قائم مقام بانک مرکزی:
بانکها به نرخهای سود سپرده مصوب متعهد می شوند
قائم مقام بانک مرکزی کاهش نرخ سود بازار بین بانکی به زیر 19 درصد را موفقیتی بزرگ دانست.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما اکبر کمیجانی که در جلسه شورای مدیران ارشد بانک مرکزی با محوریت « اقتصاد مقاومتی» در حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری سخن می گفت ، در باره تامین مالی 110 هزار خودرو در جهت اجرای بسته سیاستی خروج از رکود تصریح کرد: تا 11 بهمن 94، 21 هزار میلیارد ریال از 22.8 هزار میلیارد ریالی قرارداد شده با بانکها از منابع بانک مرکزی برای 96 هزار و 936 خودرو تخصیص داده شده و انتظار داریم تا پایان سال بقیه خودروها نیز تامین اعتبار شود.
قائم مقام بانک مرکزی کاهش نرخ سود بازار بین بانکی به زیر 19 درصد را موفقیتی بزرگ دانست و گفت: ممکن است در زمینه نرخ سود بانکی هماکنون چسبندگی را شاهد باشیم اما دیر یا زود بانکها مجبورند رفتار عقلاییتری را در پیش گیرند.
وی به اقدامات بانک مرکزی در حوزه سیاستهای پولی، اعتباری و ارزی در سال جاری اشاره کرد و گفت: باوجود توفیقات پولی، اعتباری و ارزی از سال 92 تاکنون، در آذر سال 93 با کاهش درآمدهای نفتی مواجه شدیم و شوک منفی وارد شده به اقتصاد از محل کاهش قابل ملاحظه قیمت نفت، رشد اقتصادی سه فصل اول، دوم و سوم سال 93 را که به ترتیب معادل 3.8، 3.8 و 3.7 درصد بود، در فصل چهارم به 0.6 درصد کاهش داد.
وی با اشاره به توفیقات حاصل شده در زمینه کاهش تورم و ثبات نرخ ارز تصریح کرد: با کاهش قیمت نفت نگرانی بسیاری در خصوص کاهش رشد اقتصادی در سال 1394 ایجاد و حتی سوالاتی در خصوص تنگنای نقدینگی که بانکها با آن مواجه بودند، مطرح شد. این امر دولت و بانک مرکزی را برآن داشت تا مجموعه سیاستهای جدیدی را در حوزه سیاستهای پولی، اعتباری و ارزی اتخاذ کند که خوشبختانه این سیاست ها موفقیت آمیز بود.
کمیجانی با اشاره به تصمیمهای مجمع عمومی بانک مرکزی در سال گذشته و نیز ماده 3 مجموعه سیاستهای پولی و اعتباری سال جاری (مصوب اردیبهشت سال 1394)، گفت: بانک مرکزی نسبت به ساماندهی اضافه برداشت بانکها و تبدیل آن به خطوط اعتباری و اعتبار در حساب جاری با نرخهای سود مناسب اقدام کرد.
وی افزود: ساماندهی بدهی بانکها به همراه کاهش نسبت سپرده قانونی، شرایط بهتری را برای مدیریت نقدینگی بانکها و در نهایت کاهش نرخ سود در بازار بین بانکی، فراهم کرد. کاهش نسبت سپرده قانونی در چارچوب سیاستهای خروج از رکود دولت و تصویب آن در شورای پول و اعتبار، برای نخستینبار به بانک مرکزی اجازه داده شد تا نسبت سپرده قانونی بانکهای تجاری را به عنوان یک ابزار تشویقی و تنبیهی بکار گیرد.
وی منابع آزاد شده از محل کاهش نرخ سود سپرده قانونی را 51 هزار میلیارد ریال عنوان و اعلام کرد: 31 هزار میلیارد ریال از این منابع به بانکها برگشت داده شد و 20 هزار میلیارد ریال هم صرف تسویه بدهی بانکها بابت وجه التزام، سود و کارمزد، شده و خوشبختانه این منابع زمانی به بانکها وارد شد که بانک مرکزی درگیر اجرای سیاستهای تکمیلی پولی و اعتباری در جهت ساماندهی نرخهای سود در قالب بازار بین بانکی بود.
