تبدیل شدن هر چهار هکتار زراعت دیم به آبی زمینه اشتغال مستقیم یک نفر را فراهم می‌آورد که از این طریق می توان برای 48 هزار نفر در استان زمینه اشتغال ایجاد کرد.
استفاده درست و اصولی از منابع طبیعی در تمامی جوامع از عوامل توسعه پایدار شناخته می شود. آب به عنوان مایع حیات ، یکی از مهمترین و حیاتی ترین منابع طبیعی محسوب می شود که اهمیت آن در کشور کم بارانی مثل ایران دوچندان است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مدیر کل هواشناسی استان اردبیل با بیان اینکه متوسط بارندگی در کشور ما 250 میلیمتر در سال است گفت: این در حالی است که متوسط بارندگی در سطح دنیا 860 میلیمتر است. که نشان می دهد متوسط بارندگی در کشور ما حتی کمتر از یک سوم متوسط جهانی است.
علی دولتی مهر خاطرنشان کرد: حتی همین بارش اندک نیز از نطر زمانی و مکانی در سطح کشور نامتعادل است. مثلا فقط 8 درصد بارندگی های دشت اردبیل در فصل های بهار و تابستان که اوج فصل مورد نیاز زراعت است اتفاق می افتد.
مصرف 92 درصد آب در بخش کشاورزی
اصغر سلیمان زاده مدیرعامل شرکت آب منطقه ای اردبیل با بیان اینکه بیش از 92 درصد از آب استان اردبیل در بخش کشاورزی مصرف می شود افزود: صرفه جویی حداقل 10 درصدی آب در مصارف کشاورزی می تواند تا حدودی مشکل کمبود آب در استان را حل کند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مدیر کل جهاد کشاورزی استان اردبیل با اذعان به ضرورت
صرفه جویی مصرف آب در بخش کشاورزی گفت: در
عدیل سروی ادامه داد: میزان منابع آبی موجود برای اراضی زیر کشت استان اعم از نزولات آسمانی و یا آورده رودخانه ها مجموعا سه میلیارد و 400 میلیون متر مکعب در سال است و با توجه به پراکنش نامناسب بارندگی های فصلی ، ناچار به تکمیل سدها ، توسعه شبکه پایاب آنها و افزایش بهره وری در مصرف آب هستیم تا سطح اراضی که به صورت آبی کشت می شوند افزایش یابد.
وی با بیان اینکه بهره وری آبیاری اراضی کشاورزی استان اردبیل حدود 42 درصد است گفت: برای افزایش بهره وری در این رابطه چاره ای جز بهسازی کانالهای انتقال آب، استفاده از شیوه های ذخیره سازی مدرن، گسترش شبکه آبیاری نوین و جایگزینی کشت محصولاتی که آب کمتری مصرف می کنند وجود ندارد.
مجید خدابخش استاندار اردبیل هم اظهار کرد: 11 سد در این استان در حال اجراست که با تکمیل آن 192 هزار هکتار از اراضی دیم به آبی تبدیل می‌شود.
وی افزود: تبدیل شدن هر چهار هکتار زراعت دیم به آبی زمینه اشتغال مستقیم یک نفر را فراهم می‌آورد که ما از طریق این ظرفیت بی‌نظیر می‌توانیم برای 48 هزار نفر زمینه اشتغال ایجاد کنیم.
لزوم تغییر الگوی کشت
نتایج پژوهش های کارشناسان جهاد کشاورزی استان حکایت از این دارد که امکان صرفه جویی 88 تا 110 میلیون مترمکعبی در آب مصرفی کشاورزی در دشت اردبیل وجود دارد.
حسین کربلایی خیاوی ، از کارشناسام زبده مرکز تحقیقات ، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل در این باره گفت: ارائه الگوی کشت مناسب با وضعیت اقلیمی و هیدرولوژیکی موجود ، تغییر روش و زمان کاشت محصولات مختلف ، استفاده از سطوح آبگیر باران برای استحصال آب بارندگی ها برای کشاورزی و باغداری در حفاظت منابع آب بسیار موثر خواهد بود.
به گفته وی ، معرفی ارقام مقاوم به خشکی در زمینه گندم ، جو، سیب زمینی و گونه های طبیعی مرتعی و جنگلی تحول مهمی در وضعیت کشاورزی استان و همچین میزان تولیدات کشاورزی داشته است.
وی گفت: با جایگزینی ارقام جدید تعداد دفعات آبیاری در زراعت گندم و جو تقلیل یافته و با کاشت و توسعه گونه های گیاهی پیشنهاد شده در عرصه منابع طبیعی علاوه بر ذخیره آب ، افزایش محصول گیاهان دارویی و صنعتی و تامین علوفه ، فرسایش و تلفات خاک های حاصلخیز استان به کمتر از یک پنجم وضعیت فعلی کاهش می یابد.
