معاون میراثفرهنگی کشور:
هدف از ثبتجهانی یزد ایجاد گفتمانی برای حفاظت بود
نشست خبری ثبت جهانی شهر تاریخی یزد با حضور معاون میراثفرهنگی کشور و مشاور و دستیار ویژه سازمان میراث فرهنگی امروز یکشنبه 25 تیر 96 برگزار شد.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی سازمان میراث
فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این نشست گفت: یکی از آرزوهای ما این بود که یکی از شهرهای تاریخی کشور ساماندهی و آماده شود تا بتوانیم آن را در فهرست جهانی ثبت کنیم و این روند پس از ثبت نیز مدیریت شود و ادامه پیدا کند.
وی ادامه داد: از سال 93 همه مردم این منطقه، بهویژه آن دسته که در بافت تاریخی زندگی میکنند، با همراهی دستگاه های مختلف تلاش کردهاند این پرونده آماده و ثبت شود. ثبت یک شهر در فهرست میراث جهانی یونسکو کار آسانی نیست. اکثر شهرهایی که در دنیا از آن ها اسم برده میشود یا محور تاریخی هستند یا بخشی از یک بافت تاریخیاند یا شهرهای کم وسعتی هستند؛ در نتیجه به لحاظ وسعت و فشردگی میتوان یزد را تا حدی یک استثنا شمرد.
طالبیان گفت: نیاکان مردم یزد جریان زندگی خلاقانهای در دل کویر ایجاد کردهاند که میراث فرهنگی ملموس و ناملموس منحصر به فردی به ارمغان آورده است و مردم یزد نیز نسل به نسل بسیار کوشیدهاند که این شهر در مقایسه با شهرهای دیگر بهتر و بیشتر حفظ شود.
وی ضمن تبریک به یزدیها و ملت ایران برای ثبتجهانی شهر یزد، افزود: هدف از ثبتجهانی این شهر علاوه بر بحث حفاظت این بود که گفتمانی برای حفاظت ایجاد کنیم. چند روز گذشته مسؤولان شهرداری 7 تا 8 شهر تاریخی با من تماس گرفتهاند و گفتهاند که ما اکنون متوجه شدهایم که چه اشتباهاتی انجام دادهایم و شهرهای تاریخی ما از بین رفته یا دچار مخاطره شده است. آنها اعلام میکردند که آمادگی دارند از اشتباهات گذشته برگردند. اینکه این موضوع به گفتمان حفاظت در سطح جامعه تبدیل شود بسیار جای خوشحالی دارد.
طالبیان تأکید کرد: البته موضوع ثبتجهانی بسیار مهم است، اما اینکه جامعه بداند دارای چه ثروت و ارزشهایی است و تلاش کند از این مواریث فرهنگی حفاظت کند اهمیت به مراتب بیشتری دارد. بنابراین، لازم است در این فرایند از کسانی که هنوز به میراث فرهنگی توجه کافی ندارند مطالبه اجتماعی صورت گیرد.
او با اشاره به اینکه در سالهای اخیر سعی شده است علاوه بر پیگیری بحث ثبتجهانی، جریانی بین بدنه جامعه ایجاد شود که به این مسأله حساس باشند و به جنبهها و ارزشهای مختلف میراث فرهنگی بیشتر توجه کند، گفت: بسیاری از دستگاهها به مسائل میراثی به صورت بخشی نگاه میکردند در حالیکه این نگاه صحیح نیست و در بحث یزد دستگاه ها با هم همراهی کردند که این رویداد بزرگ اتفاق افتاد.
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، با بیان اینکه این روند در پروندههای میراث های طبیعی نیز ادامه دارد، گفت: در موضوع پروندههای زنجیرهای مثل قنات و باغ نیز همین مسأله مدنظر قرار میگیرد و کمیتههای سهجانبه برای هماهنگی دستگاههای مرتبط و بخشهای محلی ایجاد شده است.
وی افزود: این نخستین تجربه کشور در زمینه ثبت شهرها آن هم در شهری بود که محدوده وسیعی دارد. در سال 84 عرصه و حریم ملی این شهر به شماره 15 هزار مورد تصویب همه دستگاهها قرار گرفت، اما متأسفانه در دوره گذشته تلاش کردند در کمیسیون ماده پنج، 200 هکتار از آن را کم کنند؛ با این حال، در دولت تدبیر و امید دوباره همان عرصه و حریم 84 مبنا قرار گرفت.
