پایگاه اینترنتی النشره؛
دودستگی بین کشورهای خلیج فارس نخستین نتیجه اجلاس ریاض بود
خصومت مطلق عربستان و آمریکا با ایران موجب تقویت جایگاه داخلی و منطقه ای نظام ایران شده است.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما ، پایگاه اینترنتی النشره، دو دستگی بین کشورهای عربی خلیج فارس را نخستین نتیجه اجلاس اخیر سران در ریاض توصیف کرد و نوشت خصومت مطلق عربستان و آمریکا با ایران موجب تقویت جایگاه داخلی و منطقه ای نظام ایران شده است.
پایگاه اینترنتی النشره در یادداشتی به قلم «سندریللا مرهج» با عنوان «ایران چه زمانی با عرب ها می جنگد؟» نوشت: نخستین نتیجه اجلاس اخیر سران در ریاض، دو دستگی بین کشورهای عربی خلیج (فارس) بود. ماموریت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا موفقیت آمیز بود. او قرادادهایی میلیاردی امضا کرد و موفق شد در بیانیه پایانی اجلاس ریاض، ایران را به عنوان کشور حامی تروریسم معرفی کند و برنامه تشکیل نیرویی 34 هزار نفری را به عنوان نیروی زمینی عربی به تصویب برساند و عربستان سعودی و اسرائیل را به یکدیگر نزدیک کند و به اختلافات بین کشورهای خلیج (فارس) دامن بزند. نقطه آغاز اختلافات علنی، تنش بین عربستان سعودی و قطر بود.
پنهان نیست که ساختار و محتوای بیانیه پایانی اجلاس ریاض برای برخی کشورهای شرکت کننده در آن غیرمنتظره بود. قطر تنها کشوری نیست که مخالفت خود را با آنچه در این بیانیه آمده است اعلام کرد. لبنان از این بیانیه فاصله گرفت و الجزایر از آن استقبال نکرد. سلطان نشین عمان به عنوان تنها کشور شورای همکاری خلیج (فارس) که حاضر نشده است در جنگ علیه یمن شرکت کند روابطی دوستانه با ایران دارد. سلطان قابوس بن سعید در سال 2013 به تهران سفر کرد و حسن روحانی رئیس جمهور ایران نیز در سال های 2014 و امسال (2017) به مسقط رفت. قطعا بیانیه پایانی اجلاس سران در ریاض، بیانگر موضع عمان نیست.
کویت نیز روابطی رو به گسترش با ایران دارد. شیخ صباح احمد الصباح امیر کویت در سال 2014 اعضای شورای همکاری را غافلگیر کرد وآن زمانی بود که در سفر به تهران اعلام کرد رهبر انقلاب اسلامی (آیت الله) علی خامنه ای «رهبر کل منطقه است». ایران همچنین روابط سیاسی و اقتصادی و توسعه ای با بسیاری از کشورهای عربی از جمله پادشاهی هاشمی اردن برقرار کرده است به طوری که تامین مالی برخی پروژه ها را در اردن برعهده گرفت و در تامین مالی مهم ترین پروژه علمی خاورمیانه موسوم به «سیزامی» مشارکت دارد که یک مرکز تحقیقاتی پیشرفته در زمینه بیولوژیکی و پزشکی در اردن است.
در ماه نوامبر سال گذشته رئیس جمهور ایران سه پروژه نفتی مشترک را با عراق در استان خوزستان افتتاح کرد. این مشتی از خروار است چرا که ایران نقشی تاثیرگذار به ویژه در بخش های اقتصادی و سیاسی و امنیتی در عراق ایفا می کند. سرمایه گذاری های ایران در عراق به حدود 12 میلیارد دلار می رسد و به رغم تحریم های اقتصادی تهران، چهار بانک مشترک بین دو کشور فعالیت می کنند. پروژه های عمرانی شامل احداث بیش از چهار میلیون واحد مسکونی در عراق می شود. ایران همچنین قراردادهایی به منظور سرمایه گذاری متعدد با منطقه کردستان عراق دارد. اما در بخش امنیتی، ایران از عراقی ها در مبارزه با تروریسم حمایت کرد که این موضوع در حمایت از بسیج مردمی عراق در جنگ با گروه داعش هویداست. بسیج مردمی توانست از بغداد محافظت و مناطق متعددی را آزاد کند.
