همایش یک روزه مبارزه با زمین خواری
در برخورد با مخربان محیط زیست نباید تبعیض صورت گیرد
دادستان تهران : هر کس از هر جناح سیاسی و یا اشخاص دولتی و غیردولتی که در بحث تخریب محیط زیست مرتکب جرم شد، باید یکسان مواخذه شود و تحت پیگرد قرار گیرد.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دادستانی تهران ، عباس جعفری دولت آبادی در همایش یک روزه مبارزه با زمین خواری، صیانت از محیط زیست و مدیریت منابع آب با تاکید بر جایگاه محیط زیست در مبانی فقهی، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و قوانین عادی، محیط زیست را میراث آینده و بشریت دانست و در ذکر مبانی حمایت از محیط زیست، ضمن تصریح به این که جنگلها و گونههای حیوانی و گیاهی خاص میراث مشترک نسلهای فعلی و آینده است، اظهار داشت: محیط زیست از مفاهیم حقوق عمومی است و با توجه به مفاد ماده 22 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 که یکی از وظایف دادستان را حفظ حقوق عمومی دانسته است، دادستانها در پیشگیری از وقوع جرایم زیست محیطی و مقابله با این دسته از جرایم، نقش مهمی بر عهده دارند.
دادستان تهران از راهکارهای موثر در حفاظت از محیط زیست را، تلقی جرایم علیه محیط زیست به عنوان «فساد» دانست و با اظهار این که، تخریب محیط زیست را نباید در حد از بین بردن یک گونه گیاهی یا حیوانی تلقی کرد، افزود: لازم است مخربان جنگلها و محیط زیست با مجازات شدید مواجه شوند تا مرتکبان بدانند تخریب محیط زیست یک جرم عادی نیست، بلکه برخی مصادیق آن در حد افساد فی الارض قابل تعقیب است که حصول این مطلوب، نیازمند قانونگذاری است.
جعفری دولت آبادی در تبیین نقش دستگاهها در امر محیط زیست، با اشاره به این که امر مبارزه صرفاً به سازمان حفاظت از محیط زیست یا دستگاه قضایی محدود نمیشود، تاکید کرد: تا همه دستگاهها همکاری نکنند، مبارزهای موفق نخواهیم داشت و لذا مسائل زیست محیطی عزم ملی را می طلبد.
وی درباره موضوع ریزگردها افزود:امروز مردم شریف خوزستان از افزایش ریزگردها رنج می برند؛ آنها هوای پاک و سالم میخواهند و کاری ندارند چه کسی مسوول این گونه امور است.
دادستان تهران از راهکارهای موفق در مبارزه با محیط زیست را، بدون تبعیض بودن اقدامات مقابلهای دانست و اظهار داشت: مبارزه بدون تبعیض به این معناست که هر کس از هر جناح سیاسی و یا اشخاص دولتی و غیردولتی که مرتکب جرم شد، یکسان مواخذه شود و تحت پیگرد قرار گیرد.
وی به رییس سازمان حفاظت محیط زیست پیشنهاد داد که به منظور همکاری دادسرای تهران با آن سازمان در امر حمایت از محیط زیست، کارگروهی مشترک تشکیل شود و با معرفی سه تن از معاونان خود به عنوان نمایندگان دادسرا برای حضور در این کارگروه، اظهار داشت: تشکیل جلسات کارگروه به طور حداقل فصلی، میتواند ارتباط این دو نهاد در حفظ محیط زیست را موثر کند .
جعفری دولت آبادی بار اصلی مبارزه در حمایت از محیط زیست را بر عهده دستگاههای اجرایی دانست و در تبیین این مسوولیت اظهار داشت: در حفظ محیط زیست، دو مساله همکاری و هماهنگی دستگاههای اجرایی باید مورد توجه قرار گیرد و در توجیه این ضرورت، مثال هتل آرینا قابل ذکر است. این هتل بزرگ در بستر رودخانه ساخته شده و حال که پرونده در دادسرای تهران مفتوح شده است ، هیچ دستگاهی صدور مجوز برای ساختمان را بر عهده نمی گیرد و متاسفانه مشخص شده است که در فرایند ساخت هتل فردی رشوه اخذ کرده ؛ یعنی پولها رد و بدل شده؛ تخلفات زیادی به وقوع پیوسته است و حال از دادستانی میخواهند هتل بلند مرتبهای را تخریب کند؛ این مثال همکاری و هماهنگی دستگاههای اجرایی در پیشگیری از وقوع مسائل زیست محیطی را روشن می کند.