وی با بیان اینکه در حسابهای بانکها نزد بانک مرکزی شفافیت ایجاد شده، تصریح کرد: اگر بانکی اضافه برداشت داشته باشد، از طریق سامانه چکاوک رصد میشود و این موضوع موجب شده، مدیریت نقدینگی بهبود پیدا کند.
قائم مقام بانک مرکزی تاکید کرد: سیاستهای پولی و اعتباری بانک مرکزی در جهت حمایت از تولید بوده است و بخش عمدهای از توان تسهیلات دهی بانکها صرف پرداخت سرمایه در گردش بنگاههای تولیدی میشود. خوشبختانه سال گذشته 60 درصد تسهیلات در قالب سرمایه در گردش پرداخت شد در حالی که این میزان در سال 92، 46 درصد بوده و در 9 ماهه سال جاری هم این رقم 62.9 درصد است.
کمیجانی افزود: در 9 ماهه اول سال جاری 266 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده که نسبت به رقم 238 هزار میلیارد تومان مدت مشابه سال قبل، با 12 درصد رشد همراه بوده است.
*معاون بانک مرکزی: ثبات و پایداری اقتصاد کلان را دنبال می کنیم
معاون اقتصادی بانک مرکزی، هدف اصلی اقتصاد مقاومتی در برنامه ارایه شده ازجانب بانک مرکزی را ایجاد ثبات و پایداری اقتصاد کلان عنوان کرد.
پیمان قربانی با بیان اینکه بلافاصله پس از ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با دستور رئیس کل بانک "کمیته اجرایی کردن سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی در بانک مرکزی" تشکیل شد، تصریح کرد: با حضور اعضای هیئت عامل بانک مرکزی و نمایندگان بانکهای دولتی و خصوصی، کمیته اجرایی نمودن سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی در بانک مرکزی تشکیل و همزمان با تبیین مبانی نظری موضوع طراحی سیاستها و اقدامات اجرایی و عملیاتی نیز در دستور کار این کمیته قرار گرفت.
قربانی تاکید کرد: پایداری بودجهای، پایداری بخش خارجی و ثبات مالی به عنوان اهداف میانی در قالب 11 سیاست، 39 برنامه و بیش از 150 اقدام به همراه مبانی و مستندات لازم و اهداف کمی و کیفی آن برای سالهای 1393 و 1394 و طی برنامه ششم توسعه، برای تصویب به شورای اقتصاد ارائه شد و در آبان سال 1393 به تصویب این شورا رسید.
وی در باره حصول به ثبات اقتصاد کلان و شرایط آن گفت: رعایت هماهنگی در سیاستگذاری پولی، اعتباری، ارزی، تجاری و بودجهای، مهمترین اصل سیاستی در این زمینه به شمار میآید و ضروری است سیاستهای اتخاذ شده در هر یک از حوزههای یاد شده در هماهنگی با یکدیگر اتخاذ شوند و در طراحی سیاستها، برنامهها و اقدامات پیشنهادی بانک مرکزی به این مهم توجه شد.
قربانی، ایجاد ثبات پایدار در نظام مالی اقتصاد به منظور بهبود خدمترسانی به تولید و کاهش آسیبپذیری بانکها و مؤسسات اعتباری در برابر انواع ریسک و در مفهوم کلانتر، ثبات مالی را یکی از اهداف میانی بانک مرکزی در حصول به اقتصاد مقاومتی عنوان کرد و درباره سیاستهای بانک مرکزی گفت: حذف زمینههای سرکوب مالی و تقویت فرآیند واسطهگری مالی بانکها و موسسات اعتباری، ارتقای سلامت مالی و بهبود کیفیت ترازنامه بانکها متناسب با استانداردها، تقویت نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری، اصلاح و روزآمد نمودن چارچوب بازار بینبانکی، ارتقای تعاملات و بهبود توازن بازارهای پول و سرمایه در حوزه تامین مالی، بهبود وضعیت دسترسی عموم به تامین مالی خُرد، شفافسازی عملیات بانکی و کاهش زمینههای فساد از مهمترین این سیاستها هستند.
