به گزارش
خبرگزاری صداوسیما به نقل از خانه ملت، بر اساس قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام به منظور صیانت از دستاوردها و حقوق ملت ایران در زمینه هسته‌ای، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هر 6 ماه یک بار باید گزارشی را از روند اجرای برجام و اقدامات دو طرف به صحن علنی مجلس ارائه کند، البته وزارت خارجه نیز بر اساس این قانون مکلف است که هر سه ماه یکبار گزارش خود را به کمیسیون امنیت تحویل دهد، تا اعضای این کمیسیون ضمن بررسی این مطالب و جمع بندی امور به ارائه گزارش اقدام می کند.
حال بعد از گذشت بیش از 6 ماه از اجرای توافق هسته ای، نخستین گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص روند اجرای برجام که مشتمل بر بررسی عملکرد شش ماهه کلیه طرف‌های دخیل در جامعه اقدام مشترک است، روز گذشته (یکشنبه) به هیأت رئیسه مجلس ارائه شد و این گزارش 19 صفحه ای در صحن علنی مجلس قرائت شد.
این گزارش در6 بخش مشتمل بر مبانی و منابع گزارش، اجرای تعهدات جمهوری اسلامی ایران، اجرای تعهدات1+5، وضعیت رفع تحریم ها، موارد نقض عهد و پیمان شکنی طرف آمریکایی و جمع بندی پیشنهادات است.
حال تعدادی از نمایندگان مجلس به تشریح گزارش مذکور پرداخته اند.
* گزارش کمیسیون امنیت به خوبی عملکرد طرفین در اجرای برجام را تبیین کرد
اصغر سلیمی با اشاره به گزارش 6 ماهه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره روند اجرای برجام، گفت: گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گزارش شش ماهه خود که برگرفته از گزارش های سه ماهه وزارت خارجه و بازدیدهای میدانی از تأسیسات هسته ای بود، به خوبی توانست شرایط کنونی طرف های توافق هسته ای در اجرای برجام را توضیح دهد.
نماینده مردم سمیرم در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: گزارش کمیسیون امنیت محورهای مختلفی از جمله تعهدات ایران و عملکرد کشور در اجرای آن و تعهدات طرف های غربی و نحوه اجرای آن و مسائل مختلفی از جمله تحریم ها بانکی و اقتصادی داشت.
وی ادامه داد: گزارش کمیسیون به خوبی شرایط کنونی و وضعیت طرفین در اجرای برجام را به خوبی به نمایندگان نشان داد و امیدوارم در گزارش های آتی نیز این روند ادامه پیدا کند.
سلیمی تصریح کرد: برجام، ماحصل دیپلماسی میان ایران و کشورهای غربی بوده و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در هدایت تیم مذاکره کننده در تأمین حقوق حقه ایران بسیار تأثیرگذار بود.
وی گفت: البته انتظارات ایران از طرف غربی در اجرای برجام به طور کامل برآورده نشده و غربی ها به ویژه آمریکایی ها در اجرای به تعهداتشان کوتاهی بسیاری کردند. بنابراین روند اجرای برجام به علت بدعهدی غربی ها بسیار طولانی شده است.
* اقدامات دولت برای مقابله به مثل در برابر بدعهدی غربی ها در گزارش مغفول ماند
فرهاد فلاحتی با اشاره به گزارش 6 ماهه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره روند اجرای برجام، گفت: این گزارش در راستای اجرای مصوبه و قانون مجلس برای بررسی روند اجرای برجام بود و بر اساس آن قانون، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با همکاری وزارت خارجه و دیگر نهادها، مسئول تهیه گزارش شش ماه بود.
نماینده مردم قائنات در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: به نظر من گزارش کمیسیون امنیت ملی درباره روند اجرای برجام، گزارش خوب و مثبتی بود، که در آن هم فعالیت های ایران در اجرای برجام به صورت شفاف و کامل توضیح داده شده بود و هم اینکه اقدامات طرف مقابل تشریح و تفسیر شده بود، البته بخشی از گزارش درباره بدعهدی غربی ها در اجرای برجام بود.
