رشد و شکوفایی اقتصادی کشور بایستی بدون تأثیرپذیری از عوامل خارجی همچون فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها صورت پذیرد.
این نام‌گذاری‌ها در کنار شعار امسال «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» بی‌شک بدون دلیل و حکمت نبوده و ریشه اهمیت موضوعات اقتصادی در پیام‌های نوروزی رهبر معظم انقلاب را بایستی در تحولات داخلی و رخدادهای بین‌المللی جستجو کرد.
در این راستا پیام‌های نوروزی رهبری معظم در چند سال اخیر بسان حلقه‌های زنجیری هستند که هریک به نوبه‌ی خود، وجهه‌ای از «اقتصاد مقاومتی»؛ کارکردها و الزمات آن را نشان می‌دهد و یادآور این نکته کلیدی است که رشد و شکوفایی اقتصادی کشور بایستی بدون تأثیرپذیری از عوامل خارجی همچون فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها صورت پذیرد.
در واقع در این سال‌ها که جنبه‌های مختلف اقتصاد مقاومتی از قبیل: نوآوری و شکوفایی، اصلاح الگوی مصرف، کار جهادگونه، حمایت از تولید داخلی و عومل آن - کار و سرمایه‌ی ایرانی- مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته گویای آن است که اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است که بتواند با به حداقل رساندن اثرات فشارهای خارجی و تحریم‌ها بر اقتصاد داخلی موجباب رشد و شکوفایی کشور را فراهم سازد.
هدف، ایستادگی و پایداری در برابر فشارها و تحریم‌هاست. از این زوایه می‌توان گفت اقتصاد مقاومتی به دنبال مهار و بی‌اثر کردن حوزه‌های فشار است. یعنی اقتصاد مقاومتی می‌خواهد با استفاده بهینه از توان داخلی، چالش‌ها و تهدیدات خارجی را به فرصت‌های داخلی تبدیل نماید. به تعبیری به جای دل بستن به غربی‌ها و وعده‌های شان به سرمایه‌ها و ظرفیت‌های داخلی کشور اتکاء کنیم. از این‌رو نباید به بهانه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، فرصت‌ها به چالش‌ها در مسیر پیشرفت اقتصادی کشور تبدیل شوند. یکی از این چالش‌ها این است که ایران به بازار مصرفی کالاهای خارجی تبدیل شود.
بر این اساس، میان این اقتصاد درون‌زا با وابستگی خارجی رابطه‌ای معکوس وجود دارد. بدین معنا که هرچه وابستگی خارجی کاهش یابد به همان نسبت خوداتکایی و حمایت از تولیدات داخلی افزایش خواهد یافت.
در اینجا پیش‌فرض ما این است که فشارهای تحریمی غرب علیه ایران در دوره پسا تحریم ادامه خواهد داشت و غربی‌ها سعی خواهند کرد ایران را در شرایط فشار نگه دارند.
از این منظر، همواره بایستی این احتمال را در نظر گرفت که تحریم‌ها برگشت‌پذیرند. در این شرایط، اتکاء به اقتصاد مقاومتی بیش از هر زمانی ضروری است، ضرورتی که در چارچوب سیاست‌های کلی نظام توسط رهبر معظم انقلاب تبیین و ابلاغ شده است.
از چنین منظری، رؤیارویی غرب به ویژه آمریکا با ایران تمام نشده بلکه حالت آن تغییر کرده است یعنی ممکن است امروز ما دیگر شاهد یک جنگ تمام‌عیار اقتصادی علیه ایران نباشیم اما به‌عنوان نمونه جنگ رسانه‌ای و تبلیغاتی غربی‌ها علیه ایران همچنان ادامه دارد و تمام شدنی نیست.
لذا مقاوم سازی اقتصاد در برابر فشارها و تهدیدات یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. در این مسیر، گام نخستِ مقاومت در برابر عوامل تهدیدزا ، اتکاء به توان و ظرفیت‌های داخلی است. این سخن بدان معناست که با انسجام درونی می‌توان خود را در برابر فشارها و تهدیدات خارجی مصون نگه داشت.
البته نکته اینجاست که این روزها مقالات زیاد و اظهارنظرهای مختلفی پیرامون چگونگی رشد و شکوفایی اقتصاد کشور ارائه می‌شود، اما در عمل و واقعیت، اوضاع متفاوت‌تر از آنچه هست که بر روی کاغذ آورده می‌شود. در این راستا «فضای انتظاری» جامعه بایستی متناسب با سرمایه‌ها و امکانات موجود شکل گیرد. یعنی سطح توقعات عمومی خارج از توان و ظرفیت حکومت ایجاد نشود.
نکته آخر و قابل تأمل این است که محافل رسانه‌ای و سیاسی بیگانه در حالی با تکیه بر «راهبرد اختلاف و شکاف» سعی دارند اختلاف و انشقاق درون حکومتی در ایران را تداعی نمایند که خروج از مشکلات اقتصادی کشور تنها از طریق ایجاد یک باور و عرق ملی در چارچوب همکاری و تعامل مردم و دولت امکان‌پذیر است.
...................................................
بررسی و تحلیل / مصطفی عبدلی