پارس جنوبی؛ پایه گذار تمدنی نو در حاشیه خلیج فارس

به گزارش خبرگزاری صداوسیما ؛ عسل در گویش محلی به معنای دریای خروشان است و نام عسلویه برگرفته از همین واژه است ، دریای مواج ...

هرچند در کتب گذشته از مناطق کنگان ، سیراف و گناوه بیشتر  از عسلویه مطلب یافت می شه اما به سبب طرحهای اکتشاف نفت و گاز ،‌ عسلویه شهرت بیشتری یافته ... 

وقتی در سال 1348  یک شرکت انگلیسی از کشف میدان گازی پارس جنوبی و گلشن خبر داد خوش بین ترین بومی عسلویه یا حتی سیراف و گناوه و کنگان هم  این روزهای منطقه ساحلی را پیش بینی نمی کرد ..

میدانی مشترک میان ایران و قطر به وسعت 9700 کیلومتر مربع که 3 هزارو 880 کیلومتر آن در آب های سرزمینی ایران و بقیه در آب های ساحلی قطر واقع شده است این میدان از مهمترین اکتشافات زمان خود بود  همین کشف منابع هیدروکربنی در ساحل خلیج فارس زمینه ساز شکل گیری تمدنی جدید در یکی از محروم ترین نقاط ایران شد .

به گفته اهالی منطقه تا بیست سال پیش  منطقه ای که امروز تحت عنوان عسلویه شهرت یافته فقط محدود به دو روستای جم و آرام می شد ، تقریبا هیچ زیرساختی به ویژه جاده و راه ارتباطی چندانی در منطقه وجود نداشت ، اغلب ساکنان آن یا برای کار به کشورهای حاشیه خلیج فارس می رفتند و یا به ماهیگیری اشتغال داشتند. 

بعد از کشف این میدان گازی  مشترک بین ایران و قطر در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران موضوع  به اطلاع طرف قطری می رسد اما قطری ها ترجیح می دهند در قبال دریافت مبلغی  کل بهره برداری از این میدان گازی را  به ایران بسپارند، اما تحولات داخلی ایران و پیروزی انقلاب اسلامی و بعد از آن وقوع جنگ تحمیلی  اجرای کار در این میدان را به تاخیر انداخت .

به این ترتیب قطری ها بهره برداری از میدان گاز پارس جنوبی را از دهه 90 میلادی آغاز کردند و ایران نخستین اقدامات خود را از سال 2001 کلید زد. 

با برنامه ریزی انجام شده میدان پارس جنوبی به 28 فاز با ظرفیت هر یک  25 میلیون متر مکعب تقسیم شد که تاکنون10 فاز با ظرفیت 270 میلیون متر مکعب به بهره برداری رسیده این در حالی است که طرف قطری هم اکنون 640 تا 650 میلیون مترمکعب از این میدان مشترک بهره برداری می کند. 

میدان مشترک نفت و گاز پارس جنوبی میدانی مشترک است که سهمیه بندی در اون بی معنا است ، چراکه هر طرف بهره برداری را زودتر آغاز کند منفعت بیشتری کسب می کند و راهی برای گریز از این واقعیت نیست .

در سالهایی که ایران عملیات بهره برداری از این میدان گازی را آغاز کرده است تحریم به عنوان سدی مهم در روند بهره برداری از طرح های پارس جنوبی ایفای نقش کرد ، ضمن اینکه شرکت هایی که بعد از اعمال تحریم های ظالمانه ایران را ترک کردند به راحتی جذب طرحهای طرف قطری شدند و حتی از تحویل تجهیزات خریداری شده برای ایران نیز خودداری کردند ضمن اینکه در دو سال گذشته کاهش درآمدهای نفتی نیز مزید بر این مشکلات شد و روند کار را با کندی بیشتری مواجه کرد.

امروز عسلویه با  20 هزار نفر جمعیت به یک ابرروستا تبدیل شده است، سیراف به یک شهر تبدیل شده و جمعیت کنگان از دو هزار نفر به 90 هزار نفر رسیده است .

مشعل های پالایشگاهی جلوه خاصی به این شهر داده و مراحل مختلف گاز پارس جنوبی در گستره ای به طول 60 کیلومتر ایجاد شده است .

