جمهوری آذربایجان بعد از ادعای بی اساس مالکیت خود بر ورزش چوگان، این بار در آستانه برگزاری بازی های کشورهای اسلامی، مدعی مالکیت ورزش باستانی شد.
از کودکی که با صدای شیرخدا از خواب برمی خاستیم پی به این قضیه بردیم که ورزش زورخانه ورزش باستانی ایرانی است که نیاکان ما همواره با آن مانوس بوده اند.
اینک اما با کوچکترین غفلتی ممکن است هر یک از کشورهای همسایه برای تصاحب آثار ملی ایران تلاش کنند.
حالا، جمهوری آذربایجان به بهانه برگزاری بازی های کشورهای اسلامی که قرار است اردیبهشت سال آینده در این کشور برگزار شود، با اشاره به جزئیاتی درباره رشته هایی که به رقابت پرداخته خواهد شد، ورزش زورخانه ای را به نام خود مصادره کرد. این موضوع در فضای مجازی بازتاب زیادی داشت و مورد اعتراض کاربران ایرانی قرار گرفت و با مکاتبات رسمی فدراسیون بینالمللی ورزشهای زورخانهای و پهلوانی (IZSF)، کمیته ملی المپیک و نهادهای مربوط، امروز سایت رسمی بازیهای کشورهای اسلامی این خبر را اصلاح کرد.
حرکات پهلوانی جز فعالیتهای اصلی روزمره ایرانیان در دوران باستان است. از سابقه پیدایش این رشته در ایران روایات مختلفی مطرح است. گفته شده این رشته در ایران قدمتی سه هزار ساله دارد و حتی برخی از زورخانه های کشورمان از قدمتی حدود 500 تا 600 سال برخوردارند که نشان از پیشینیه این رشته ایرانی دارد. ولی از بررسی های تاریخی مشخص است،4500 سال پیش در لرستان و بین النهرین آثاری وجود داشت که حکایتگر اهمیت مهارت های کشتی و پهلوانی در ایران است، همچنین روایت شده زرتشتیان با ورزشهای پهلوانی آشنا بودند. غیر از آثار زرتشتیان، نوشته های مورخین یونانی و روسی و همچنین شاهنامه فردوسی، همه دال بر اصالت و قدمت فرهنگ کشتی و پهلوانی در ایران است. در دوران صفویه و زندیه، کشتی پهلوانی دورانی طلایی داشته و در دوران قاجارعلاقه به کشتی ورقابت پهلوای افزایش یافته است. آنچه که درنوشته های تاریخی واضح است، زورخانه حدود هفتصد سال پیش به صورت امروزی در سرزمین پارسی سازماندهی شده است. جایگاه زورخانه پس از اسلام، در زندهکردن نهضت ملی ایران و ستیز با بیگانگان و نیز رستاخیز زبان فارسی و فرهنگ و آیین افتادگی و برادری که از عهد باستان در ایران رواج داشتهاست، اهمیتی ویژه داشته است.
در پایان باید گفت: ایران سال 1382 به عضویت کنوانسیون حفاظت از میراث معنوی یونسکو درآمد و در سال 1387 آیینهای پهلوانی بعنوان یکی از آیینهای کهن ایرانی ثبت ملی شد وآیین پهلوانی و ورزشهای زورخانه ای در سال 1389 در سازمان جهانی یونسکو به ثبت رسید و لوح آن به ایران ارسال شد.