دادستان تهران نقش مراجع قضایی در حفظ محیط زیست و در حوزههای پیشگیری، حمایت از اقدامات پیشگیرانه و مقابله با جرایم زیستمحیطی را قابل توجه خواند و در خصوص اقدامات دادسرای تهران در حمایت از محیط زیست، با اشاره به راه اندازی «دادسرای انفال و منابع طبیعی»، در بیان تحولات این دادسرا طی یکی دو سال اخیر از جهت وظایف و تشکیلات، اظهار داشت: صلاحیت این دادسرا صرفاً مقابله با جرایم مرتبط با زمینخواری بود، اما اخیراً با تامین ساختمان مستقلی برای دادسرای انفال، رسیدگی به جرایم شهری و اجتماعی مانند جرایم داخل در آسیبهای اجتماعی از جمله تکدیگری و حوادث غیرمترقبه شهری مانند ساختمان پلاسکو در صلاحیت دادسرای انفال و منابع طبیعی قرار گرفته است.
جعفری دولت آبادی یکی از کارکردهای اصلی دادسرای انفال و منابع طبیعی را مقابله با جرایم علیه محیط زیست اعلام و ابراز امیدواری کرد: با استقرار چند شعبه دادگاه در ساختمان این دادسرا، امر رسیدگی تخصصی به عنوان یک مطلوب، در مجتمع قضایی انفال محقق شود.
دادستان تهران معضل محیط زیست را بی ارتباط با توسعه شهرها ندانست و افزود: تقابل محیط زیست و توسعه همواره وجود داشته است. ایجاد شهرها و پیشرفت تمدنها میتواند در تقابل با محیط زیست قرار گیرد؛ به عنوان مثال برای احداث جاده، جنگل و تالاب را نابود میکنند و لذا سیاست کلان ملی باید در جهت تطبیق دادن هر چه بیشتر توسعه با محیط زیست شکل گیرد.
در ادامه جلسه رییس سازمان محیط زیست با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در اسفند ماه 1393 که از جمله موارد قابل اشاره در آن، نظارت بدون اغماض در حوزه محیط زیست بود، تاکید دادستان تهران در مبارزه بدون اغماض با جرایم زیستمحیطی را قابل اهمیت خواند و گفت: امروزه محیط زیست را ثروت حکومتها نام گذاری کرده اند این در حالی است که به لحاظ اقدامات نامناسب مانند سدسازی، تالاب بختگان خشک شده است و لذا باید گفت ارزش اقتصادی این تالاب که در سال 1393 دو هزار و دویست میلیارد تومان تقویم شده بود، از میزان ارزش آن کاسته شده است؛ به ویژه آن که در این ارزیابی، منافع تالاب و خدمات آن لحاظ نشده است.
معصومه ابتکار با اشاره به فرمان دیگر مقام معظم رهبری دائر بر جرمانگاری در حوزه محیط زیست افزود: امروزه جرمزدایی مطلوب محسوب میشود، اما جرمانگاری در حوزه محیط زیست ضروری است.
وی با انتقاد از توسعه شهر تهران به گونهای که 30 درصد فعالیتهای اقتصادی در آن جای گرفته است، به نتایج یک تحقیق دولتی اشاره کرد که بر اساس آن، توسعه شهر تهران از سال 1375 به بعد مبتنی بر اشتباه و بدون توجه به ظرفیتهای خاک، آب و هوای این شهر بوده است.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست، قرار گرفتن دغدغههای مقام رهبری در سیاستهای کلی نظام و ابلاغ این سیاستها و همچنین لحاظ یک سند فرابخشی محیط زیست در برنامه ششم توسعه را اقدامات موثری دانست که با توجه به تقسیم وظایف زیستمحیطی میان دستگاهها و تعیین تکلیف نهادهای اجرایی در رابطه با حفظ محیط زیست، میتواند نقشه راه دولت را در حمایت از محیط زیست روشن کند .
