کشمکش رادیولوژیست‌ها و متخصصان زنان و زایمان برای انجام سونوگرافی
در حالی که چند سالی از انجام سونوگرافی در مطب متخصصان زنان و زایمان می گذرد؛ اما هنوز جامعه رادیولوژیست‌های کشور در این زمینه حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.
به گزارش خبرنگار
خبرگزاری صدا و سیما؛ انجام دادن سونوگرافی از جمله کارهای تخصصی است که در طول 4 سال تحصیل دانشگاهی در رشته رادیولوژی آموزش داده می شود و در طی سال های اخیر به علت پیشرفت زیاد در تجهیزات این رشته با اقبال از سوی سایر متخصصان مواجه شده، اقبالی که چندان به مزاج رادیولوژیست ها خوش نیامده است.
رئیس انجمن رادیولوژی ایران در این باره گفت: درصد اشتباه متخصص زنان در سونوگرافی بسیار بالاتر از رادیولوژیستی است که 4 سال درسش را خوانده است.
دکتر جلال جلال شکوهی افزود: در هر حاملگی که شرایط طبیعی است 3 سونوگرافی کافی است و بیشتر از آن ضرورتی ندارد در حالی که تداخل و ورود متخصصان زنان و زایمان به این حوزه موجب شده است تا تعداد سونوگرافی به 9 بار برسد و گاهی بیشتر هم انجام شود.
رادیولوژی علمی پیشرفته است که در 3 دهه اخیر به علت به روز بودن و تجهیزات کارآمد در آن، توجه عده کثیری از پزشکان را به خود جلب کرده و همین موضوع چالش هایی برای فارغ التحصیلان این رشته به وجود آورده است.
وی با بیان اینکه دستگاه های رادیولوژی با پیشرفت علم بسیار مجهز و کوچک تر شده اند و همین موضوع به خصوص در دستگاه های سونوگرافی به تمایل پزشکان زنان برای ورود به این رشته انجامیده است گفت: یکی از نگرانی های رادیولوژیست ها این است که ورود متخصصان زنان زمینه ورود سایر گروه های پزشکی را به رشته آن‌ها باز و این شرایط زمینه کار را برای آن‌ها سخت می‌کند.
رئیس انجمن رادیولوژی ایران افزود: ما مخالف ورود رشته های دیگر به رشته تخصصی خود نیستیم؛ اما این رشته یک رشته تخصصی است که فارغ التحصیل آن 4 سال واحد های درسی گذرانده است و به انواع تصویربرداری های پزشکی تبحر دارد اما پزشک زنانی که در یک دوره 3 ماهه شرکت کرده است نمی تواند تمام نیازهای تشخیصی بیماران را در این زمینه برآورده کند.
جلال شکوهی گفت: ابلاغی که از سوی وزارت بهداشت به متخصصان زنان و زایمان اجازه سونوگرافی می دهد شروطی را در نظر گرفته است که شامل اجازه استفاده از دستگاه سونوگرافی به عنوان وسیله کمک تشخیصی (مثل استفاده از گوشی پزشکی یا فشارسنج)؛ دریافت نکردن وجه، نپذیرفتن بیمار از سایر پزشکان برای انجام سونوگرافی، درج نکردن در سر نسخه و تابلو به منظور تبلیغ و در نهایت ننوشتن گزارش است اما در حال حاضر شاهد هستیم این متخصصان برای انجام سونوگرافی هم پول می گیرند، به گونه ای که سونوگرافی داپلر برای تشخیص آنومالی جنین توسط پزشکان از 250 تا 800 هزار تومان قیمت دارد در حالیکه یک رادیولوژیست آن را از 40 تا 120 هزار تومان انجام می دهد.
وی با بیان اینکه اغلب این پزشکان هم در تبلیغات خود به ان اشاره می کنند ادامه داد: متاسفانه وزارت بهداشت در خصوص این واگذاری اصلا از برد تخصصی رادیولوژی مشورتی نخواسته است و عملکرد ما را تحت الشعاع قرار داده است.
باتوجه به اینکه احداث مطب برای یک رادیولوژیست با قوانین دست و پاگیری همراه است بیم آن می‌رود مداخله سایر رشته های پزشکی در کار رادیولوژی موجب دلسردی فارغ التحصیلان آن برای ادامه کار در کشور شود.
جلال شکوهی افزود: این شرایط باعث شده است کار رادیولوژیست ها و مراجعات به آن‌ها کم شود در حالیکه بیش از 2300 فارغ التحصیل در این رشته و حدود 600 رزیدنت داریم و به هیچ عنوان با کمبود نیرو مواجه نبوده ایم که نیاز به ورود سایر رشته ها به کار ما باشد.
