شیرین بیان؛ گیاهی خودرو، اما پرکاربرد در پزشکی + فیلم

خبرگزاری صدا و سیما مرکز کرمانشاه؛

شیرین بیان را بیشتر به صورت دستی در مزارع گندم برداشت می‌کنند که البته پس از برداشت محصول گندم، کار برداشت شیرین بیان به وسیله تراکتور بهتر صورت می‌گیرد.

رویشگاه شیرین بیان بیشتر مزارع کشاورزی و همچنین دشت‌های وسیع است.

پس از شخم زدن و برداشت، ریشه‌های شیرین بیان را به کارخانه هایی که تنها ماده اولیه شان ریشه شیرین بیان است، منتقل می‌کنند؛ و اینجا کارخانه‌ای در استان کرمانشاه که محصولات غذایی و دارویی را از شیرین بیان و ریشه اش تولید می‌کند.

کارخانه‌ای با ۵۰ نفر پرسنل که همه دستگاه هایش را نیروهای متخصص داخلی، به ویژه عوامل خود کارخانه طراحی کرده و ساخته اند.

پس از پخت ریشه شیرین بیان، عصاره گیری از آن و تغلیظ، این عصاره در دستگاه اسپری درایر به پودر تبدیل می‌شود.

تولید سالیانه این کارخانه هزار و ۲۰۰ تن پودر عصاره شیرین بیان با کیفیت بسیار بالاست. همه تولیدات کارخانه بدون استثناء به خارج از کشور صادر می‌شود که حدود ۵ تا ۶ میلیون دلار ارزآوری برای ایران دارد.

کشورهای اروپایی از عصاره شیرین بیان گلیسیریزین و گلیسیریزیک اسید که موادی بسیار ارزشمند هستند تولید و پس از آن با قیمت هایی بسیار بالا به ایران و یا کشورهای دیگر صادر می‌کنند.

هم اکنون، مدیران این کارخانه در استان کرمانشاه می‌خواهند خودشان تولید کننده گلیسیریزین باشند، آن هم با گسترش کارخانه در قالب یک شرکت دانش بنیان. آری! مدیران ایرانی می‌خواهند خود گلیسیریزین را از عصاره شیرین بیان تولید کنند.

و اما مشکل اصلی این واحد تولیدی و هم ردیفانش...؟!

مشکل اصلی این کارخانه، مشکل سرمایه در گردش است و به امید حل آن، چشم به راه و منتظر یاری مدیران اجرائی کشوری و استانی هستند.....

شیرین بیان از جمله گیاهان دارویی خودرو است که کمتر کشت می‌شود.

برگ‌های آن مرکب است و از ۴ تا ۷ زوج برگ به اضافه یک برگچه انتهایی تشکیل یافته که به سبب ترشح شیره، چسبنده‌اند.

گل‌های شیرین بیان به رنگ‌های ارغوانی، زرد، بنفش و یا آبی مایل به سفید است و میوه‌اش هم شامل ۵ تا ۶ دانه مایل به قهوه‌ای است. ریشه و ساقه زیرزمینی آن مصرف دارویی دارد.

قسمت مورد استفاده شیرین بیان، ساقه‌های زیرزمینی و ریشه‌های گیاه است که دارای ترکیبات مختلفی است. مهم‌ترین ماده‌ای که موجب شیرینی شیرین بیان می‌شود، ترکیب موجود در ریشه‌های گیاه به نام اسید گلیسریزیک است که ۵۰ برابر شکر شیرینی دارد. اسید گلیسریزیک با افزایش سن گیاه افزایش می‌یابد.

ترکیبات موجود در ریشه شیرین بیان برای مقابله با پوسیدگی دندان مفید بوده و خاصیت ضد میکروبی دارد، بنابراین می‌توان از شیره این گیاه به عنوان ماده ضدپوسیدگی در محلول‌های شستشوی دهان و نیز خمیر دندان‌ها استفاده کرد.

مهم‌ترین خاصیت شیرین بیان که جدیدا کشف شده، درمان زخم معده و سرطان معده است.

این گیاه برای تقویت عمومی بدن مفید است و خوردن آن از پیری زودرس جلوگیری می‌کند و برای نرم کردن سینه موثر است.

زخم‌ها و تاول‌های پوست را با دم کرده شیرین بیان شست‌وشو دهید تا زود خوب شوند.

گیاه شیرین بیان ملین است و برای درمان سوء هاضمه و از بین بردن نفخ شکم مفید است.

برای برطرف کردن زخم و التهاب دهان می‌توان ریشه شیرین بیان را مکید.

این گیاه ورم معده را برطرف می‌کند و تنگی نفس را تسکین می‌دهد.

شیرین بیان چشم را تقویت کرده و رفع سردرد می‌کند. برای این منظور ۲ گرم ریشه شیرین بیان را پودر کرده و با یک گرم شکر و یک گرم رازیانه مخلوط کنید سپس آن را در آب خیس کرده و هر روز بخورید.

اگر شیرین بیان را قبل از غذا مصرف کنید، برای لاغری موثر است.

برای درمان موخوره، دم کرده شیرین بیان را به سر بمالید و برای رفع بوی بد زیر بغل و پا از برگ‌های شیرین بیان پماد درست کرده در این قسمت‌ها بگذارید.

در طب سنتی از این گیاه برای درمان اسپاسم عضلات و تورم، برونشیت، روماتیسم و ورم مفاصل استفاده می‌شود.

امروزه نیز عصاره شیرین بیان یکی از اجزاء ترکیبی شربت ضد سرفه است.

شیرین بیان همچنین ادرارآور بوده و می‌توان از آن به عنوان عامل ضد ویروس موضعی برای زخم و التهاب زونا، چشم، دهان و دستگاه تناسلی استفاده کرد.

درخصوص مضرات مصرف زیاد شیرین بیان هم باید گفت: مصرف بی رویه شیرین بیان یا سایر فرآورده‌های آن به سبب تحریک غدد فوق کلیوی و ترشح بیش از اندازه هورمون آلدوسترون مضر است. این حالت سبب عوارضی، چون اختلال در فعالیت‌های متابولیسمی و بالا رفتن فشار خون می‌شود. در صورت مصرف بیش از ۲۰ گرم در روز، بروز عوارض نامطلوب بعید نیست.

ضمن اینکه استفاده زیاد از شیرین بیان برای طحال هم مضر است.

مصرف بسیار زیاد شیرین بیان ممکن است به بروز حالاتی خطرناک نظیر فشار خون و حتی سکته قلبی منجر شود.

برخی از افراد با مصرف زیاد شیرین‌بیان دچار درد عضله و عده‌ای دیگر دچار کرختی دست و پا می‌شوند.

مصرف زیاد این ماده اضافه وزن هم می‌آورد. 

در صورت بالا بودن فشار خون یا داشتن ناراحتی کلیه، قلب یا کبد باید از مصرف شیرین بیان پرهیز کرد.

همچنین مصرف این گیاه و فرآورده‌های آن برای زنانی که در دوران بارداری یا شیردهی‌اند، ممنوع است.