آمریکا با دامن زدن به بحران‌های منطقه‌ای سعی دارد به بازار پرسود خرید و فروش سلاح، گرمای بیشتری بخشد.
یک ربع قرن پس از پایان جنگ سرد، تجارت اسلحه در جهان به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. بر اساس تازه‌ترین گزارش مؤسسه تحقیقات صلح استکهلم (Sipri)، صادرات سلاح در پنج سال گذشته به بالاترین حجم خود از سال ۱۹۹۰ تاکنون رسیده؛ این سخن بدان معناست که تجارت جهانی سلاح در این مدت به بالاترین میزان پس از جنگ سرد رسیده و به نوعی رکورد زده است به طوری که حجم معاملات تسلیحاتی در بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ در مقایسه با سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ میلادی ۱۶ درصد افزایش یافته است.
علت رسیدن نرخ تجارت اسلحه در بازارهای جهانی به بالاترین سطح خود، افزایش تقاضا از سوی کشورهای خاورمیانه (غرب آسیا) عنوان شده است. در این باره پس از هند، عربستان سعودی دومین واردکننده تسلیحات در جهان بوده است. میزان واردات این کشور با افزایش دویست و دوازده درصدی همراه بوده است. در این خصوص عربستان بیشتر تسلیحات خود را از آمریکا و انگلیس وارد می‌کند. در این باره گفته شده واردات تسلیحات سعودی‌ها از آمریکا طی جنگ یمن سه برابر شده است؛ به نحوی که دولت اوباما تسلیحاتی به ارزش دست‌کم صدوپانزده میلیارد دلار به عربستان فروخت. در این زمینه «اودی فلورانت»، مدیر انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم اظهار داشته: «آمریکا با صدور سلاح به دست‌کم ۱۰۰ کشور جهان بیش از هر کشور دیگری سلاح صادر کرده است». سلاح‌های که صادر شده‌اند از جمله هواپیما با موشک‌های کروز و دیگر تسلیحات هدایت‌شونده دقیق و آخرین نسل از سامانه‌های دفاع موشکی هوایی بوده‌اند. بر این اساس، آمریکا با در اختیار داشتن ۳۳ درصد سهم بازار (افزایشی سه‌درصدی) همچنان صادرکننده اصلی تسلیحات به شمار می‌رود.
اینکه میزان واردات سلاح در کشورهای خاورمیانه و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس طی پنج سال گذشته افزایش چشمگیری داشته نشانه چیست؟ به سخنی دیگر، چرا کشورهای خاورمیانه خرید تسلیحاتی خود را افزایش داده‌اند؟
«تنش‌ها، درگیری‌ها و تهدیدات منطقه‌ای» علت اصلی گرایش کشورهای منطقه به خرید سلاح بیان شده است. در تایید افزایش سهم خرید سلاحِ کشورهای منطقه خاورمیانه و شیخ نشین‌های خلیج فارس تاکید شده که به‌رغم پایین آمدن قیمت نفت در جهان، کشورهای نفت‌خیز منطقه در سال ۲۰۱۶ سلاح‌های بیشتری سفارش دادند تا بتوانند در مقابل تنش و درگیری‌های منطقه‌ای مجهز شوند.
اینکه «خرید سلاح»، ابزار اصلی برای مواجهه با درگیری‌ها و بحران‌های منطقه‌ای قلمداد می‌شود، به مسابقه‌ای با دور باطل برای عرب‌ها تبدیل شده است یعنی غرب به ویژه آمریکا با دامن زدن به تنش‌ها و بحران‌های منطقه‌ای سعی می‌کند به بازار پرسود خرید و فروش سلاح، گرمای بیشتری از دوران جنگ سرد بخشند. از این‌رو چندان عجیب و غیرمنتظره نیست که با دخالت قدرت‌های بزرگ در طول چند دهه گذشته مدام شاهد درگیری و جنگ‌های خونین در منطقه بوده‌ایم که موجب گردیده همواره تقاضا برای سلاح وجود داشته باشد؛ مسئله‌ای که به نفع سازندگان تسلیحات تمام شده است. چراکه عرب‌ها همواره مشتری تسلیحاتی پروپاقرص غرب به ویژه آمریکا بوده‌اند.
..................................................................................................................
بررسی و تحلیل / مصطفی عبدلی