طالبیان، با بیان اینکه ثبت جهانی آثار بسیار مهم و متفاوت از ثبتملی آثار است، گفت: در ثبت جهانی باید چیزی که ارزشهای جهانی را نمایان میکند دنبال شود؛ برای مثال، درباره قنات با وجود اینکه 37هزار قنات زنده در کشور وجود دارد، 11 قنات نماینده بهترین قناتها برای ثبت در یونسکو معرفی شدند.
وی با اشاره به اینکه طرح مدیریت در بحث ثبتجهانی شهر یزد بسیار مهم است گفت: در بحث پرونده یزد همه کمک کردند و طرحی برای مدیریت که مورد وفاق همه بود امضا شد و به بسیاری از اشکالاتی که در جریان ساماندهی شهر نظیر کفسازی کوچهها، ساماندهی کوچهها و عوامل مخدوشکننده منظری وجود داشت رسیدگی شد.
طالبیان گفت: یزد استقرارگاهی در مرکز ایران و در دل کویر است. نیاکان ما در این شهر قنات میسازند و شهر را بر اساس قنات طراحی میکنند؛ برای نمونه، قنات زارچ از زیر شهر عبور میکند. این کیمیاکاری، یعنی ترکیب خاک با آب برای ساخت خانهها در یزد، منحصر به فرد است.
وی درباره قنات زارچ گفت: بیش از 300 کامیون لجن از این قناتها استخراج شده. این قنات پیش از این بسیار آلوده بود اما اکنون 70 تا 80 درصد آب این قنات پاک شده است. حداقل 17 چاه فاضلاب در آنجا بسته و جابهجا شده و مابقی نیز در حال شناسایی است.
طالبیان، با بیان اینکه کمیته میراثجهانی یونسکو 21 عضو دارد، افزود: حدود 38 پرونده به کمیته میراث جهانی ارائه شده بود. از این تعداد 21 پرونده بعد از بحث و گفت و گو ثبت شدند. شهر کراکف شهری است که اکثر ساکنان آن یهودی هستند و این امر مسائل مختلفی مختص به خود به همراه داشت. در این نشست دو قطعنامه در خصوص ضداشغالگری رژیم صهیونیستی صادر شد. این مسأله نشان داد که یونسکو نهادی مستقل است و مستقل تصمیم میگیرد و تمام مسائل در آن با مشورت و رأیگیری صورت میگیرد.
وی افزود: حفاریهای شرق دیوار حائل در کرانه باختری هنوز ادامه داشت. در این نشست این حفاریها محکوم شد و قرار شد هیأت ویژهای آماده و به آنجا اعزام شود تا از این حفاریها که با سوء نیت انجام میشود جلوگیری کنند. قطعنامه بعدی درباره حرم ابراهیمی در شهر الخلیل بود. با وجود اینکه این اثر ثبتجهانی است اسرائیل دوباره آن را اشغال کرده است. این قطعنامه با واکنش گستاخانه نماینده رژیم صهونیستی و درگیری با نماینده فلسطین مواجه شد. این قطعنامه با 12 رأی مثبت صادر شد.
معاون میراثفرهنگی سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری خاطرنشان کرد: حال میتوان رفتار و رویکرد رژیم صهونیستی با مسلمانان را با رویکرد ایرانیان مقایسه کرد. پرونده شهر یزد بیانگر این است که ایرانیان به ادیان الهی احترام میگذارند و در محیط مسالمتآمیزی همزیستی دارند. این همزیستی و صلح در مقایسه با واکنش نماینده رژیم صهیونیستی پیام مهمی برای جهان داشت.
طالبیان با بیان اینکه یکی از تعهدات یونسکو این است که اعضای آن آثار تاریخی را با همکاری هم حفظ کنند گفت: در زمان بلایای طبیعی یا جنگ همه کشورها با هم کمک میکنند تا از میراثجهانی صیانت کنند.
وی سپس گزارشی از پرونده ثبت جهانی یزد ارائه کرد و گفت: در یکی دو سال گذشته یک برداشت هوایی بهکمک پهباد صورت گرفت. این برداشت نشان داد که به نسبت شهرهای دیگر، در یزد کمتر شاهد بناهای بلندمرتبه هستیم و یزد در مقایسه با شهرهای دیگر وضع مناسبتری دارد و منظر آسمان شهر در آن حفظ شده است.