به گفته آقای یوسفی مدیر مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی امروز شهرداری تخل تقی با دریافت سالانه 550 میلیارد تومان عوارض آلایندگی از پارس جنوبی یکی از پردرآمدترین شهرداری هاست .

وی می گوید: همه چیز در عسلویه و روستاهای اطراف ان به سرعت در حال تغییر است  مبلمان شهری تغییر شگرفی  کرده و مدرسه ،دانشگاه و بازار ایجاد شده و آب سالم و بهداشتی در دسترس مردم است .

یوسفی چشم انداز منطقه عسلویه را بسیار مثبت می داند و می افزاید : "با توجه به شرایط کم آبی حاکم در دیگر مناطق کشور و روند مهاجرت مردم، این منطقه از موقعیت بسیار خوبی برای جذب جمعیت و اشغال برخوردار است ."

به گفته اهالی، حضور مردم از مناطق مختلف کشور در عسلویه و مناطق اطراف موجب شده تا این منطقه به ماکتی از فرهنگ های مختلف ایران تبدیل شود به طوری که اگر کسی در ایام عزاداری محرم به منطقه سفر کند می تواند فرهنگ های مختلف عزاداری ایام محرم را در قالب دسته جات سینه زنی ببیند.

اما در کنارعمران ، آبادانی و توسعه منطقه مردم گلایه هایی هم دارند با گشتی در عسلویه و گپ و گفتی با مردم می شه نبض اجتماعی حاکم بر منطقه را گرفت هر چند در سفر کوتاه به عسلویه فرصت چندانی برای گپ وگفت با مردم نداشتیم اما فرصتی کوتاه به بهانه خرید کافی بود تا چند سوالی بپرسیم.

علی جوانی 24 ساله ساکن عسلویه می گفت:"اینکه منطقه توسعه پیدا کرده یا شغل ایجاد شده خیلی خوبه اما این توسعه نباید به آلودگی محیط زیست منتهی شود ما اینجا زندگی می کنیم نیاز ما فقط پول نیست."

کریم جوان دیگری بود که در فروشگاه متوجه گفت و شنود من با علی شد در ادامه اظهارات علی گفت :"هزینه های زندگی به دلیل حضور نیروی کار از دیگر مناطق کشور  در عسلویه بسیار گران شده امروز من باید برای اجاره بهای یک آپارتمان دست کم ماهی دو میلیون تومان بدهم مسئولان باید فکری برای مشکل مسکن اهالی بکنند یا برای کارکنان خود خانه سازمانی ایجاد کنند تا نیاز اونها منجر به افزایش قیمت اجاره بها برای بومی های ساکن منطقه نشود ."

برخی از مردم هم به جذب نشدن جوانان بومی منطقه در طرح ها گلایه داشتند، اونها می گفتند همه آثار اجرای این طرح ملی همچون آلودگی هوا و یا گرانی هزینه های زندگی را ما تحمل می  کنیم اما سهم جوانان ما از اشتغال ایجاد شده چندان عادلانه نیست .

برخی دیگر هم خواستار توجه به مسائل فرهنگی در کنار توسعه منطقه بودند اونها خیلی سر بسته سخن می گفتند ولی اشاره اصلی اونها به ناهنجاری های  اجتماعی ناشی از حضور هزاران نیروی کار غیر بومی در منطقه بود.

اما شهرام یکی دیگر از اهالی منطقه به موضوع نگاهی متفاوت داشت و می گفت: ایجاد این پروژه ملی افتخاری است که نصیب ما شده فرصتی که جایگاه منطقه را در بعد ملی و بین المللی ارتقا بخشیده است .

وی که بعد از طی دوره مراکز اموزش فنی و حرفه ای در رشته جوشکاری صنعتی توانسته در یکی از فازهای پارس جنوبی مشغول شود می گوید : ما باید به سرعت توانمندی های حرفه ای خود را ارتقاع ببخشیم تا بتوانیم سهم بیشتری از بازار کار منطقه کسب کنیم این تنها راهی است که می شه از طریق اون به ایجاد ثروت در منطقه کمک کرد.