قربانی در خصوص هدف میانی دیگر یعنی کاهش دامنه نوسان نرخ ارز و ارتقای شفافیت و کارایی بازار ارز در تأمین نیازهای تولیدی و تجاری گفت: ایجاد ثبات پایدار در بازار ارز، مهار تلاطمهای ارزی و گذر به نظام نرخ ارز یکسان (شناور مدیریت شده) با تامین پیشنیازهای ضروری، تسهیل نقل و انتقالات ارزی و روانسازی جریان صادرات و واردات کالا و خدمت با هدف کاهش تمرکز الگوی تجاری و افزایش تنوع روشهای تامین منابع ارزی اقتصاد، از مهمترین سیاستهای این حوزه هستند که در تعامل با سایر حوزهها و اهداف تعیین شده، ثبات بخش خارجی اقتصاد را تامین کنند.
معاون اقتصادی بانک مرکزی با بیان اینکه علاوه بر انضباط مالی دولت، انضباط پولی و ثبات بازار ارز از مهمترین دلایل ثبات قیمتی و مهار تورم است، تصریح کرد: در پایان آذر 94، نقدینگی، نسبت به اسفند سال قبل، 18.2 درصد رشد داشته است.
وی گفت: در سالهای 1392 و 1393 نیز آمار 6 بانک و 4 موسسه اعتباری که قبلاً تحت پوشش آمار نقدینگی قرار نداشت، به آمار نقدینگی اضافه گردید که باعث ارتقای شفافیت آمارهای پولی و اعتباری در کشور شد.
قربانی درخصوص تحولات بازار ارز اشاره داشت که متوسط نرخ دلار در بازار آزاد در ده ماهه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل 5.7 درصد رشد داشته است و ضریب تغییرات نرخ ارز در مقایسه با سال قبل تنها 0.01 درصد افزایش داشته که به معنای این است که در مجموع ثبات در بازار ارز در سطح مطلوبی تامین شده است.
وی در ادامه گفت: باید به این نکته مهم توجه داشت که در ده ماهه سال جاری نرخ دلار در مقابل یورو 18.5 درصد رشد داشته است، لذا افزایش قیمت دلار در ماههای اخیر را باید با توجه به این امر تفسیر کرد.
وی افزود: در همین مدت نرخ یورو در مقابل ریال 10.8 درصد کاهش ارزش داشته است، بنابراین با نگاهی به این تحولات به خوبی مشاهده میشود که با وجود تحریمها، شوک منفی شدید قیمت نفت و برخی عوامل انتظاراتی بازار ارز کشور مقاومت و تابآوری مطلوبی از خود نشان داده است.
قربانی یادآوری کرد که در سایه سیاستهای به کار گرفته شده شاهد هستیم که نرخ تورم در دی به 13.2 درصد کاهش یافته و رشد نقطه به نقطه شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی نیز به 9.6 درصد رسیده است که این امر نشان میدهد که در ماههای باقی مانده سال نیز نرخ تورم مسیری کاهشی را طی خواهد کرد.
وی در باره دستیابی به هدف ایجاد ثبات پایدار در نظام مالی به منظور بهبود خدمترسانی به تولید به اقدامات و جهتگیری اخیر بانک مرکزی منجمله کاهش غیر دستوری نرخ سود، شفافسازی عملیات بانکی، سیاستهای خروج از رکود و بهبود تامین مالی خُرد و مسکن دانست و گفت: حجم تسهیلات پرداختی شبکه بانکی طی نه ماهه سال 1394 به 2665.0 هزار میلیارد ریال رسید که در مقایسه با رقم دوره مشابه سال قبل معادل 11.9 درصد رشد داشته است.
