تکانه های بعد از کودتا ،
ترکیه/ از علت اصلی کودتا تا چاووش اوغلو در اسلام آباد
نیویورک تایمز نوشت،علت اصلی شکست کودتای نظامی ترکیه، عدم همراهی کمالیستها با گولنیستها در ارتش این کشور بود.
در جریان دیدار وزیر خارجه ترکیه با مقامات پاکستان ، به وی قول داده شد تا در مورد شبکه ای از مدارس که آنکارا خواستار تعطیلی آنها به علت ارتباط احتمالی با فتح الله گولن خطیب ترکیه ای مخالف دولت ترکیه است، تحقیق شود.
دولت ترکیه گولن را به طراحی کودتای نافرجام اخیر در این کشور متهم کرده است. این در حالی است که گولن دست داشتن در این کودتا را تکذیب کرده است.
رجب طیب ارودغان رئیس جمهور ترکیه گولن را متهم کرده یک « ساختار موازی » درون دستگاه قضائی ، نظام آموزشی ، رسانه ها و ارتش ترکیه بوجود آورده و هدف از این اقدام سرنگون کردن او است.
با این حال سرتاج عزیز مشاور ارشد نخست وزیر پاکستان در امور خارجی از توافق برای تعطیلی « مدارس و دانشکده های بین المللی پاکستانی ترکیه ای » که بیش از 10 هزار دانش آموز و دانشجو در آن تحصیل می کنند خودداری کرد و گفت این مدارس و دانشکده ها هیچ ارتباطی با گولن ندارند.
کمالیست ها همراه گولنیست ها ؟
پایگاه اینترنتی روزنامه نیویورک تایمز در مقالهای با عنوان «نظام از هم گسیخته ترکیه» نوشت: ارتش ترکیه همواره به این مشهور بوده است که پایگاه «کمالیسم» است، که ایدئولوژی سکولار و ملیگرایانهی مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار ترکیه است. از اینرو، وقتی حزب عدالت و توسعه که حزبی اسلامخواه و محافظه کار است، در سال 2002 میلادی در ترکیه روی کار آمد، بسیاری بیمِ آن داشتند که ارتش، به نام کمالیسم، ضد حزب حاکم کودتا کند.
با این حال، وقتی سرانجام کودتایی در 15 ژوئیه امسال در ترکیه صورت گرفت، این کمالیستها نبودند که مقصر شناخته شدند، بلکه گولنیستها، یعنی اعضای انجمن اخوت اسلامخواه به رهبری فتحالله گولن، که از سال 1999 میلادی به این طرف در آمریکا در تبعید بهسر میبرد، عامل این کودتای نافرجام شناخته شدند
از سوی دیگر .موسسه مطالعات امنیت ملی تل آویو نوشت: کودتای نافرجام ترکیه نخست نگرانی هایی را در ایران به وجود آورد، بنابراین تصادفی نیست که تهران چند ساعت پس از آغاز حوادث به جانبداری از رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پرداخت و نخستین کشوری بود که از وی حمایت کرد.
این موسسه در پایگاه اینترنتی خود و در تفسیری به قلم افزود: ایران و ترکیه دارای مرز طولانی مشترک هستند و در چند دهه ای که از انقلاب اسلامی ایران می گذرد، روابط بین آنها شاهد فراز و نشیب های زیادی بوده است.
پیش از روی کار آمدن اردوغان و حزب عدالت و توسعه، به دلیل عضویت ترکیه در ناتو و روابط ویژه آن با آمریکا و همچنین اسرائیل و همکاری های نظامی نزدیک آنها تنش ها بین تهران و آنکارا افزایش یافته بود. ارتقای تدریجی روابط ایران و ترکیه که با به قدرت رسیدن اردوغان آغاز شد، به گسترش روابط تجاری بین دو کشور به ویژه زمانی که غرب تحریم های خود را ضد ایران افزایش داده بود، منجر شد.
شکست ترکیه در جنگ سوریه
در تحولی دیگر یک کارشناس امور راهبردی سوری در گفتگو با شبکه تلویزیونی العالم گفت: سیاست های ترکیه در سوریه به شکست انجامیده است.
وی با اشاره به حمایت ترکیه از گروه های تروریستی در شمال سوریه افزود: هدف ترکیه از هدف قرار دادن سوریه این بوده است که این کشور تجزیه شود و سوریه در حیات خلوت ترکیه قرار گیرد و شاید این کشور یک والی را برای حلب و شمال سوریه انتخاب کرده باشد. اردوغان رویای بزرگی در احیای امپراتوری عثمانی دارد. احمد داوود اوغلو نخست وزیر سابق ترکیه گفته بود این کشور از حلب دفاع می کند. حال سیاست های ترکیه در سوریه به شکست انجامیده است. آنکارا در پی ایجاد مناطق پرواز ممنوع و امن در سوریه بود و نتوانست به این اهداف برسد.