 

کریمی که سن و سالی حدود 60 سال داشت از سالهای دور عسلویه به ما گفت : تا 20 سال پیش بیشتر جوانان منطقه باید برای کارگری به کشورهای حاشیه خلیج فارس می رفتند انها هم که می ماندند چشم به دریا داشتند و روزی خود را از آب می گرفتند؛ راه مناسبی  برای دسترسی به دیگر مناطق کشور نبود برای یک کار پزشکی ساده به سختی به مراکز درمانی دست داشتیم روزی یک مینی بوس از عسلویه به سمت شهر می رفت و تاروز بعد از وسیله نقلیه خبری نبود.

وی می گفت : فرصت چندانی برای ادامه تحصیل نبود ، کجا دانشگاه و مدرسه داشتیم حتی آب سالم بهداشتی هم نداشتیم چه برسد به برق و کولر گازی و ....

یوسفی مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی هم معتقد است : با وجود همه اقدامات عمرانی انجام شده در منطقه  به هر حال روند توسعه پیامدهایی اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی  خاص خود را به دنبال دارد  ، بله ممکن است اجاره بهای یک آپارتمان به دو میلیون تومان برسد یا پیامدها و ناهنجاری های اجتماعی هم به دنبال باشد اما در مجموع مردم با توسعه منطقه تعارضی ندارند امروز مردم منطقه به پول نیاز ندارند بلکه خواهان حمایت های معنوی هستند .

وی می افزاید :  ورود نیروی کار از مناطق مختلف کشور می تواند زمینه ساز برخی ناهنجاری های اجتماعی باشد که باید برای این ناهنجاری ها نیز سازو کار فرهنگی خاص آن اندیشیده شود.

یوسفی با بیان اینکه صنعت نفت تاکنون بیش از 600 میلیارد تومان برای عمران و آبادانی منطقه عسلویه و روستاهای اطراف ان سرمایه گذاری کرده است می گوید : اقدمات اولیه برای ساخت شش هزار واحد مسکونی در کنگان ،اختصاص یک میلیارد و سیصد میلیون تومان برای  توسعه و تجهیز بیمارستان کنگان ،احداث اتوبان بوشهر - عسلویه ، جاده عسلویه به شیراز، احداث بیمارستان دیر، اتصال استان بوشهر به خوزستان از طریق احداث جاده اهرم به گناوه و دیلم  ، کمک به دانشگاه علوم پزشکی بوشهر،احداث 60 مدرسه ، ایجاد خانه بهداشت روستایی، تولید 50 هزار متر مکعب اب شیرین ،برگزاری کلاس های کنکور برای بچه های منطقه ، ایجاد مجتمع های فرهنگی  ،حذف مدارس کپری و ایجاد مدرسه حتی در  روستاهای حتی تک خانوار تنها بخشی از فعالیتهای عمرانی انجام شده در این منطقه است 

وی می افزاید : امروز جمعیت ساکن منطقه پارس جنوبی 85 تا 80 هزار نفر است؛ در حال حاضر جمعیت ساکن منطقه 55 هزار نفر است که در طرح های نفت و گاز و پتروشیمی فعال هستند .

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس  در خصوص تلاش های انجام شده برای جذب نیروهای بومی در طرحهای پارس جنوبی می گوید : طبق قانون باید نیمی از نیروهای شاغل در طرحهای نفت و گاز پارس جنوبی از نیروهای بومی منطقه باشد اما طی سالهای گذشته به دلیل فقدان نیروهای متخصص مورد نیاز و ضعف در اموزش نیروهای محلی این تکلیف قانونی محقق نشد طبق اخرین آمار 28 درصد نیروهای فعال در فازهای مختلف محلی هستند.

یوسفی با بیان اینکه در حال حاضر ظرفیت بسیارخوبی در زمینه اموزش های فنی و حرفه ای در منطقه ایجاد شده است می گوید : ظرفیتهای آموزشی و دانشگاهی ایجاد شده در منطقه موجب شده تا روند جذب نیرو به سود نیروهای بومی تغییر کند و عقب ماندگی گذشته جبران شود به طوری که هم اکنون سهم نیروهای بومی از استان بوشهر به 50 درصد رسیده است در حالی که در گذشته ای نه چندان دور این نسبت 10 تا 15 درصد بود.