قربانی در این خصوص ادامه داد: سهم سرمایه در گردش از کل تسهیلات پرداختی شبکه بانکی طی نه ماهه سال 1394 معادل 62.9 درصد بوده است و این نسبت در بخش صنعت و معدن معادل 83 درصد بوده است.
وی با بیان اینکه رشد اقتصادی پس از هشت فصل متوالی رکود، در سال 1393 مثبت شد، افزود: پس از تجربه رشد سرمایهگذاری منفی در سالهای 1391 (23.8- درصد) و 1392 (6.9- درصد) که افق رشد آتی اقتصاد کشور را به شدت تهدید میکرد، رشد سرمایهگذاری در سال 1393 به 3.5 درصد رسید.
وی همچنین گفت که این رشد از رشد 8.7 درصدی سرمایهگذاری در ماشینآلات و رشد 0.7 درصدی در سرمایهگذاری در ساختمان به دست آمده است.
معاون اقتصادی بانک مرکزی، در باره آخرین اقدامات برنامه بانک مرکزی برای اقتصاد مقاومتی گفت: پس از دیدار اعضای هیئت دولت با مقام معظم رهبری و تشکیل ستاد مدیریت و راهبری اقتصاد مقاومتی در دولت با هدف اجرای منویات مقام معظم رهبری، 11 برنامه ملی در این خصوص به تصویب این ستاد رسید که در ابتدا در آن طرحها مطرح در زمینه سیاستهای پولی، اعتباری و ارزی ذیل برنامهها و طرحهای مختلف درج شده بود.
در ادامه و با توجه به اهمیت سیاستهای پولی، اعتباری و ارزی و لزوم تامین سازگاری میان اجزای آن و نیز نقش محوری و مهم نظام بانکی در نظام مالی اقتصاد کشور، بانک مرکزی پیشنهادی مبنی بر لحاظ یک برنامه جداگانه تحت عنوان "سیاستهای پولی، ارزی و اعتباری" به عنوان برنامه ملی دوازدهم را مطرح کرد که این پیشنهاد به تصویب ستاد مدیریت و راهبری اقتصاد مقاومتی رسیده است.
وی تاکید کرد: بانک مرکزی در ترتیبات جدید و برنامه ملی دوازدهم، نهایت سعی و تلاش خود را برای پیشبرد اهداف و سیاستهای اقتصاد مقاومتی به کار خواهد بست.
*نسبت داراییهای شبکه بانکی به تولید ناخالص داخلی 107 درصد
معاون نظارتی بانک مرکزی گفت: نسبت داراییهای شبکه بانکی به تولید ناخالص داخلی 107 درصد و سهم بازار پول کشور از کل ارزش بازار مالی، شامل بازار پول و سرمایه 81 درصد است.
تهرانفر وضعیت داراییهای شبکه بانکی را تا شهریور 1394 بالغ بر 12.875هزار میلیارد ریال دانست و افزود: نسبت داراییهای شبکه بانکی به تولید ناخالص داخلی 107 درصد و سهم بازار پول کشور از کل ارزش بازار مالی، شامل بازار پول و سرمایه 81 درصد است.
وی با بیان اینکه شعب دارای مجوز بانکها و مؤسسات اعتباری 21.656 واحد است تصریح کرد: به ازای هر 100 هزار نفر 0.04 بانک و 27.4 شعبه بانک وجود دارد که ایران از لحاظ تعداد شعب پس از فرانسه، ژاپن، آمریکا و استرالیا بالاترین رقم را دارد.
تهرانفر با معرفی تسهیلات، به عنوان بیشترین سهم از داراییهای شبکه بانکی که بیش از 50 درصد آن را تشکیل میدهد تاکید کرد: دارایی شبکه بانکی 12.875 هزار میلیارد ریال است که داراییهای ثابت آن 561 هزار میلیارد ریال و برابر 4.4 درصد از کل این داراییها است. سهم قیمت تمام شده شرکتها و سهام متعلق به بانک 2.2 درصد از کل داراییهای این گروه است.