تظاهرات ضد آمریکایی
طرفداران اردوغان رئیس جمهور ترکیه در اعتراض به سفر رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا به آنکارا تظاهرات کردند.
به گزارش شبکه تلویزیونی الحدث، طرفداران اردوغان همزمان با سفر ژنرال جوزف دانفورد به آنکارا، با برگزاری تظاهراتی خواستار استرداد فتح الله گولن از آمریکا به ترکیه شدند.
شرکت کنندگان در این تظاهرات پلاکاردهایی ضد ژنرال دانفورد در دست داشتند و با سردادن شعارهایی، سفر او را محکوم کردند.
حضور در خیابان ها
از سوی دیگر ،نخست وزیر ترکیه خطاب به هزاران تن که در شهرهای مختلف در تجمعات حمایت از دموکراسی شرکت کرده بودند، سخنرانی کرد.
به گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه ینی شفق چاپ ترکیه ، بینعالی ییلدیریم نخست وزیر خطاب به تجمع کنندگان در شهرهای مختلف ترکیه گفت : مردم ترکیه درس لازم را به گروه فتح الله گولن دادند. ما قدرتی غیر از قدرت حق و قدرت مردم نمی شناسیم.
نخست وزیر ترکیه از مردم کشورش خواست همچنان به تجمعات در میدان ها ادامه دهند.
ییلدیریم وعده داد دولت وی تا آخرین نفس تحت امر مردم خواهد بود.
وی گفت: اروپا ، همه جهان و دشمنان ترکیه بدانند که ترکیه اکنون قدرتمندتر از دوره پیش از 15 ژوییه است. مجلس ترکیه اکنون قدرتمندتر شده و سازمان های سیاسی ترکیه نیز معتبرتر شده اند.
پاکسازی ها ادامه دارد !
دبیر کل شورای اروپا گفت : ترکیه باید به تعهداتی که در چارچوب پیمان حقوق بشر اروپا دارد ، پایبند بماند.
به گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه ملیت چاپ ترکیه ، تورژبورن ژاگلند در آستانه سفر به ترکیه در گفتگو با تلویزیون ان آر کی نروژ با تایکد بر اینکه هدف سفر آتی وی به ترکیه فقط دیدار با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور نیست ، خاطر نشان کرد ، با وزیران دولت ترکیه و سران احزاب سیاسی این کشور نیز دیدار خواهم کرد.
وی گفت : باید با دولت ترکیه درباره پاکسازی که پس کودتای نافرجام شروع کرده است ، گفتگو کنیم.
دبیر کل شورای اروپا گفت : ما باید در این باره که بازداشت ها با رعایت معیارهای پیمان حقوق بشر اروپا صورت می گیرد ، اطمینان حاصل کنیم.
وزیر خارجه ترکیه در اسلام آباد
در رویدادی دیگر به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس ، وزیر امور خارجه ترکیه در چارچوب سفری رسمی وارد پاکستان شد.
مولود چاووش اوغلو در این سفر یک روزه با سرتاج عزیز مشاور امور بین الملل نخست وزیر پاکستان گفتگو کرد.
دو طرف پس از این دیدار که روز سه شنبه انجام خواهد شد کنفرانس خبری برگزار خواهند کرد.
مواضع مشترک
شبکه تلویزیونی الجزیره مباشر نیز گزارش داد: مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه در نشست مشترک خبری با همتای پاکستانی خود در اسلام آباد گفت: ترکیه از موضع پاکستان در مسئله منطقه کشمیر حمایت می کند.
چاووش اوغلو افزود: نمی توان به تنش در منطقه کشمیر با توسل به زور پایان داد، بلکه باید دستیابی به راه حل در چارچوب مذاکره باشد.
کودتا ، با 100 میلیارد دلار زیان اقتصادی
اما در حوزه اقتصادی، وزیر تجارت ترکیه اعلام کرد به دنبال کودتای نافرجام اخیر در این کشور ، ترکیه متحمل 100 میلیارد دلار زیان اقتصادی شد.
روزنامه حریت روز سه شنبه به نقل از بولنت تفنگچی وزیر گمرک و تجارت ترکیه نوشت زیان اقتصادی سنگینی که ترکیه در این کودتای نافرجام متحمل شد ممکن است حتی از این رقم نیز فراتر رود اما پایه های اقتصادی ترکیه همچنان مستحکم است.
وی در عین حال هشدار داد به رغم اینکه برخی سرمایه گذاران برای یک دوره کوتاه مدت از سرمایه گذاری در این کشور منصرف شده اند باید تصویر کلی اقتصاد کشور را مدنظر داشت.