وی می افزاید : تنظیم بازار اشتغال یکی از اقدامات انجام شده در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس است  و هم اکنون تعامل سازنده ای با سازمان فنی و حرفه ای برای آموزش نیروی کار ماهر انجام شده و در این زمینه توافقنامه ای یا این سازمان امضا شده و مرکز فنی و حرفه ای کنگان برای همین منظور تجهیز شده است .

یوسفی می گوید : در بخش تکمیل ظرفیت های دانشگاهی نیز اخیرا دانشگاه فنی و حرفه ای امام خامنه ای (ره) در بوشهر تجهیز شده است و پیش بینی شده در سطح اموزش عالی نیز این مرکز دانشگاهی فنی و حرفه ای دانشجو بپذیرد.

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس با اشاره به اقدمات انجام شده برای حفظ محیط زیست می گوید : به منظور کمک به حفظ محیط زیست طرحهای متعددی برای کاهش حجم گازهای فیلر انجام شده به طوری که حجم گاز مشتعل در مشعل ها از 56 میلیون مترمکعب در سال 87 به 5/8 میلیون مترمکعب در سال گذشته کاهش یافته و الان این میزان به 5 میلیون مترمکعب رسیده است .

وی می افزاید : مقدار مشخصی گاز فیلر برای تعادل بخشی در پالایشگاهها همواره نیاز است و براساس طراحی انجام شده میزان این گاز تا سه سال اینده به حداقل ممکن کاهش می یابد.

یوسفی می گوید : در زمینه درختکاری تاکنون 750 هزار هکتار درختکاری در منطقه انجام شده و برنامه امسال کاشت 300 هزار هکتار درخت است که تا سال آینده مجموع سطح درختکاری شده در منطقه به یک هزار و 350 هکتار می رسد و هدفگذاری انجام شده در این زمینه رسیدن به سطح 6400 هکتار درختکاری طی یک برنامه پنج ساله است هر چند صنعت نفت و کار با هیدروکربن ها طبیعتا با محیط زیست در تضاد  و بخشی از اسیب های زیست محیطی انکارناپذیر است .

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس تبدیل عسلویه به یکی از قطب های گردشگری را هدف راهبردی پیش روی مجموعه خود عنوان کرده و می گوید : در عسلویه برای آشنایی مردم با تمدن جدید که در این منطقه بنیان نهاده شده  چند طرح به طور همزمان طراحی شده است ، بازدیدهای هدفمند دانشگاهیان و افراد تاثیرگذار صاحب تریبون ، بازدید های عمومی در ایام نوروز که امسال برنامه ریزی شده است که درکنار حضور خانواده شاغلان طرحهای پارس جنوبی به مسافران نوروزی بوشهر نیز پیشنهاد می شود تا از فازهای مختلف پارس جنوبی بازدید کنند .

وی تاکید می کند  : دولت عهده دار رونق بخشی به توریست منطقه نیست بلکه این بخش خصوصی است که باید با ایجاد زیرساختها زمینه حضور گردشگران را فراهم کنند .

یوسفی می گوید : اخیرا تفاهم نامه ای با دانشگاه تهران امضاء شده تا تور دو سره عسلویه ، کیش تهران برقرار شود تا مردم ضمن بازدید از کیش، عسلویه را نیز ببیند این تور قرار است سال آینده راه اندازی شود.

وی می افزاید: تشکل های مردم نهاد در سیراف در حوزه گردشگری فعال شده اند؛ منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی نیز از شکل گیری و تقویت این فعالیتها حمایت می کند تا فرایند توریست با محوریت بخش خصوصی شکل بگیرد.

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس معتقد است: شرایط هم برای پذیرش گردشگر با توجه به اقداماتی که برای بهبود شرایط زیست محیطی انجام شده بهبود یافته است از جمله اینکه در گذشته ای نه چندان دور اهالی از بوی گوگرد پالایشگاه ها گله مند بودند که به دلیل نگهداری گوگرد در فضای باز بود امروز انباری مسقف با سرمایه گذاری 28 میلیون یورو ایجاد شده که مانع از انتشار بوی گوگرد در عسلویه شده است .