وی افزود: به نظر من گزارش 6 ماهه کمیسیون امنیت یک سری ایرادات و نواقص داشت،یکی از مسائل این بود که اقدامات دولت برای مقابله با بی عهدی طرف مقابل توضیح داده نشده بود، که این موضوع نشان دهنده آن است که یا این گزارش در این حوزه داشته و یا اینکه تاکنون دولت برای مقابله به مثل هیچ اقدامی صورت نداده است.
فلاحتی ادامه داد: نظارت مجلس و تدوین گزارش های نظارتی از عملکرد کشورهای طرف مقابل در اجرای برجام بسیار مثبت و مفید است و بر اساس آن می توان برای مقابله با سوء اقدامات آن ها برنامه ریزی کرد.
*گزارش 6 ماهه اجرای برجام مناسب و قابل قبول بود/ تعامل مناسب کمیسیون امنیت با وزارت خارجه و دولت
سید قاسم جاسمی در خصوص قرائت گزارش 6ماهه اول از اجرای برجام که در صحن علنی قرائت شد، اظهار داشت: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مجلس دهم از آغاز کار توجه ویژه ای نسبت به موضوع برجام داشته است.
نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: در خصوص اجرای برجام به خاطر اهمیت موضوع کمیته هسته‌ای در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تشکیل شده است که ریاست این کمیته هسته ای بر عهده آقای ذوالنوری می‌باشد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: اعضای کمیته هسته ای به صورت میدانی از اراک، فردو و دیگر نقاط حضور پیدا کرده‌اند و از اقدامات و فعالیت تاسیسات هسته‌ای مطلع شدند.
جاسمی متذکر شد: گزارش‌های میدانی و حضوری سبب شده است که این فعالیت ها سرعت بیشتری یابد و با مطرح شدن گزارش نیز مخالفت آنچانی مطرح نشد و ایرادی نداشت.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در مجلس نهم کمیسیون ویژه برجام به صورت مجزا تشکیل شده بود و این موضوع را مورد بررسی قرار داد، گفت: در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم بنا بر این بود که کمیسیون امنیت این موضوعات را پیگیری و دنبال کند.
نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: کار میدانی و گزارشی که از تهیه شده خوب، مناسب و قابل قبول است که در تعامل با وزارت خارجه و دولت به دست آمده است.
* گزارش برجامی کمیسیون امنیت، کامل و جامع بود
محمد محمودی شاهنشین گفت: خوشبختانه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گزارش 6 ماهه خود درباره اجرای برجام، به خوبی به مسائل این حوزه به ویژه موضوعات و دغدغه های رهبر معظم انقلاب و نمایندگان مجلس ورود کرده بود.
نماینده مردم شهریار، قدس و ملارد در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: به نظر من در گزارش امروز کمیسیون امنیت، به اقدامات و عملکرد ایران در اجرای برجام و مسائل پیرامون آن کمتر پرداخته شده بود، که این مسئله نیز شاید به خطر برخی حساسیت های امنیتی صورت گرفته است.
وی افزود: قطعا گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره اجرای برجام بسیار کامل و جامع بود، البته در این گزارش برخی موضوعات و محورها نگران کننده مطرح شد، که امیدوارم روند حضور فعال و اثربخش تیم مذاکره کننده و تصمیمات مرتبط با آن فرجام خوبی برای توافق هسته ای رقم بزند.
محمودی شاهنشین ادامه داد: به طور حتم توافق هسته ای نتایج و آثار خوبی را برای کشور به دنبال داشته، که افزایش تولید نفت خام به حدود سه میلیون بشکه در روز، افزایش ارتباطات ایران با کشورهای دیگر و ایجاد بازدارندگی برای مانع تراشیهای جدید غرب علیه ایران بخشی از این دستاوردها بوده است.
*گزارش کمیسیون امنیت درباره اجرای برجام بسیار کلی بود
جلال میرزایی گفت: گزارش کمیسیون امنیت به طور عام، گزارش خوب و مثبتی بود، اما به نظر من کمیسیون، گزارش خود را به صورت کلی و عام به نمایندگان ارائه کرده است.
