اقتصاد اسلامی مبتنی بر فضیلتهای انسانی و عدالت است
یک اقتصاددان تصریح کرد: اقتصاد اسلامی مبتنی بر احیای فضیلتهای انسانی، احسان ونیکوکاری و همچنین رفتارهای عادلانه با همنوعان و شهروندان است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، دکتر ابراهیم رزاقی - اقتصاددان- در مصاحبه با رادیو اقتصاد اظهار داشت : در نظام جمهوری اسلامی ایران هم طبق قانون اساسی اقتصاد شامل سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی است و رویکرد و هویت فعالیتهای هرسه بخش را تبدیل اقتصاد به ابزاری برای رشد و تعالی انسانی تشکیل می دهد و پول پرستی و سودجویی صرف جایگاهی ندارد.
وی افزود: در نظام اقتصادی مکتب لیبرالیسم و سرمایهداری اولویت اول و آخر به سود داده می شود و کمک به دیگران در معادلات اقتصادی آنها جایی ندارد و به عدالت اقتصادی هم توجه نمی کنند و در مکتب اقتصادی کمونیسم هم همه امکانات در اختیار بخش دولتی است اما در ایران مکتب اقتصاد اسلامی مدنظر است هرچند در 30 سال اخیر نتوانسته ایم به طور شایسته آن را مستقر کنیم.
رزاقی گفت: متاسفانه در جامعه ما قشری پولپرست شکل گرفته است که به هر قیمتی تلاش می کنند سود خود را به حداکثر برسانند هرچند لازم باشد حقوق دیگران را نیز پایمال کنند و با توجه به حرص و طمعی که دارند سیر هم نمی شوند و اقتصاد تعاملی هم که هویت مردم سالاری بیشتری دارد کمتر مورد توجه بوده و کمتر توسعه یافته است.
وی افزود: امکانات ایران و ظرفیتهای تولید ثروت بیشتر از عملکرد کنونی است اما در چند دهه اخیر نتوانسته ایم بسترهای تحقق اسلامی را فراهم آوریم و سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی و اصل 43 تحقق نیافته است.
بنابراین گزارش " اصلاح الگوی رفتار اقتصادی در همه امور " فراخوان همه جانبه برای بهینه سازی رفتارهای اقتصادی است و باید مدیریت ذره ای برای استفاده بهتر از تمامیت منابع تولید ثروت در کشور مورد توجه قرار گیرد.
این رویکردها بیشترین هم بستگی را با آموزه های اقتصاد اسلامی دارد و می تواند فضیلت های اقتصادی را هم احیاء کند.
این رویکر فقط بحث اقتصادی نیست بلکه ارتباط مستقم وصریحی با فرهنگ ایرانی و اسلامی دارد و به نگاهی نو در اقتصادشناسی نیاز داریم که بتواند حذف ناهنجاری ها مانند تبذیر، اسراف ، ریخت و پاش و انحراف از مسیر درست تولیدی را هدفگذاری کند.
اما هر گونه اصلاح و تغییر همراه با رشد ، ابتدا در ذهن معماری و مهندسی می شود تا در رفتارهای خارجی شهروندان نمود و ظهور داشته باشد.
اصلاح الگوی مصرف منابع موقعی ضرورت پیدا می کند که میان استعدادهای تولید ثروت در یک کشور با دستارودهای موجود فاصله زیادی وجود داشته باشد.
در حالی که اقتصاد ایران از مزیت ایجاد دهها میلیون فرصت شغلی در کوتاه مدت برخوردار است چرا در این سه دهه همچنان نرخ رشد بیکاری دو رقمی را شاهد هستیم و چرا میان سیاست های اقتصادی و اهداف انها با دستاوردها و نتایج ، توازن یا شبه توازن ، دیده نمی شود.
زمانی که برنامه اول توسعه با نام توسعه فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی پنجساله تدوین شد انتظار می رفت فرهنگ کشور اقتصاد را به دنبال خود بکشد و اقتصاد تابع فرهنگ ایرانی و اسلامی شود اما متاسفانه روند برعکس شد.
اقتصاد به کشنده و سازنده فرهنگ و هنجارهای اجتماعی تبدیل شد و در برنامه های دوم و تا چهارم هم ادامه یافت.
ایران منابع و مزیت های مختلف و متنوع اقتصادی در حوزه های سخت و نرم ، دارد اما هنوز کشوری در حال توسعه است.
داشتن منابع اقتصادی به تنهایی کافی نیست تا یک کشوری به توسعه برسد.
برنامه های پنجساله ارتباط پیوسته ای ندارند بلکه زنجیره از گسستگی ها را نشان می دهند ئهر 5 برنامه ای که پس از انقلاب اسلامی تهیه و اجرا شده ، با یک روند انحطاط و عقب گرد در امر برنامه ریزی توسعه روبروست.
در این برنامه ها رویکرد توسعه فرهنگ ایرانی اسلامی به عنوان راهبر تحولات اقتصادی و اجتماعی مورد توجه قرار نگرفته است.
ابتدا ، رشد محور است و بعد از 10 سال باید منتظر آثار توزیعی آن باشیم.
نمی توان با لیبرالیسم نوشته یا نانوشته اقتصادی ، به توسعه فرهنگ ایرانی و اسلامی منجر نمی شود همانطوری که تاکنون نشده است و روندی بر عکس طی شده است.
تکاثرثروت و تبدیل نگاههای ملکوتی به زمینی و زیرزمینی باعث شد اقتصاد زیرزمینی هم شکل بگیرد.
برخی اظهارات نشان می دهد 50 درصد اقتصاد ایران زیرزمینی و سیاه است به همین دلیل شفافیت مالیاتی و اقتصادی به وجود نمی اید.
ارزش های اقتصادی و ضد ارزش های اقتصاد به تدریج رنگ خود را از دست داد و " اباحه گری اقتصادی " هم اغاز شد. برنامه های توسعه فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی به برنامه های " رشد اقتصادی ناقص و نوسان دار " تبدیل شد و اقتصاد لیبرالی ، فرهنگ کشور ا به دنبال خود کشید در حالی که باید اقتصاد پیرو فرهنگ ایرانی و اسلامی ما باشد.
برنامه ششم باید این روند را معکوس کند و با مهندسی مجدد فرهنگ ایرانی اسلامی و الهی ، اقتصاد را هم به سمت خدایی شدن هدایت کند و همه ظرفیت های اقتصادی و فضیلت های اقتصادی را احیا کند هر چند بعید به نظر می رسد.