سفر ما به عسلویه در اسفند ماه یعنی یکی از بهترین فصل های این منطقه به لحاظ شرایط اب و هوایی انجام شد ،هوای بسیار مطبوع بهاری که بادی دلچسب هم اون رو همراهی می کرد ، نه اثری از  گاز بود ونه اثری از گرد و غبار همسایه های انسوی خلیج فارس ... 

سفر دریایی و بازدید از محل بارگیری نفتکشها در فاصله پنج کیلومتری ساحل نخستین مرحله از این بازدید یک روزه بود، ما را سوار بر یدک کشی کردند که وظیفه اصلی اون اتصال لوله های گاز و میعانات گازی به نفت کش در عمق دریا بود .

ناخدا کرمی ، ناخدای این یدک کش بود که ما سوار بر آن به نزدیکی نفتکشی رفتیم که در حال برگیری بود، ناخدا کرمی 29 سال سابقه کار داشت ، از نیروهای شرکت نفت بود که از اهواز برای به عسلویه آمده بود وی می گفت خانواده اش اهواز زندگی می کنند .

بهش گفتم ناخدا پس چیزی به بازنشستگی ات نمانده که باتعجب گفت چرا؟ ما طبق قانون بازنشستگی شرکت نفت با 60 سال سن بازنشست می شویم.

گفتم پس خیلی سخته ..که گفت نه اصلا سخت نیست بازنشست بشم چیکار کنم تا جان دارم کار می کنم این بهتره..

خلاصه همراه شدیم با ناخدا کریم در دل خلیج فارس، ناخدا می گفت: این یدک کش 25 سال قدمت داره و پیش از این در خارک کار می کرد، دوران جنگ را اونجا بوده سوراخ هایی که در کابین می بینید اثر ترکش های اون دوران است .

وظیفه این یدک کشها اتصال نفت کشها به لوله های گاز در بستر دریا در ساحل عسلویه است سکوهای استخراج گاز در عمق 105 کیلومتری ساحل عسلویه واقع شده و این فاصله تا ساحل لوله گذاری شده است .

در حال حاضر بیش از 22 فروند نفتکش حامل میعانات گازی در ساحل عسلویه منتظر اعزام به بازارهای مصرف است ، میعانات گازی هیدروکربنی ارزشمند است که بعد از استخراج گاز به دست می آید یکی از مشتقات ارزشمند این ماده بنزین است.

متاسفانه به دلیل فقدان پالایشگاه های لازم در کشور برای استحصال بنزین از این ماده ارزشمند هم کشور نیازمند واردات بنزین است و هم این ماده ارزشمند در انتظار بازار صادراتی است...

ناخدا کریم می گفت : هزینه اجاره هر یک از این نفتکش ها دست کم 17 هزار دلار در روز است ، در سفر دریایی ما تا نزدیکی این نفت کش های عظیم الجثه رفتیم ...

یوسفی مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس می گوید: هم اکنون ظرفیت تولید میعانات گازی پارس جنوبی یک میلیون بشکه است ، هر چند شرایط فروش این محصول ارزشمند به دلیل عرضه بالای قطر به سختی انجام می شود اما با بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس 360 هزار بشکه از این تولید مصرف به بنزین تبدیل می شود ، 480 هزار بشکه نیز مصرف بخش خصوصی است و مابقی این محصول به بازارهای صادراتی عرضه خواهد شد .

وی می افزاید: کسب درآمد بیشتر از طریق تبدیل محصولات تولیدی به فرآورده های پتروشیمی و تکمیل زنجیره تولید هدف نهایی مجموعه نفت و گاز پارس جنوبی است و در این زمینه توافقاتی با کشورهای متقاضی سرمایه گذاری در حال انجام است .

یوسفی با بیان اینکه برای ایجاد صنایع پتروشیمی مورد نیاز  یک هزار هکتار زمین اختصاص یافته است، گفت : سال گذشته صادرات محصولات پتروشیمی به 21 میلیون تن به ارزش 20 میلیارد دلار رسید و این منطقه رتبه نخست صادرات  گمرکی را به خود اختصاص داد که با نهایی شدن فازهای 15و 16 میزان صادرات به 24 میلیون تن افزایش خواهد یافت.