وی با بیان اینکه سهم مطالبات غیرجاری از کل دارایی بانکها 1.7 درصد و از نقدینگی کل کشور 12 درصد است تصریح کرد: مانده مطالبات غیرجاری شبکه بانکی 909 هزار میلیارد ریال است که نسبت آن 12.3 درصد و شامل 21 درصد مطالبات سررسید گذشته، 15 درصد معوق و 64 درصد مشکوک الوصول میشود.
*رتبه برتر را در خاورمیانه و شمال آفریقا داریم
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی با اشاره به پیشرفتهای چشمگیر ابزار پرداختی در ایران گفت: ایران در خاورمیانه و شمال آفریقا از نظر رتبه کاربری و نفوذ در ابزارهای پرداخت نوین در رتبه اول قرار دارد.
ناصر حکیمی وضع ایران را از نظر شاخص های نظام پرداختی در دنیا، در حد کشورهای متوسط اروپایی دانست و افزود: مبلغ تراکنش در سیستمهای پرداختی خرد مثل شتاب و شاپرک نزدیک به چهار برابر تولید ناخالص ملی در سال است و در حدود چهار و نیم برابر ارزش تولید ناخالص ملی نیز در سامانههای تسویهای مثل ساتنا جابجا میشود.
این مقام بانک مرکزی با بیان اینکه استفاده از کاربری سیستم پرداخت خرد، در حال افزایش و نگران کننده است، تاکید کرد: به دلیل شرایط تاریخی بی ثباتی و تقاضایی که در بازار ایران وجود دارد نیاز به انتقالات سریع فوق العاده بالاست در حالی که این انتقالات سریع در دنیا هزینه دارد. در کشورهای دیگر اگر شما بخواهید مبلغ بزرگ تجاری را جا به جا کنید، باید مبلغی را به عنوان کارمزد پرداخت کنید. در ایران این خدمات به صورت رایگان ارائه میشود و شما چندین میلیارد را به صورت آنی میتوانید جابه جا کنید. این هزینه برای مصرف کننده صفر است و به بانکها تحمیل میشود.
حکیمی با معرفی وجه دیگر فناوری اطلاعات به عنوان فعالیت پودمانی تصریح کرد: فناوری اطلاعات همچنین تمام وجود ارکانی خارج از حوزه نظام پرداخت و تسویه، نظیر سیاستپولی، نظارت بانکی و بانکداری دولتی را هم به شدت تحت تاثیر قرار میدهد.
وی در خصوص چالشهای فوری پسابرجام اظهار داشت: بعد از برداشته شدن تحریم ها دو فرصت برای ما به وجود آمد که یکی از آنها محقق شد. اول اتصال بین المللی در پرداخت های کلان و تجاری که از طریق سوئیفت صورت میگیرد.
خوشبختانه با مذاکراتی که صورت گرفت و با همراهی که همه کردند، فرایندی که برای ورود یک بانک جدید به سوئیف دو تا سه ماه طول میکشد را توانستیم ظرف دو هفته برای تمام بانکها و به صورت هم زمان اجرایی کنیم.
مدیرکل فناوری بانک مرکزی فرصت دوم حاصل شده پس از برجام را کارتهای بین المللی اعتباری دانست و افزود: اولویت اول این کار این است که امکان پذیرش کارتهای بینالمللی در مراکز فروش ایران فراهم شود و در اولویت بعدی بانکهای ایرانی بتوانند کارتهایی را که در سطح بین المللی قابلیت پذیرش دارند، صادر کنند. ما فعلا پذیرش کارت را مدنظر قرار دادیم که فعالیت فنی آن شروع شده و خوب جلو رفته، لیکن در بعد فعالیت حقوقی و قانونی، فعالیتهای جدیتری برای مذاکره و رفع محدودیتهای دفتر کنترل سرمایه های خارجی (OFAC ) باید انجام شود.