نماینده مردم ایلام، ایوان، شیروان، چرداول و مهران در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: در گزارش مذکور درباره اجرای تعهدات ایران بر اساس توافق هسته ای توضیحات کاملی داده شده، اما در نتیجه گیری گزارش، به صورت کلی به بدعهدی طرف غربی و انجام ندادن تعهداتش اشاره کرده است.
وی افزود: به نظر من تناسب درستی میان اقدامات صورت گرفته از سوی ایران و عملکرد طرف مقابل برای اجرای برجام وجود ندارد، زیرا در گزارش مذکور به خوبی بدعهدی غربی ها با ارائه مستندات توضیح داده نشده است.
این نماینده مردم در مجلس دهم، ادامه داد: اگر ما مدعی اجرای تعهدات در برجام و بدعهدی غربی ها در این توافق هستیم، باید در گزارش مغایر عملکرد آن ها با مفاد این توافق ذکر می شد، اما متأسفانه این توضیحات داده نشد.
* تأکید گزارش بر بدعهدی متداول غرب در اجرای برجام
حسن نوروزی با اشاره به گزارش 6 ماهه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره روند اجرای برجام، گفت: گزارش کمیسیون امنیت درباره محورهای توافق هسته ای و عملکرد طرفین بسیار مثبت و قابل قبول بود، اما به نظر من قرائت این گزارش مهم باید در آغاز نشست علنی امروز صورت می گرفت.
نماینده مردم رباط کریم در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: گزارش امروز کمیسیون، توضیحات شفافی درباره وضعیت تأسیسات هسته ای کشور از جمله تأسیسات اراک، نطنز و فردو، عملکرد ایران در اجرای برجام و رویکرد و اقدامات کشورهای غربی در انجام تعهداتشان ارائه کرد و نمایندگان به خوبی در جریان این مسائل قرار گرفتند.
وی افزود: بر اساس گزارش، ایران به تمام تعهدات خود برای اجرای برجام عمل کرده و این مسئله بارها از سوی نهادهای بین المللی مورد تأیید قرار گرفته، اما در گزارش مذکور اشارات بسیاری درباره عدم پایبندی غرب به تعهداتش در اجرای توافق هسته ای صورت گرفته است.
نوروزی ادامه داد: در شرایط کنونی آمریکا به علت وجود تناقص در سیاست داخلی و خارجی شان، رویکرد نامناسبی در قالب اجرای برجام دارند و اقدامات آن ها از جمله بلوکه کردن دارایی ها یا اعلام تحریم ها جدید علیه ایران با توافق هسته ای مغایر است.
این نماینده در مجلس دهم، گفت: به طور حتم نظارت و گزارش دهی کمیسیون امنیت و ارائه توصیه به وزارت خارجه در رابطه با اجرای برجام بسیار مهم و مثبت است، حال وزارت خارجه با هوشیاری و دقت بیشتر باید در جهت احقاق حقوق جمهوری اسلامی اقدام کند.
*ایران بیش از این در مقابل بدعهد آمریکا خویشتن دار نخواهد بود
غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی اظهار داشت: از زحمات وزارت امور خارجه و تیم مذاکرات نهایت تقدیر و تشکر داریم، تلاش آنها نباید نادیده گرفته شود، همانطور که از ابتدا پیش بینی می شد و مقام معظم رهبری نیز تاکید داشتند، غربی ها و به خصوص آمریکا در اجرای برجام قابل اعتماد نبود و نیست.
نماینده مردم رشت در مجلس دهم شورای اسلامی ادامه داد: به دلیل فضای مسمومی که در جهان علیه ایران وجود داشت، ما تلاش کردیم ضمن اثبات حقانیت خود باید به دنیا نشان می دادیم که جنگ افروز و دنبال بمب هسته ای نیستیم بلکه تاکید کردیم که فعالیت هسته ای صلح آمیز داریم، تصور می کنم به این هدف رسیده ایم.
وی گفت: آمریکا با ترس از قدرت و توان هسته ای ایران، فضای اعتماد بین کشورها در زمینه بانکی ایجاد نکرده است و کشورها جهان از ترس دبه آمریکایی ها به سمت برقراری ارتباط بانکی با ایران حرکت نکرده اند.
