به بهانه تلاش های میانجیگرانه برای از سرگیری روابط تهران، ریاض

خبرگزاری رویترز روز شنبه هفته جاری به نقل از «ابراهیم الجعفری» وزیر امور خارجه عراق اعلام کرد وی در طول یک سال گذشته بارها پیام‌های شفاهی میان تهران و ریاض رد و بدل کرده است و تلاش‌می‌کند تا رابطه دو کشور بهبود یابد. خبرگزاری رسمی کویت کونا هم جمعه گذشته به نقل از "خالدجارالله» معاون وزیر امور خارجه کویت اعلام کرد کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس پیامی تسلیم  ایران خواهند کرد که در خصوص گفت ‌وگو با تهران است. خالد جارالله افزود تماس ها با برادران ایرانی برای تعیین تاریخ مناسب برای تحویل پیام کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به تهران در حال انجام است. 

اقدامات میانجیگرانه برای از سرگیری روابط دیپلماتیک تهران، ریاض در برهه ای از زمان مطرح شده است که سیاست های منطقه ای سعودی ها در حمایت مالی وتسلیحاتی ازگروههای تروریستی برای براندازی بشار اسد در سوریه، تهاجم نظامی به یمن برای گماردن منصور هادی در راس قدرت، همسو سازی مصر با ریاض از طریق دلارهای نفتی و مداخله در بحرین برای خاموش کردن صدای اعتراض مردم با شکست روبرو  و در مقابل اقتدار و نفوذ تهران برای حل چالش های منطقه افزایش یافته است و به نظر می رسد برای سعودی ها چاره ای جز این نیست که برای رهایی از پیامدهای منفی اقدامات سیاسی خود در منطقه، به کاهش تنش با ایران بیاندیشند هر چند مقام های سعودی سعی دارند با واکنش های تبلیغاتی وانمود کنند  که دست بالا را دارند و توپ از سرگیری روابط در زمین ایران است. 

در این زمینه می توان به فرافکنی های محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان اشاره کرد که روز شنبه در مصاحبه با مجله امریکایی فارین افرز گفت تا زمانی که این کشور(ایران) در اقدام های تروریستی مشارکت دارد و حاکمیت کشورهای دیگر را نقض می کند- با تهران مذاکره نخواهیم کرد. ثامر السبهان وزیر مشاور دولت عربستان در امورخلیج فارس هم درواکنش به تلاش‌های «ابراهیم الجعفری» برای میانجیگری میان تهران و ریاض؛ گفت: عربستان نیازی به وساطت برای بهبود روابط با ایران  ندارد. ثامر السهبان  در گفت‌وگو با روزنامه الحیات  افزود: ایرانی‌ها اگر می‌خواهند روابطشان با ممکلت سعودی بهبود یابد، خودشان می‌دانند که چه کاری برای انجام دادن، لازم است.

اگر هم این اظهارات مسوولان سعودی جدی باشد در چرایی  اینگونه واکنش به تلاش های میانجیگرانه می توان به دونکته اشاره کرد: نخست/ نگرانی سعودی ها از این موضوع که با شکست  در پرونده های منطقه ای،  آنها در مذاکره با تهران چیزی در دست ندارند که ارائه دهند. دوم / چشم به راه آغاز به کار ریاست جمهوری ترامپ بودن و این انتظار که ترامپ به شعارهای ضد ایرانی خود علیه ایران در جریان انتخابات عمل نماید یا با اتحاد با رژیم صهیونیستی طرح های خود را علیه تهران پیگیری نمایند.  در این باره می توان به نشانه هایی از فضای تبلیغی رسانه های سعودی از جمله العربیه و الشرق الاوسط اشاره کرد که به روشنی بیان می کنند که  آنها منتظرند ببینند "ترامپ برای مقابله با تلاش ایران برای نفوذ در منطقه چه خواهد کرد؟" بر اساس گزارش اخیر رویترز هم بنیامین نتانیاهو گفته بود: عربستان سعودی این مسئله را پذیرفته که اسرائیل (برای ریاض) بیشتر یک متحد است. 

اگر سعودی ها در چنین انتظاری بسر می برند باید گفت این انتظار ره به جایی نخواهد برد چرا که در چهار دهه گذشته امریکا و متحدانش هر کاری از دست شان برای براندازی جمهوری اسلامی بر آمده است اجرا کرده اند و در نهایت امریکایی ها با پذیرش قدرت منطقه ای ایران به تعامل با ایران روی آوردند هر چند در این مسیر آنها از خود صداقت نشان ندادند. روشن است که هیات حاکمه سعودی به ویژه محمد بن سلمان جانشین ولیعهد عربستان که طرح های بلندپروازانه ای چون طرح اقتصادی 2030 را  ارائه کرده است برای پیشبرد این طرح ها نیاز دارد که به جای دشمنی با ایران به تعامل و همکاری فکر نماید.

چالش های بنیادینی چون افراط گرایی که که منشاء آن از جانب سعودی ها برای مقابله با محور مقاومت  بوده و اکنون گریبان خودشان را گرفته است یا چالش های اقتصادی ناشی از سقوط قیمت نفت که باز هم مسبب آن نتیجه دشمنی سعودی ها با ایران بوده،  در صورت اتخاذ رویکرد عاقلانه و همکاری به جای دشمنی با ایران قابل حل است چنانچه اخیرا این همکاری منجر به  افزایش قیمت نفت  منجر شد و البته در مسیر پرونده های امنیتی منطقه هم دو کشور از این ظرفیت ها برخوردارند که با همکاری به حل آنها کمک نمایند.

به نظر می رسد در این مسیر جمهوری اسلامی برای  از سرگیری روابط با کشورهای منطقه هیچ مشکلی نمی بیند و دست دوستی خود را به سوی همه کشورها به جز رژیم اشغالگر قدس دراز کرده است و در این باره به نظر می رسد رهنمود رهبر معظم انقلاب اسلامی رهنمای  دستگاه دیپلماسی کشور  است که با اشاره به برخی اظهارنظرها مبنی بر «دشمن‌تراشی در انقلاب اسلامی» تأکید کردند: انقلاب و ملت ایران هیچ‌گاه به‌دنبال دشمن‌تراشی نیستند و در تفسیر "دشمن واقعی" گفتند: "اگر ما دشمن را اشتباه بگیریم و به جای 'شیطان اکبر واقعی' یک برادر ناباب را دشمن بگیریم، ضربه خواهیم خورد."

--------------------------

بررسی و تحلیل/ رضا محمدمراد