ابتکار با اشاره به انتشار گزارشی در حوزه محیط زیست پیرامون کارنامه دو ساله دولت، ابراز امیدواری کرد گزارش آتی که در حال آماده سازی است، بر اساس پیشنهاد دادستان تهران دائر بر تشکیل کارگروه مشترک میان سازمان حفاظت از محیط زیست و دادسرا، تهیه شود.
وی ضمن تشکر از اقدامات دادستان تهران و مرتضی تورک معاون وی در حوزه انفال، رفع تصرف از 25 هکتار زمین داخل در منابع طبیعی را اقدام مثبت دادستانی تهران تلقی کرد .
سرپرست دادسرای انفال و منابع طبیعی در این همایش مناطق مبتلا به مسائل زیست محیطی از بعد زمین خواری را شامل پارکهای ملی خجیر و سرخه حصار در منطقه شمیرانات اعلام کرد و با اشاره به این که دو سوم تخریب زیستمحیطی در اراضی شمیرانات و یک سوم دیگر در دو پارک مذکور به وقوع پیوسته است، مجاورت این مناطق با شهر تهران را معضل بزرگی دانست و در خصوص عملکرد دادسرای انفال و منابع طبیعی اظهار داشت: طی سال 1395 چهار هزار و صد و چهارده فقره پرونده مربوط به استان تهران بوده که از این تعداد 1978 فقره مربوط به وزارت جهاد کشاورزی، 112 فقره مربوط به ادارات منابع طبیعی، 215 فقره مرتبط با وزارت راه، مسکن و شهرسازی و 290 فقره مربوط به سازمان آب منطقهای بوده است.
وی همچنین مساحت اراضی رفع تصرف شده در اجرای احکام دادسرای انفال و منابع طبیعی طی سال جاری را 892 هکتار در سطح استان تهران اعلام نمود.
تورک تعداد پروندههای مربوط به اراضی را که حکم آنها به مرحله اجرا در آمده است در مجموع 1615 فقره اعلام نمود.
معاون دادستان در امور انفال و منابع طبیعی، تعداد پروندههای مفتوح از سوی شورای حفظ حقوق بیت المال را 962 فقره اعلام نمود و در خصوص محکومان و متهمان تحت بازداشت اظهار داشت: 12 محکوم در حال تحمل مجازات حبس هستند و 41 نفر متهم در زندان به سر میبرند.
تورک در ارزیابی اهمیت مسائل زیستمحیطی، میزان توجه رسانهها به موضوع را معیار قرار داد و بر این مبنا معضلات زیستمحیطی را در رتبه سوم یا چهارم ارزیابی نمود و قانون گذاری جدید و بازبینی قوانین موجود در امر اراضی را ضروری خواند و در توجیه این ضرورت اظهار داشت: قوانین فعلی از جهت سمت سازمان محیط زیست در دعاوی زیستمحیطی با خلاء مواجه است و همچنین محدوده مستثنیات داخل مناطق حفاظت شده محیط شده مشخص نیست؛ ضمن این که تبیین شرح وظایف ماموران محیط زیست در حوزه اراضی که فراتر از محیط بانی است، لازم به نظر میرسد.
اجرای طرح کاداسترعاملی برای پیشگیری از زمین خواری
دادستان عمومی و انقلاب تهران، اجرا و تکمیل طرح کاداستر در شهر تهران را زمینهساز پیشگیری از وقوع زمین خواری دانست.
عباس جعفری دولت آبادی در همایش یک روزه مبارزه با زمین خواری، صیانت از محیط زیست و مدیریت منابع آب با توجه به تجمیع اطلاعات املاک و اموال غیرمنقول مردم در سازمان ثبت و اسناد، اسناد تاریخی سازمان افزود: اصلاحات مکرر در مواد قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 1310 بدون توجه به ضرورت تدوین قانونی جامع منطبق با تحولات روز، پیچیدگی مقررات ثبتی را در پی داشته است.
