادی ندارد از خارج تهیه و در زمان بازسازی تعویض می شود که تعداد آنها بسیار محدود است.
محسن طرز طلب می گوید: ظرفیت و توان متخصصان داخلی در حدی است که می توانند از سایر کشورها سفارش قبول کنند چنانکه در سال های اخیر برخی شرکت های داخلی که در مناقصات برنده شدند کار تعمیرات نیروگاهی را به شرکت های ایرانی سپردند اما به اندازه ای که بتوانیم به عنوان راهی برای کسب درآمد به حساب آوریم نبوده چون نیروگاهها بعد از ساخت، اغلب قرارداد تامین تجهیزات نیروگاهی و تعمیرات و پشتیبانی را با سازنده نیروگاه می بندند تا از تامین تجهیزات مطمئن شوند به همین دلیل حوزه فعالیت در این عرصه بسیار کم است به این ترتیب شرکت های ایرانی ابتدا باید تلاش کنند در مناقصه ساخت نیروگاه برنده شوند و سپس برای تامین تجهیزات و تعمیرات آن نیروگاه را دردست داشته باشند که این موضوع نیز به گفته کارشناسان به ارتباط میان کشورها برمی گردد به عبارت دیگر دیپلماسی بین کشورها تعیین کننده است گرچه شرکت های بزرگ سازنده نیروگاهی دنیا بازارهای اصلی دنیا را دردست دارند و رقابت با آنها کاری سخت اما امکان پذیر است چنانکه شرکت های ایرانی تجربیاتی در این زمینه دارند.
معاون بخش مکانیک شرکت تعمیرات نیروگاهی می گوید: در سالهای اخیر برخی تعمیرات تجهیزات نیروگاهی از کشور ترکیه و ارمنستان و عراق در این شرکت انجام شده است و باتوجه به ظرفیت موجود در کشور باید به این بخش بیشتر توجه شود.
اصغر حکیمی می افزاید: تعمیرات همه نوع نیروگاه اعم از گازی، بخار و حتی نیروگاه آبی نیز در این شرکت انجام می شود که در نیروگاه های آبی بازسازی به خاطر بزرگ بودن توربین ها در محل نیروگاه صورت می گیرد و در سایر نیروگاهها تجهیزات برای باز سازی به کارخانه منتقل می شود.
در تعمیر و بازسازی نیروگاهها کشور به جایگاهی رسیدیم که می توانیم حتی قطعات توربین های ساخته شده سایر کشورها را نیز بازسازی کنیم که با این کار از خروج ارز نیز جلوگیری می شود و حتی با مهندسی معکوس و پشتوانه دانش متخصصان داخلی به ساخت دستگاههای جدید و با راندمان بالا در کشورمنجر شده است.
مدیر عامل شرکت قطعات توربین شهریار در این زمینه می گوید: می توانیم پره توربین های ساخت شرکت های مختلف از جمله زیمنس آلمان، السالدوی ایتالیا و میتسوبیشی ژاپن را نیز تعمیر کنیم گرچه بازسازی این پره ها تخصص بالایی نیاز دارد.
علی اکبر ساکت پورآرانی با اشاره به اینکه همه قطعات داغ نیروگاههای گازی در این شرکت انجام می شود می گوید: برای خرید یکسری پره توربین (4 تا 5 ردیف پره) حداقل 12 تا 13 میلیارد تومان نیاز است درحالیکه همین تعداد پره در این کارخانه با کمتر از 2 میلیارد تومان بازسازی می شود.
توربین ها با 33 هزار ساعت یا به عبارتی 4 سال کارکرد نیاز به بازسازی دارند.
تحریم ها در سالهای گذشته موجب شده شرکت های داخلی تمام توان خود را برای تامین نیاز نیروگاههای داخلی صرف کنند تا چرخ های تولید برق بچرخد و هیچ نیروگاهی به خاطر نیاز به بازسازی از مدار خارج نشود.
برای تعمیر پره توربین ها بنا به نیاز بین یک تا چهار ماه زمان نیاز است. همه تجهیزات نیروگاهی اعم از توربین، ژنراتور، روتر و سایر قطعات داغ نیروگاهی قبل و بعد از تعمیر و بازسازی وارد آزمایشگاه کنترل کیفیت می شود تا همه موارد تشکیل دهنده ان قطعه ابتدا آنالیز شود و بعد از بازسازی نیز آنالیز خواهد شد تا با همان کیفیت اول به نیروگاه تحویل داده شود.
از آنجا که ارزش صادرات خدمات فنی و مهندسی کشورمان سالانه دو میلیارد و 800 میلیون دلار است و 90 درصد آن دردست وزارت نیرو است به گفته معاون وزیر نیرو در امور برق وانرژی ظرفیت صادرات 20 میلیارد دلاری از صنعت برق وجود دارد.
هوشنگ فلاحتیان معتقد است: مسئولان بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و گمرک و وزارت امور خارجه برای دستیابی پیمانکاران ایرانی به بازارهای صادراتی باید تعامل و هماهنگی لازم را داشته باشند.
باتوجه به اینکه 80 درصد صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور مربوط به بخش صنعت برق است با هموارکردن راه برای پیمانکاران و مهندسان مشاور در سایر کشورها به خصوص کشورهای هدف منطقه خاورمیانه و همسایه می توانیم از این ظرفیت بالقوه برای کسب درآمد ارزی بهره ببریم.
گزارش: معصومه مرزبند