وی با اشاره به چشم انداز پیش روی مجموعه نفت و گاز پارس جنوبی می گوید: مجموع نفت و گاز پارس جنوبی تا هفت هشت سال پیش با فرض بد بینانه  نفت 50 دلاری ارزیابی می شد اما الان با فرض خوشبینانه نفت 50 دلاری ارزیابی می شود بااین ارزیابی ثروتی 110 میلیارد دلاری در این منطقه ایجاد شده است .

یوسفی با اشاره به روند عملیات اجرایی مراحل مختلف طرح های نفت و گاز پارس جنوبی می افزاید: عملیات اجرایی تمام فازهای پارس جنوبی به طور همزمان آغاز  اما به دلیل تشدید مشکلات مالی در دولت یازدهم  طرح ها اولویت بندی شد در حالی که  پالایشگاههای پانزده، شانزده و سیزده نیمه کاره بود و در  فاز هشتم هم کار چندانی نشده بود، در عین حال فاز 13 هم در حال اجرا بود اما با همه این کارهای تولیدی انجام نشده بود .پالایشگاه ها باید ساخته می شد عملیات ساخت سکو و لوله گذاری از سکو تا ساحل از دیگر کارهای زمین مانده بود 

وی می گوید : از سال 92  همزمان با کاهش درآمدهای نفتی دولت برای برون رفت از این بحران و تسریع در به تولید رساندن مراحل مختلف این طرح ، ابتدا بر روی فاز 12 با ظرفیت 80 میلیون مترمکعب  متمرکز شد طرحی که معادل بیش از سه فاز پارس جنوبی خروجی داشت ، سپس مراحل  15 و 16 با ظرفیت 50 میلیون مترمکعب در اولویت قرار گفت ، بعد  از آن فازهای 17و 18 با ظرفیت 80 میلیون مترمکعب به مدار تولید اضافه شد و فازهای 20 و 21 و فاز 19 و سپس 22 و 24 و فاز 13 در اولویت قرار گرفت طرحهایی که قرار است تا پایان سال 96 به بهره برداری برسد و به این ترتیب پرونده پارس جنوبی بسته خواهد شد .

وی می افزاید: تولید این مراحل پارس جنوبی شامل گاز طبیعی اتان، گاز خانگی، LPG  و میعانات گازی که در این بین میعانات گازی ارزش بسیار بالایی دارد  .

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس می گوید : در قالب فازهای پارس جنوبی 27 مجتمع پتروشیمی تعریف شده  که خوراک اصلی این واحدها محصولات تولیدی پالایشگاه های پارس جنوبی است که هم اکنون در حال اجرا است .

وی می افزاید : تاکنون عملیات استقرار گمرک، فرودگاه بین المللی با ظرفیت یک میلیون مسافر در سال  طراحی و ساخته شده است همچنین با همکاری وزارت امور خارجه ویزای کار برای کارگران خارجی در منطقه صادر می شود؛ احداث نیروگاه برق ، ساخت 25 اسکله بار به ظرفیت 30 میلیون تن برای صادرات محصولات پتروشیمی نیز طراحی و ساخته شده است در کنار این اسلکه ها بندر بزرگ پارس جنوبی نیز در حال احداث است .

وی می گوید: در حال حاضر 25 میلیون مترکعب گاز شیرین مورد مصرف خانگی و نیروگاه ها تولید  و حدود یک میلیون تن گاز اتان مورد مصرف پتروشیمی ها تولید می شود که زنجیره پتروشیمی های کشور را پوشش می دهد .

مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس می گوید: "امروز پرونده پارس جنوبی برای برای شرکتهایی که ایران را ترک کرده اند بسته شده است و نیازی به ورود مجدد آنها برای سرمایه گذاری در میدان پارس جنوبی نیست."

و به این ترتیب پارس جنوبی نمودی از اراده ایرانیان و نشانی عملی از ملی شدن صنعت نفت است طرحی که تمدنی جدید را در حاشیه خلیج فارس پایه گذاری کرده است ، و این افتخار ملی در شرایط تحریم به برگ زرین افتخارات صنعت نفت کشور افزوده شد.

گزارش:محمدرضا طلاجوران