دادستان تهران با اذعان به اقدامات مثبتی که در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور درباره استفاده از فناوریهای نوین به عمل آمده است، اجرا و تکمیل طرح کاداستر در شهر تهران را زمینهساز پیشگیری از وقوع زمینخواری دانست و در اهمیت وظایف ادارات ثبت، گفت: اطلاعات مردم در آن سازمان محرمانه محسوب میشود، اما گاه برخی مراجع با توجیه مبارزه با مفاسد اقتصادی از مقامات قضایی درخواست صدور دستور قضایی دائر بر دسترسی اطلاعات ثبتی را می کنند که این دادستانی با رعایت اصل حریم خصوصی افراد، در اجابت چنین درخواستهایی با احتیاط عمل میکند، اما در حوزه انفال و زمینخواری، مصلحت عموم ایجاب می کند که اصل محرمانگی را با تفسیر موسع کنار بگذاریم.
در ادامه این همایش رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با تلقی زمین به عنوان مهم ترین سرمایه خدادادی، ادامه حیات را مستلزم مدیریت صحیح در حوزه زمین دانست و تثبیت مالکیت به عنوان بخشی از وظایف سازمان ثبت اسناد و املاک کشور را در راستای همین هدف و حفظ این سرمایه خدادادی توصیف کرد.
تویسرکانی افزود: مساحت منابع طبیعی و جنگل های کشور 145 میلیون هکتار است که با توجه به کل عرصه کشور یعنی 168 میلیون هکتار، درصد قابل توجهی را تشکیل میدهد.
وی از جمله مشکلات سازمان ثبت اسناد و املاک را امر واگذاری در اجرای طرحها و ابهامات و ایرادات موجود در قانون مربوطه مصوب 1389 دانست که منتهی به تصویب قانون مربوط به افزایش بهرهوری بخش کشاورزی در سال 1389 شده است.
رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به مشکلات مربوط به اجرایی کردن طرح کاداستر اشاره کرد و اظهار داشت: دهها سال است قانونگذار اجرای طرح کاداستر را پیشبینی کرده است؛ اما اقدامات سازمان ثبت اسناد و املاک در سالهای 1373 تا 1388 صرفاً بخش اندکی از اراضی را در بر گرفته است؛ به نحوی که از میزان یک میلیون و 200 هزار هکتار عرصه شهرها، حدود 400 هزار هکتار مشمول طرح کاداستر شده بود و با وجود استمداد از مجلس شورای اسلامی و پیشبینی مصادیق در قوانین، در عمل نتیجه چندانی حاصل نشده است و موانع و سنگ اندازیهای بسیار، اجرای طرح را با مشکلات جدی مواجه ساخت.
وی با اشاره به تصویب قانون جامع کاداستر در سال 1393، اجرایی شدن این قانون را مستلزم پیشبینی بودجه و منبع مالی خاص و اجتناب از ایجاد مانع و سنگ اندازی در این مسیر و عدم اجازه به برخی مدعیان برای برخورداری از درآمد حاصل از اجرای این طرح دانست.
تویسرکانی با اشاره به اقدامات مثبت صورت گرفته در سازمان ثبت اسناد و املاک، از جمله به مواردی چون حذف 30 نوع اوراق بهادار، حذف هشت الی 9 میلیون مکاتبه کاغذی درون سازمانی، تصویربرداری تعداد 300 هزار دفتر املاک در کشور، ایجاد بانک های سطحی با قابلیت جستجو، ارشیو و تصویربرداری تعداد 300 میلیون برگ مربوط به پرونده های ثبتی املاک، ایجاد فایل الکترونیکی پرونده های ثبتی در بسیاری از استان ها و اجتناب از جابجایی فیزیکی پرونده ها، حذف جرم استفاده از سند مجعول به صورت کامل و قطعی به سبب پیش بینی و ثبت بانک جامع املاک الکترونیک، صدور حدود 16 میلیون سند مالکیت تک برگی تحت سیستم کاداستر، ثبت الکترونیکی علائم تجاری و طبقه بندی این علائم و فراهم آوردن امکان دسترسی افراد به این علائم در بستر اینترنت، حذف حدود سی میلیون مراجعه حضوری مردم در کشور به ادارات ثبت اسناد و املاک اشاره کرد .
