فضای مجازی، کیشومات رسانههای قدرتمند غربی
ظاهرا «فضای مجازی»، دولتها و تکنولوژی رسانهای سنتی و قدرتمند غربی را نیز به چالش کشیده است.
تا کنون نقش آفرینی «فضای مجازی» در قیامهای مردمی کشورهای اسلامی به نقل و نبات محافل کارشناسی، رسانهای و سیاسی غربی تبدیل شده بود؛ اما ظاهرا نقش آفرینی شبکههای اجتماعی محدود به این کشورها نشده و دامن خود کشورهای غربی را نیز گرفته است. این در حالی است که در مقایسه با کشورهای اسلامی بسیاری معترفند ماشین رسانهای غرب، فناوری بسیار پیشرفته و قدرتمند است.
پس از ادای سوگند رئیس جمهور جدید آمریکا، این کشور به ویژه در روزهای پایانی هفته به صحنه اعتراضات علیه دونالد ترامپ تبدیل شده است.
هنوز نتیجه نهایی این اعتراضات مشخص نیست اما با توجه به اینکه قرار است دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ چهار سال به طول انجامد و نارضایتی شهروندان آمریکایی از اقدامات وی رو به افزایش است، انتظار نمیرود اعتراضات به زودی متوقف شود.
آمریکا از سال 2003 میلادی که آمریکا به صحنه اعتراضات بر ضد تهاجم نظامی این کشور به عراق تبدیل شد تاکنون چنین اعتراضات گستردهای به خود ندیده است؛ اعتراضاتی که در آن اقشار مختلف مردم آمریکا شرکت میکنند.
برخی صاحبنظران از نقش غیرقابلانکار و بیسابقه شبکههای اجتماعی - بویژه در آمریکا - در بالا گرفتن این اعتراضات سخن میگویند.
به دنبال فرمان ترامپ در زمینه ممنوعیتهای مهاجرتی به آمریکا، اعتراضات در این کشور گسترش یافت تا جایی که در شبکههای اجتماعی از شهروندان آمریکایی خواسته شده هفدهم فوریه (29 بهمن 1395) در اعتصاب سراسری در این کشور شرکت کنند.
آسوشیتدپرس روز دوشنبه گذشته در گزارشی از نیویورک نوشت: انقلابها ممکن است در تلویزیون به نمایش در نیاید، اما قطعاً آنها را در توییتر، و فیس بوک، و اینستاگرام میتوان مشاهده کرد.
بر اساس این گزارش، اندکی پس از آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، اتباع هفت کشور مسلمان را از ورود به آمریکا منع کرد، «دکس توریک بارتون» فعال اجتماعی در صفحه خود در فیس بوک نوشت که در اندیشه "سازماندهی یک راهپیمایی" است. چند ساعت بعد، بیش از هزار نفر برای همراهی وی ابراز تمایل کردند؛ اعتراضاتی که یک هفته پس از آن در مقابل ساختمان شهرداری سان فرانسیسکو برگزار شد، هزاران نفر را به خود جلب کرد.
مردم آمریکا اکنون از رسانههای اجتماعی برای انجام کارهایی مانند سازماندهی اعتراضات و جمع آوری کمکهای مالی برای آوارگان و حمایت از حقوق پناهجویان استفاده میکنند. مردم همچنین اخیراً از این رسانهها برای مقاومت نشان دادن علیه ترامپ استفاده کردهاند؛ کاری که معترضان در دهه 1960 به سختی میتوانستند آن را تصور کنند.
آسوشیتدپرس همچنین افزود: شبکههای اجتماعی میتوانند در مدت زمانی اندک، شمار زیادی از مردم را به یک آرمان جلب کنند، هر چند در ادامه نتیجه گرفت: این لزوماً باعث نمیشوند «تلاشهای بلند مدت» برای تحقق یک جنبش ایجاد شود.
کارشناسان بر این باور هستند که چنین رویدادهایی نشان میدهد رسانه های اجتماعی چگونه باعث شده اند موانع موجود بر سر راه ورود به فعالیت های اجتماعی، از بین برود. به عقیده آنها، رسانههای اجتماعی اکنون میتوانند به آسانی، آگاهی را میان مردم منتشر کنند.
مادلین آلبرایت وزیر امورخارجه دولت بیل کلینتون رئیس جمهور پیشین آمریکا نیز دو هفته پیش از این - در سخنانی در موسسه مطالعات راهبردی و بینالمللی - با اشاره به تحولات آمریکا حول محور ترامپ و تاثیر گسترده پدیدههای «میهن دوستی» و «ملیگرایی» - که متاثر از پدیده جهانیشدن است - «در قرن بیستم» گفت: جریان کلان دیگری که در قرن جدید رخ داده، رشد فناوریهای نوین است. این فناوریها به گونه ای باورنکردنی رشد کردهاند. مردم در سراسر جهان به سرعت میتوانند با هم مرتبط شوند و بتوانند با هم صحبت کنند و به بیان دیدگاههایشان بپردازند.
اما مطلب حائز اهمیت اشاره وی به عقب ماندگی رسانههای سنتی در امریکا در برابر تحول رسانهای بزرگ در قرن بیستم، یا به عبارت دیگر، گوی سبفت گرفتن «شبکه های اجتماعی» از رسانههای سنتی و قدرتمند جهان - که غالبا غربی و صهیونیستی هستند- در مدیریت افکار عمومی است. وی در این زمینه تصریح کرد: "مردم جهان با دولتهایشان با استفاده از فناوریهای قرن بیست و یکم صحبت میکنند. اما دولتها به فناوریهای قرن بیستم به آنها گوش میکنند و پاسخهایی متناسب با قرن نوزدهم میدهند! بنابراین میبینیم که مردم به هیچ وجه به نهادهای دولتی اعتماد ندارند. سوالات جدی درباره سازمان ملل متحد اتحادیه اروپا و دولتهای ملی مطرح است. ناآرامی جدی بوجود آمده است که نتیجه روندهای مثبت و منفی رخ داده در جهان است. من خوشبین هستم اما درعین حال به شدت نگران هستم."
-----------------------------
بررسی و تحلیل/ عبدالرضا خلیلی