عراق با عملیات طوفان قاطعیت که عربستان علیه حوثی ها در یمن به راه انداخت مخالفت کرد و مصوبه سال 2016 اتحادیه عرب را نپذیرفت که در آن حزب الله لبنان سازمانی تروریستی قلمداد شده است.
نوری المالکی نخست وزیر سابق عراق در ماه ژانویه امسال به منظور گفتگو درباره خطرات احتمالی مرحله پس از داعش به تهران رفت و به سخنان عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان سعودی درباره همکاری آمریکا و عربستان برای جلوگیری از تسلط گروه های مورد حمایت ایران بر مناطق آزاد شده اشاره کرد.
اما در خصوص امارات متحده عربی و ایران، اختلاف بر سر جزایر سه گانه (تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی) همچنان ادامه دارد. ولی این اختلاف بر روابط اقتصادی گسترده دوکشور تاثیر نداشته است . امارات حتی پیش از امضای توافقنامه هسته ای روی معاملات تجاری با تهران سرمایه گذاری کرد. ارزش مبادلات بازرگانی بین دو کشور در سال 2015 به بیش از 25 میلیارد دلار رسید و اکنون 80 درصد مبادلات بین کشورهای خلیج (فارس) و ایران در اختیار امارات است.
در خصوص قطر نیز بین این کشور و ایران روابط دوستانه و همچنین کشمکش وجود دارد که ماهیت دوستانه آن بیشتر است. این دو کشور به طور مشترک بزرگترین میدان گاز جهان را در اختیار دارند که 20 درصد ذخایر جهانی گاز را در خود جای داده است. نقش قطر در منطقه پایان نیافته است و مسئله پایگاه های نظامی آمریکا در خاک قطر مسئله ای است که هر دو طرف از آن سود می برند. تهدید به انتقال این پایگاه ها موجب نخواهد شد دوحه برای جلب رضایت رئیس جمهور آمریکا، مانند عربستان سعودی دست به جیب شود.
به نظر می رسد برنامه اسرائیل برای متلاشی کردن شورای همکاری خلیج (فارس) در حال پیشرفت است. اقدام عربستان به تداوم سیاست خصمانه مطلق خود در برابر ایران، شایسته اجماع کشورهای خلیج (فارس) و کشورهای عربی نیست.
برخی شواهد نشان دهنده آغاز خروج برخی کشورها از شورای همکاری است همان طور که انگلیس از اتحادیه اروپا خارج شد. مبارزه با عرب ها، بخشی از برنامه سیاسی یا اقتصادی یا امنیتی یا فرهنگی ایران نیست. اگر بگوییم منافع اقتصادی موتور پیش برنده سیاست های بین المللی است، منافع اقتصادی ایران در حفظ حاکمیت کشورهای عربی نهفته است.
ریاض از طریق خصومت با ایران موجب تقویت جایگاه تهران در خاورمیانه از عراق گرفته تا سوریه و منطقه خلیج (فارس) شده است. آمریکا نیز با تحریم جمهوری اسلامی ایران و دشمنی با این کشور به ایران امکان داد به مصونیت داخلی دست یابد و زیرساخت های خود را توسعه دهد و ظرفیت هایش را فعال کند.
به نظر می رسد دولت آمریکا و همچنین اسرائیل، تغییر توازن قوا در سطح بین المللی را نپذیرفته اند. آنها به دنبال تشکیل ناتو عربی- اسرائیلی به منظور ایجاد قدرتی جدید هستند. ناتو جدید اگر تشکیل شود، ابتدا کشورهایی را که عضو آن هستند نابود خواهد کرد.