رئیس انجمن رادیولوژی در ادامه گفت: درصد اشتباه پزشکان زنان در سونوگرافی بیش از رادیولوژیست هاست و همین موضوع باعث شده است بیشترین شکایات از متخصصان زنان و زایمان به سازمان نظام پزشکی ارائه شود.
البته نگاه جامعه پزشکان زنان و زایمان به این موضوع بسیار متفاوت است.
اعظم السادات موسوی رئیس انجمن زنان و زایمان در این باره گفت: از آن جایی که هر پزشک صلاحیت اقدام تشخیصی و درمانی دارد، صلاحیت تشخیصی و درمانی خانم های باردار را نیز به متخصصان زنان واگذار کرده اند، به تبع باید طبق سونوگرافی ای که انجام می دهد، گزارش آن را مکتوب به بیمار ارائه دهد تا هم در پرونده بیمار باشد و هم در صورت مراجعه به پزشک دیگر، بیمار بتواند از آن بهره مند شود.
وی افزود: در حال حاضر دنیای مامایی مدرن جایگزین اقدامات مامایی در گذشته شده است و پزشک با انجام سونوگرافی برای خانم باردار به بررسی وضعیت خون رسانی، حرکت جنین، ضربان قلب جنین و ... می پردازد و بدون کنترل این موارد نمی توان وضعیت جنین و مادر باردار را به خوبی ارزیابی کرد.
در این میان به نظر می رسد این وزارت بهداشت است که با نگاهی منصفانه ضمن حفظ منافع بیمار تعادل را در عرصه خدمات رسانی سلامت هدایت کند.
وی ادامه داد: امکان دارد انجام سونوگرافی توسط متخصصان زنان و زایمان با منافع برخی از همکاران تداخل داشته باشد اما باید آن را در نظر داشت که این مهم توسط وزارت بهداشت قانونمند شده است و تعرفه آن نیز طبق قانون اخذ می شود.
وی با اشاره به اینکه متخصصان زنان موظف به مراقبت از بیمار خود و بیماران ارجاعی از مطب های دیگر هستند، افزود: برخی از همکاران ما دوره های مازاد را برای حاملگی های پر خطر گذرانده اند و در حال حاضر فوق تخصص و یا فلوشیپ پریناتال هستند.
موسوی افزود: بر طبق این گاید لاین، اولین سونوگرافی برای غربالگری نوزاد بین هفته 11 تا 13 انجام می شود، در صورت وجود مشکل در غربالگری اول، بین هفته 16 تا 22 بارداری، برای غربالگری دوم مجددا سونوگرافی دیگری انجام می‌گیرد و پس از هفته 28 تا 36 بنا به میزان رشد جنین، موقعیت جفت، شرایط مادر و در کل بسته به شرایط مادر و جنین، دفعات انجام سونوگرافی متفاوت است.
رئیس انجمن زنان و زایمان ایران در خصوص افزایش فشارهای روحی و روانی به پریناتولوژیست ها و مامایی به علت افزایش زایمان های پرخطر، یادآور شد: در حال حاضر به علت افزایش اطلاعات مردم، توقع آن ها از همکاران ما بالا رفته است و برای هر عارضه ای که ایجاد می شود، پزشک را تحت فشار قرار می دهند و از وی شکایت می کنند.
وی اضافه کرد: هر چند که در پایان شکایت بیماران، متخصصان زنان تبرئه می شوند اما نباید از چنین مسائلی برای افزایش بیشتر فشارهای روحی و روانی به این متخصصان استفاده کرد.
رئیس انجمن زنان و زایمان ایران در خصوص هزینه دریافتی برای هر سونوگرافی دو برابر یک ویزیت و حدود 70 هزار تومان است ادامه داد: برخی از سونوگرافی ها به علت اختلالات ژنتیکی، وضعیت نامناسب جنین در داخل رحم، زمان بر بوده و تقریبا بین 20 دقیقه تا یک ساعت امکان دارد به طول بیانجامد، به همین علت هزینه بیشتری را برای بیمار به دنبال دارد.
وی گفت: سونوگرافی در دوران بارداری مسئولیت بسیاری را برای متخصصان زنان ایجاد می کند و منفعت آن برای بیمار نیز قابل توجه است و به علت اهمیت آن، آموزش سونوگرافی در دروس دوران رزیدنتی نیز گنجانده شده است.
به نظر می رسد بهتر است وزارت بهداشت و درمان با در نظر گرفتن ضوابط تعریف شده تمام رشته های تحصیلی و منافع بیماران به گونه ای گام بردارد که حقوق معنوی و مادی هیچ رشته ای تحت الشعاع دیگری قرار نگیرد.