ورنی های بافته شده در استان اردبیل به کشورهای اروپایی و حاشیه خلیج فارس صادر می شوند.
ورنی نوعی زیرانداز است که هم ساد‌گی و سبکی گلیم را دارد و هم ظرافت و زیبایی قالی را . ورنی به د‌لیل استفاده نکردن از گره در بافت آن جزو گلیم و از جهت طرح، نقشه و شکل ظاهری مشابه قالی به نظر می آید.
ورنی بدون نقشه بافته می‌شود و چون در بافت آن از گره استفاده نمی‌شود ، جزو انواع گلیم به حساب می‌آید اگرچه از نظر ظاهری به قالی شباهت دارد.
ورنی به گلیم فرش نما، شبه قالی و گلیم عشایری هم معروف است. این زیرانداز دست بافت پشمین یا ابریشمی با استفاده از د‌اری شبیه د‌ار قالــی و شانه ای مخصوص بنام "دفین" بافتـــــه می شود .
ورنی‌ها معمولا به رنک لاکی، سرمه ای، سفید پیازی و آبی روشن هستند و به عنوان زیر انداز در ابعاد پادری، قالیچه، کناره و قالی تولید می‌شوند. در پاره‌ای از مناطق به عنوان رو انداز ، رویه پشتی برای تزیین آلاچیق و منزل هم بکار می‌روند.
هنر مورد علاقه زنان روستایی و عشایری
تولید ورنی در بین زنان روستایی و به ویژه عشایر استان اردبیل رایج است.
به گفته رئیس امور عشایر استان اردبیل تولید ورنی توسط عشایر بیشتر در فصل قشلاق ایل انجام می‌شود که عشایر فرصت کافی برای استراحت و سکونت در یک منطقه را دارند.
قادر هنرمند افزود: در گذشته عشایر منطقه پشم حاصل از دام هایشان را با دوک‌های معمولی می‌ریسیدند و به روش ابتدایی رنگ ریزی می کردند و آن را برای بافت ورنی آماده می‌ساختند .
وی تصریح کرد: بافت ورنی علاوه بر آنکه به صورت زیرانداز یا روانداز استفاده می شد، برای دوخت خورجین، جوال و تهیه جل اسب نیز استفاده می شده است.
از انواع ورنی در آذربایجان می‌توان به ورنی قالی ، ورنی کناره بزرک، ورنی کناره، ورنی ذرع و نیم (جفت )، ورنی قالیچه و ورنی پشتی اشاره کرد.
وجود 7 هزار ورنی باف در استان
به گفته معاون صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی استان اردبیل در حال حاضر حدود 7 هزار نفر در استان تسلط لازم برای بافت ورنی را دارند که اکثرا به صورت تفننی یا عده ای به صورت دائمی به بافت ورنی مشغولند.
علیرضا دباغ عبدالهی با بیان اینکه ورنی در اندازه و ابعاد مختلف و با توجه به نیاز بازار تولید و عرضه می‌شود افزود: نوع بافت ورنی با ابریشم ، از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردار است و از نظر وزن سبک تر و کم حجم تر از نوع پشمی آن است و توجه گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است.
وی با یادآوری اینکه در حال حاضر استان اردبیل در تولید ورنی و گلیم جزو استانهای پیشتاز کشور است تصریح کرد: گلیم و ورنی اردبیل آن‌قدر پرطرفدار و باکیفیت هستند که شایسته دریافت برند جهانی شناخته شده‌اند .
دباغ عبدالهی افزود: ورنی از لحاظ صادرات در درجه نخست تولیدات صنایع دستی اردبیل قرار گرفته است و علاوه بر بازار داخلی به عنوان یک کالای لوکس به کشورهای ایتالیا، فرانسه ، آلمان و کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می‌شود.
آموزش ورنی بافی در روستاها
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی استان با بیان اینکه احیاء و رواج صنایع دستی در روستاها با هدف توسعه صنعت گردشگری از الویت های این اداره کل است افزود : در سطح استان 93 روستای مستعد توسعه صنعت گردشگری و صنایع دستی وجود دارد که از این تعداد، 44 روستا در حوزه گردشگری و مابقی نیز در حوزه صنایع دستی دارای ظرفیت و توانمندی بی‌نظیری هستند.
وی ادامه داد: ما موضوع آموزش رایگان زنان جامعه عشایری و روستایی را برای تولید آثار صنایع دستی مناسب و کیفی جزو اولویت‌ها و برنامه‌های اصلی قرار داده‌ایم و آموزش ورنی بافی در الویت این برنامه ها است .
وی با تاکید بر اینکه تلاش خواهیم کرد تولیدات صنایع دستی هر روستا یا منطقه به نام همان محل و مکان عرضه شود ادامه داد: اگر این تولید انحصاری شکل گرفته و قوام پیدا کند، قطعا ما می‌توانیم بازارهای مناسب بیشتری را در سطح جهانی را به دست بیاوریم و جلوی برخی دلال‌بازی‌ها و کارشکنی‌ها را در عرضه محصولات کیفی‌تر بگیریم.
نمین و گرمی از قطب های تولید ورنی
رییس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری نمین با بیان اینکه منطقه نمین و عنبران منطقه پایلوت استان اردبیل در بحث صنایع دستی به ویژه در صنعت گلیم بافی هستند افزود: از چند سال پیش رشته ورنی بافی در مرکز آموزش های صنایع دستی این شهرستان راه اندازی شده است.
هاشم نهامین افزود: با توجه به آنکه بازار خارجی در مقایسه با گلیم از خرید ورنی بیشتر استقبال می کند بنابراین ترویج و توسعه بافت ورنی ابریشم در منطقه نمین و عنبران و جایگزینی آن به جای گلیم و مسند از دلایل راه اندازی رشته ورنی بافی در شهرستان نمین بوده است.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به بالا بردن میزان راندمان تولید این محصول ، تولید و صادرات آن باعث افزایش درآمد خانوارهای این منطقه مرزی شده است.
فرماندار گرمی هم با اشاره به فعالیت چندین تعاونی تولید ورنی و گلیم در این شهرستان گفت: پیگیر هستیم تا برای حمایت از این تعاونی ها مواد اولیه تولید ورنی به صورت ارزان در اختیار آنها قرار بگیرد.
به گفته ابراهیم امامی دست کم حدود 400 زن عشایر عضو تعاونی های تولید ورنی و گلیم این شهرستان هستند و سالانه بیش از 30هزار مترمربع گلیم و ورنی در سطح این استان تولید می شود.