گزارش مکتوب... بادگیر سمنان نفس تازه کرد
ساکنان محله اسفنجان سمنان، آن خانه مخروبه گوشه میدان ابوذر را به یاد دارند، خانه ای که زیر خشت های فرو ریخته، کور سویی از هنر و تاریخ داشت ولی معتادان چهره ای خوفناک به آن داده بودند.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، رهگذران وقتی از کنار خانه می گذشتند، روی در هم می کشیدند، با اکراه از کنار آن عمارت که پاتوق معتادان بود رد می شدند و دعا می کردند کاش یکی از آن لودرها بیاید و دیوارهای لرزان آن خانه را با ضربه ای در هم بشکند که با از بین رفتن آن خانه، نشان معتادان هم از آن محله جنوب شهر پاک شود.
بنایی که این گونه با نامهربانی در گوشه ای از شهر رها شده بود، عمارت بادگیر نام داشت، بنایی که اواسط دوره قاجار ساخته شده و متعلق به خانواده رجبی ها بود.
این خانه دارالحکومه سمنان بود و به همین علت به آن"خانه کلانتر"هم می گفتند. این خانه تاریخی با همه مخروبه شدنش در سال1375 بهشماره 1787 در فهرست آثار ملی بهثبت رسیده بود.
آن زمان که همه در چند و چون این بودند که با تخریب کردن این بنا، محل تجمع معتادان در جنوب شهر را پاک سازی کنند، بحث احیای بناهای تاریخی با مشارکت بخش خصوصی مطرح شد.
خانه کلانتر در سال1394 در حضور کارشناسان صندوق احیاء بناهای تاریخی و نمایندگان میراث فرهنگی استان سمنان به سرمایه گذار بخش خصوصی تحویل داده شد تا از این بنای نیمه جان، عمارتی تازه نفس بسازد.
شهرام ذوالفقاری از اهالی شهر سمنان است، سرمایه گذاری که می گوید: هر کس آن خرابه را دید گفت پولت را آتش می زنی و نیمه راه ، بازسازی را رها می کنی چون به سرانجام نمی رسد.
ذوالفقاری سری تکان می دهد و از روزهایی یاد می کند که استادکاران و معماران این بنا را که تا 80درصد تخریب شده بود را دیوار به دیوار و پنجره به پنجره تعمیر کردند.
او می گوید: این بنا را دوست داشتم و از اردیبهشت95 مرمت و بازسازی این مجموعه تاریخی را با سرمایه ای بالغ بر یک میلیارد و 200میلیون تومان آغاز کردیم.
15ماه گذشت ... امیدعلی صادقی مسئول مرمت این بنای تاریخی می گوید: چهار هزار و 500نفر روز استاد کار و بنا و کارگر، وقت و انرژی خود را برای مرمت استحفاظی، تعویض تیرهای چوبی سقفها در فضاهای شرقی و نارجستان، ساخت و تعویض درها و ترمیم پشتبام بکار گرفتند.
معماران با دقت گچ بری ها، سقف های سنتی، گره چینی ها، شیشه های رنگی پنجره ها و گنبدهای منقش را بازسازی کردند.
کم کم بادگیر سمنان نفس تازه کرد و به عنوان یک مجتمع گردشگری - پذیرایی آماده افتتاح شد.
آن مخروبه معتاد نشین با اجرای طرحی که از گردشگری ثروت تولید می کند، تبدیل به عمارتی شد که بخاطر آن بادگیر بلند 11متری اش حالا به عمارت بادگیر سمنان معروف و محل بازدید گردشگران داخلی و خارجی و حتی محلی هایی است که روزی با چهره ای در هم کشیده از کنار آن می گذشتند.
شبی که معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، ربان بسته شده به در عمارت بادگیر را قیچی کرد، گفت: سمنان در زمینه احیای خانه های تاریخی مورد توجه ویژه ما هست.
اهمیت این کلام "علی اصغر مونسان " از آنجا مشخص می شود که بدانیم 400بنا از 750 اثر تاریخی ثبت شده استان سمنان خانه های قدیمی هستند، خانه هایی که می توان با مشارکت بخش خصوصی، غبار فراموشی از چهره آنها زوده شود و برای توسعه اقتصاد گردشگر محور مهیا شوند.
نمونه این بناها، خانه تاریخی طاهری سمنان است که در جوار عمارت بادگیر قرار گرفته و برای تبدیل شده به یک مجتمع اقامتی سنتی در حال مرمت و بازسازی است.
سرمایه گذار این بنا هم برای مرمت آن 800میلیون تومان تسهیلات دریافت کرده است.
یکی از امتیازهای این خانه تاریخی که مونسان به آن توجه کرد از سایر سرمایه گذاران خواست در مرمت سایر خانه های تاریخی به آن توجه کنند این بود که از محوطه اصلی خانه به عنوان محل پخت و پز ( آشپزخانه صنعتی ) استفاده نمی شود .
سرمایه گذار عمارت بادگیر ، خانه مسکونی کنار این عمارت را خریداری و آن را تبدیل به آشپزخانه صنعتی کرده و از معماری تاریخی عمارت که حالا تبدیل به سفره خانه سنتی شده برای ساخت آشپزخانه استفاده نکرده است.
باید پذیرفت که بودجه دولتی به تنهایی پاسخگوی باز زنده سازی بناهای تاریخی کشور نیست.
بازسازی آن ویرانه تاریخی و تبدیل آن به عمارتی گردشگری در جنوب شهر سمنان نمونه عینی و موفق حضور بخش خصوصی در زمینه احیاء بناهای تاریخی و مصداق حقیقی تحقق بخشیدن به اقتصاد درون زا و مقاومتی در کشور است.
عمارتی که بیش از 40سال مخروبه بود ، امروز به مرکزی گردشگری و پذیرایی سنتی تبدیل شده که برای 40نفر شغل مستقیم ایجاد کرده و با مرمت و بهره برداری از عمارت اقامتی در جوار آن تعداد اشتغال در آن به 100نفر می رسد.
عمارت بادگیر دارای ۲۴۰۰متر مربع اعیان شامل دو حیاط، ۱۸ اتاق، حمام قدیمی، آبانبار و حوضخانه است.
گزارش از : آرزو کاشی