این نماینده توصیه کرد: واشنگتن اگر به دنبال فضای مثبت در پسا برجام و خواهان استمرار اجرابی برجام است توصیه می کنیم، حسن نیت خود را با برقراری ارتباط بین بانکی نشان دهد.
جعفرزاده تاکید کرد: همچنین باید از دست درازی و غارت اموال مردم ایران دست بکشد چرا که احتمال اقدامات تلافی جویانه از سوی ایران وجود دارد. البته ایران نشان داده است که عاقلانه تصمیم گیری می کند و نمونه رفتار خویشتن دارانه را می تواند در هشت سال جنگ، رفتار خصمانه کشورهای همسایه از جمله عربستان سعودی دید.
عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: با این حال خویشتن داری جمهوری اسلامی حدی دارد و نباید انتظار داشته باشند که در برابر بدعهدی آنها بیش از این خویشتن داری نشان می دهیم.
* اجرای برجام در زمینه ارتباط بانکی با مشکل روبه رو است
محمدجواد کولیوند گفت: گزارش خوبی از اجرای برجام تهیه شده بود و نشان دهند این بود که کارهای بزرگی در زمینه های حمل و نقل دریایی، نفت، انرژی و بیمه ها صورت گرفته است اما همچنان در زمینه ارتباط بانکی با بانک های بزرگ همچنان مشکلاتی وجود دارد.
نماینده مردم کرج و فردیس در مجلس دهم شورای اسلامی ادامه داد: البته این مشکلات به دلیل بدعهدی آمریکایی ها دراجرای تعهداتشان شکل گرفته است.
وی گفت: براساس شناختی که از آمریکا داشتیم از ابتدا می دانستیم که آنها همواره با بدعهدی پای توافق می ایستند با این حال نشان دادیم ایران برخلاف واشنگتن صادقانه به تعهدات خود عمل می کند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: انتظار داریم در گزارش بعدی وزارت امور خارجه و کمیسیون امنیت ملی شاهد رفع مشکلات بانکی باشیم و همچنین باید رویه یکپارچه و محکم در مقابل بدعهدی آمریکایی ها در داخل کشور شکل دهیم تا آنها را وادار به اجرای تعهداتشان کنیم.
* تدوین طرح جامع جدید در مجلس برای الزام دولت به انجام اقدام عملی در مقابل بدعهدی آمریکا در اجرای برجام
محمدعلی پورمختار با ارزیابی گزارش 6 ماهه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از برجام، اظهار داشت: گزارش کمیسیون امنیت از برجام، فی نفس اقدام مناسبی بود اما از آنجایی که ضمانت اجرایی برای این گزارش وجودن دارد و هیچ الزامی برای دولت در نظر گرفته نمی شود، به نظر می رسد ضعفی وجود دارد.
نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در مجلس دهم شورای اسلامی، ادامه داد: باید در این گزارش ضمانت اجرایی و تاثیر بیرون داشته باشد با این حال فی نفس اقدام مناسبی بود.
وی افزود: البته انتظار داریم اقدامات مشخص کمیسیون امنیت در این باره که چه الزاماتی برای دولت در راستای اجرای برجام در نظر گرفته است نیز منعکس می شد.
پورمختار تاکید کرد: مجلس هم باید حساسیت بیشتری به خرج دهد و فشار بیشتری بیاورد، تعدادی از نمایندگان در نظر داریم طرحی را تهیه کنیم تا دولت ملزم را به پیگیری جدی مطالبات کشور در برجام کنیم. این طرح جامع تر از قانون اقدام متقابل خواهد بود.
عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: براساس دستور 9گانه مقام معظم رهبری هیات نظارت بر برجام مسئول بررسی نقض در برجام است با این حال انتظار داریم گزارش مجلس آثار و برآیند عملی داشته باشد که در طرح مذکور دیده خواهد شد، با این حال گزارش کمیسیون امنیت را که اطلاع رسانی جامع بود را خوب ارزیابی می کنم.