به گفته مدیر کل جهاد کشاورزی استان اردبیل، طرح استانی تغییر الگوی کشت از سال 1393در استان آغاز شده است که از آن جمله می توان برنامه ریزی برای افزایش کشت محصولاتی مثل پسته و زعفران در استان و جایگزینی ارقام کم مصرف تر سیب زمینی ، گندم و جو در مزارع و همچنین کاهش سطح زیر کشت محصول سیب زمینی را نام برد.
لزوم مدیریت مصارف آبیاری فضای سبز
در عین حال ضرورت مدیریت مصرف آب فقط به اراضی کشاورزی محدود نمی شود و فضاهای سبز شهری را هم شامل می شود.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان اردبیل گفت: ضروری است مصارف آبیاری فضای سبز در اردبیل بازنگری شود.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، نبی ا... پاسبان عیسی لو تصریح کرد: در حال حاضر مشاهده می شود آبیاری پارک ها و فضاهای سبز شهرهای استان به شکل اصولی انجام نمی شود و هدر رفت آب در آبیاری فضای سبز قابل توجه است.
وی افزود: اینکه ۱۰ درصد آب در کرت و ۹۰ درصد روی آسفالت ریخته شود اصولی نیست و با محدودیت فعلی منابع آبی ، چنین شیوه های آبیاری باید مورد بازبینی قرار گیرد.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان اجرای شیوه های مناسب آبیاری فضای سبز را در راستای طرح های تعادل بخشی منابع آبی دانست و از شهرداری ها خواست به این موضوع توجه کنند.
پاسبان تاکید دارد علاوه بر این باید گونه های گیاهی مناسب کاشته شده و از کاشت گونه های پر مصرف که نیاز به مصارف بالای آبی دارند خودداری شود.
تحولی در توسعه آبیاری نوین
با توجه به ضرورت مدیریت منابع آبی ، فعالیت های امیدبخشی برای توسعه شبکه آبیاری نوین در استان اردبیل در حال اجراست. یکی از بزرگترین پروژه هایی که در این رابطه در حال تکمیل است پروژه بزرگ شبکه آبیاری سد خداآفرین در شمال استان است.
نماینده مجری شبکه های فرعی طرح آب های مرزی در استان اردبیل
درباره کار بزرگی که در پایاب سد خداآفرین در حال اجرا شدن است گفت: در توصیف عظمت طرح خداآفرین همین بس که در کل این پروژه مجموعا یک هزار و دویست دستگاه آبیاری بارانی (سنترپیوت) نصب خواهد شد حال آنکه تاکنون در کل کشور این اندازه دستگاه آبیاری پیشرفته نصب نشده است
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، اسدا... محسن زاده ادامه داد: این دستگاه های آبیاری از مدرن ترین سیستم های آبیاری روز دنیا هستند که در زمین های حداقل ده هکتاری نصب می شوند و در طرح اخیر تقریبا برای هر 50 هکتار زمین یکی از این دستگاهها خریداری و نصب می شود.
وی تصریح کرد: در حال حاضر عملیات لوله گذاری و کانال کشی خطوط اصلی و اکثر کانالهای فرعی طرح به اتمام رسیده است و از شهریور ماه امسال کار خرید و نصب دستگاه های پیشرفته آبیاری قطره ای و تحت فشار آغاز می شود و در ناحیه عمرانی اول پایاب سد خداآفرین در استان، بخش اعظمی از اراضی آماده کشت پاییزه می شوند که کلا اراضی ملی هستند و در حوزه شهرستان پارس اباد قرار دارند.
همچنین مدیر عامل شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان نیز از در حال اجرا بودن بزرگترین پروژه آبیاری بارانی (سنترپیوت) در این مجتمع با هدف جلوگیری از افزایش زهداری و استفاده بهینه از آب در راستای سیاست اقتصاد مقاومتی خبر داد.
میر جمال الدین پورپیغمبر با بیان اینکه یکی از سیاست های راهبردی هیئت مدیره شرکت در سال «اقتصاد مقاومتی اقدام و عمل» ، استفاده بهینه ازآب و افزایش راندمان آبیاری است افزود: به همین منظور اجرای فاز نخست پروژه سنتر پیوت (آبیاری بارانی) در اراضی این شرکت در مساحتی به بزرگی ۴۲۳ هکتار بدست نیروهای متخصص و تلاشگر خود شرکت آغاز شده است .
مدیرعامل شرکت سهامی کشت و صنعت و دامپروری مغان با بیان اینکه قرار است در فاز های بعدی ، مساحت طرح یاد شده به ۱۵۰۰ هکتار افزایش یابد افزود: با تکمیل این طرح کل اراضی زیر پوشش شبکه آبیاری شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان از 5 هزار و 750 هکتار به بیش از 7 هزار 200 هکتار افزایش خواهد یافت.
------------------------
یاشار پورمجید