در کنار مناظره ها و برنامه های گفتگو محور در شبکه های مختلف صداوسیما، استفاده از قالب مستند برای تبلیغات از اهمیت و ویژگی های خاص خود برخوردار است.
مستند تبلیغاتی انتخاباتی که معمولا به فیلمسازی مستند نزدیک است و از قواعد فیلمسازی بیشتر از قواعد تبلیغات تبعیت می کند، به دنبال آن است که همانند فیلم مستند تاثیرگذاری عمیق و ماندگاری در مخاطب ایجاد کند . تفاوت این شکل مستند با دیگر گونه های تبلیغاتی از قبیل برنامه های گفتگو محور و مناظره ها پنهان بودن استراتژی تبلیغاتی در فرم و ساختار فیلم است.
در این گونه تولیدات تبلیغاتی یعنی معمولا تیم های کارگردان با تجربه سعی می کنند با استفاده از تکنیک های فیلم سازی و مستند پیام انتخاباتی نامزدهای موردنظر را به صورت هنرمندانه به مخاطبان برساند. مهم ترین نکته های مورد نظر در مستندهای تبلیغاتی پیام موردنظر نامزد انتخاباتی برای انتقال به مخاطب است که برای اثرگذاری بیشتر پیام سعی می شود با استفاده از تیم کارگردانی با تجربه این امر محقق شود. در این گونه مستندها تکنیک های سینمایی و تبلیغاتی به خدمت گرفته می شود تا پیام موردنظر نامزد به نحوه مناسبی برای مخاطب روایت شود و گفتمان خاصی برای مردم برجسته شود.
به نظر می رسد در مستندهای تبلیغاتی سه موضوع مورد توجه است موضوع اول نحوه شناساندن نامزد مورد نظر و گفتمان وی است به گونه ای که مخاطب را جذب و ذهن وی را در گیر نماید. پس از شناساندن نامزد موضوع تغییر نگرش مخاطب است که در نهایت منجر به تغییر رفتار وی شود یعنی مخاطب تصمیم می گیرد که هزینه و فایده انتخاب این نامزد چیست و در صورت هزینه کردن رای خود چه چیزی به دست می آورد و این موضوع باید در مفاهیم استفاده شده در مستند به مخاطب منتقل می شود که ارزش های انتخاب نامزد موردنظر چیست. اما مهم ترین ویژگی دیگر این مستندها ارائه آنها از طریق رسانه ملی است رسانه ای که دارای ویژگی هایی چون مخاطبان فراگیر، پوشش گسترده و قدرت تکثیر پیام است که افراد زیادی را می تواند برای شنیدن پیام نامزدها به پای جعبه جادویی بنشاند.
به نظر می رسد، از دیروز با شروع پخش مستندهای نامزدها، رقابت های انتخاباتی جذابیت بیشتری بگیرد و مخاطبان با استفاده از تماشای این مستندها به قضاوت در خصوص نامزدها، پیام های آنها و گفتمان های انتخاباتی هر یک بپردازند.
پژوهش خبری صدا وسیما//هادی البرزی کارشناس رسانه