دادستان تهران هم در ادامه همایش با اشاره به برخی حوادث مرتبط با بحران آب، به خشک شدن زاینده رود و حوادث شرق اصفهان اشاره کرد و نبود مدیریت آب را موجب تشدید مشکلات و تبدیل آن به تهدید و بحران دانست و گفت:همان طور که آلودگی هوا سلامت مردم را تهدید می کند، تصرف حریم و بستر رودخانه ها و تالاب ها که آلودگی و خشک شدن این مناطق زیست محیطی را در پی دارد، به عنوان تهدیدی است که با توجه به ابعاد گسترده آن، با حوزه امنیت نیز گره خواهد خورد چرا که کشاورزی را با بحران مواجه می کند و نتیجه آن بیکاری و... است.
جعفری دولت آبادی درباره وضع حاشیه نشینی در شهرها افزود: اگر سالیان پیش حاشیه شهرها، تمدن سازی را در پی داشت، در حال حاضر حاشیه نشینی موجبات نابودی تمدن ها را فراهم آورده است لذا پرداخت به موضوع مدیریت آب و اتخاذ تدابیر مناسب در این خصوص ضروری است.
دادستان تهران با اشاره به اختیارات وزارت نیرو در محدود کردن ساخت و ساز در بستر و حریم رودخانه ها، وضع فعلی بستر رودخانه در جاده چالوس و اطراف کرج را هشدار دهنده ارزیابی کرد و اظهار داشت: امروزه همه امور، قربانی سودجویی برخی افراد شده است؛ این قوه قضاییه است که باید اماکن رستوران ها و مکان های احداث شده به صورت غیرمجاز را تخریب کند؛ امری که نتیجه آن هدر رفتن سرمایه و بیکاری عده ای است.
در ادامه همایش وزیر نیرو، با ارائه توضیحاتی در خصوص مشکلات مربوط به آب در ایران و کاهش محسوس میزان آب سرانه در اختیار هر فرد، گفت:هم اکنون خشک شدن تالاب ها و برداشت غیرقانونی از منابع آب، بروز تنش های بسیار و ایجاد مشکلات بغرنج و پیچیده در میان مردم برخی استان ها را موجب شده است.
حمید چیت چیان با اشاره به وضع پیش آمده در استان خوزستان،خشکسالی ناشی از کاهش بارندگی و به تبع آن از بین رفتن پوشش گیاهی مراتع خوزستان و هدایت گرد و خاک مراتع به سمت شهرها در نتیجه وزش باد را از جمله عوامل این وضع دانست و در راستای رفع این معضل، اتخاذ نظام جدیدی در حوزه مدیریت مصرف و تجدیدنظر در نوع کشت ها و همچنین اصلاح برخی قوانین حاکم و یا تصویب قوانین جدید را امری ضروری دانست.
وی با ذکر برخی چالش های موجود از جمله عدم بازدارندگی مجازات های مقرر قانونی از جمله مجازات موضوع ماده 45 قانون توزیع عادلانه آب؛ ایجاد حق برای حاشینه نشینان از طریق صدور سند مالکیت برای انفال یا صدور سند مجوز ساخت و ساز توسط دیگر نهادها بدون استعلام از وزارت نیرو، عدم دسترسی به اطلاعات کاداستری شامل وضعیت حقوقی بستر و حریم رودخانه ها و تالاب ها جهت شناسایی دقیق اراضی و وضع مالکیت آن ها، طولانی بودن فرآیند رسیدگی، عدم استعلام از وزارت نیرو و ارجاع موضوع به کارشناسان رسمی دادگستری و بهره گیری از نظرات غیر تخصصی آن ها و غیره را جزود انتظارات خود از نهادهای ذیربط مانند شهرداری ها، وزارت راه و شهرسازی، مراجع قضایی و غیره بر شمرد و از جمله در حوزه قضایی، به رسمیت شناختن کارشناسان وزارت نیرو در تعیین بستر و حریم رودخانه ها و عدم ارجاع موضوع به کارشناسان رسمی دادگستری، تعیین تکلیف نحوه به رسمیت شناختن اسناد صادره برای حریم و بستر رودخانه ها در قالب صدور دستورالعمل و یا بخشنامه هایی از سوی قوه قضاییه، تسریع در اجرای احکام رفع تصرف در سطح استان، اصلاح ماده 45 قانون توزیع عادلانه آب و تشدید مجازات موضوع این ماده و... را خواستار شد.