آیین ورف چال یا برف چال راهکاری برای ذخیره آب است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آیین ورف چال یا برف چال با قدمت بیش از 600 سال در واقع جمع آوری و ریختن برف در یک یخچال مصنوعی است که گفته میشود در نیمه اول قرن نهم هجری قمری پایه گذاری شده و ریشه تاریخی و مذهبی دارد. همچنین پیشینه آن به دوره آلبویه در طبرستان بر می گردد. هر ساله مردان روستاهای اسک، نیاک و سایر روستاهای همجوار بر اساس رسمی که با دوراندیشی پیر فرزانه سید حسن ولی از اجداد آنان بنیاد نهاده شده ، آخرین بقایای برف های زمستانی را از دامنه کوه دماوند به داخل چاهی حمل و ذخیره می کنند تا مشکل کم آبی منطقه در تابستان تاحدودی برطرف شود. این مراسم همه ساله در فصل بهار ، نیمه های اردیبهشت همزمان با ذوب شدن برف های دامنه رشته کوه های البرز در منطقه ای به نام ورف چال در روستای آب اسک لاریجان آمل برگزار میشود. یک روز قبل از برگزاری این مراسم، زنان روستایی با استفاده از آرد نذری و آب چشمه های معدنی اسک خمیری آماده می کنند و در محوطه آرامگاه سیدحسن ولی (که در روستای نیاک واقع شده است) نان می پزند تا به تبرک در روز مراسم توزیع شود. مراسم ورف چال، مشتاقان بسیار دارد و هر ساله در این روز علاقه مندان برای دیدن آن به دامنه قله دماوند در منطقه اسک وش بخش لاریجان آمل می آیند تا ناهار را مهمان اهالی خونگرم و مهمان نواز آب اسک باشند. در روز اجرای مراسم، مردان روستا بجز سالخوردگان و بیمارانی که قادر به حرکت نیستند، از روستا خارج می شوند و در غیاب آنها زن ها امور روستا را بدست گرفته و برای جلوگیری از مردان غریبه به روستا، از بین خود نگهبان هایی انتخاب و در پل ورودی روستا به نگهبانی می پردازند. همزمان با این مراسم که در روستا جریان دارد، مردانی که به کوهستان رفته اند، هر کدام با توجه به توان و نیروی بدنی خود و استفاده از امکانات موجود می کوشند تا قبل از رسیدن ظهر، یخچال را پر از برف کنند. آنگاه نماز جماعت برپا می کنند و در لطافت هوای بهاری، در دشت سفره هایی برای پذیرایی از مهمانان پهن می شود . مراسم ورف چال در «اسک» هم نشانه تعاون و همیاری روستائیان است، هم بهانه ای است تا به کینه ها و کدورت هایی که در طول سال بین مردم ایجاد شده پایان دهد.
آیین سنتی برفچال و زن شاهی به ثبت ملی در میراث معنوی کشور رسیده است.