پاییز این روز های مازندران پاییز شاخه های متواضع است شاخه هایی که از سنگینی میوه های بهشتی سر خم کرده اند .
پاییز این روزهای مازندران یاقوتی است با رنگ و طعم انار ....
در گوشه گوشه انارستان های مازنداران این روزها زنان و مردان پر همتی را می بینی که فارغ از هر نسبت خویشاوندی به رسم همسایگی و سنت به جای مانده از پیش تاکنون وقتی وقت خودنمایی انار برسد دست در دست هم و پا همپای یکدیگر راهی انارستان ها می شوند تا دست هایشان آغوشی شود بر چیدن پوسته ای که یاقوت های سرخ و سفید را در خود گرفته است.
انار از درختچه های بی تکلفش جدا می شود همان درختچه هایی که بودنش تیمار چندانی نمی طلبد از جانب باغدار و به سال سوم که رسید محصول می دهد . آن قدر هم هوا خواه صاحبانش هست که تا سی سالگی ثمر می دهد و باغدار خوشحال از کاشتن انار
این تازه آغاز ماجرا است برای انارهای تازه چیده شده از انارستان های مازندران. مسیری در پیش است که کم از هفت خوان نیست برای این یاقوت های سرخ و سفید ..
در گوشه گوشه حیاط ها و کوچه های شرق مازندران این روزها فرصت برای تجدید دیداری دوباره فراهم آمده است آن هم به یمن آمدن انار وقتی زنان و دخترکان خانه و همسایگان گرد هم می آیند برای پوست گرفتن و دان کردن انار از پوسته های سخت سبز و سرخش. با هر ضربه ای که بر سر انار فرود می آورند دانه هایش می ریزد و پوسته هایش نرم و نرم تر تا آنجا که از یاقوت های سرخ و سفید تهی می شود .
دانه های انار در ظرفهایی بزرگ روی هم جمع می شوند و پس از آبکشی کردن به همراه همان میزان آب در دیگ هایی بزرگ به 5 ساعتی می جوشند. بعد به جوش آمدن مجددا آبکشی شده و زنان با ابزار چوب مانندی به نام قلیان گوشته انارهای پخته شده را می کوبند تا گوشته از مغز انار جدا شود
باز هم این پایان کار نیست تمام این مراحل که سپری شد آب انار بی وقفه به مدت 7 تا ده ساعت روی آتشی ملایم به هم زده می شوند تا ترکیبی نیمه جامد از آن حاصل شود . این همان رب انار است که بسته به نوع انارهای مصرفی طعم های شیرین ،ملس و ترش را دارد اما اینها هم تمام فراورده ی انار نیستند آب انار و حتی دانه های تازه انار ه نزد شمالی ها جایگاه ویژه ای دارد تا آنجاکه یکی از سوغات های خوش آب و رنگ مازندران همین فرآورده های حاصل از انار است.ترکیباتی که در انواع آش، خورشت، لواشک و .... استفاده می شوند.
25رقم انار در انارستان مازندران که عمدتا در بخش شرقی مازندران پراکنده هستند کشت می شود .پیش بینی می شود از 1500 هکتار انارستان های مازندران نیز امسال 20 هزار تن محصول برداشت شود محصولی که چیدنش تا نیمه های آبان ادامه دارد.