16 درصد جمعیت ایران در تهران

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی همایش «ساماندهی سیاسی فضا و اداره بهینه شهر تهران»، قدرت طاهری، مدیر کل دفتر «محاسبه شاخص برنامه‌ها و سیاست‌های کلان مرکز آمار ایران» گفت: تهران به عنوان پایتخت کشور با مشکلاتی از قبیل آلودگی هوا، ترافیک و مباحث زیست محیطی روبرو است. 

وی افزود: حدود 16 و سیزده صدم درصد جمعیت کشور در استان تهران ساکن هستند در حالی که مساحت استان تهران 84 صدم درصد از مساحت کل کشور است. یعنی 16 درصد جمعیت کشور در کمتر از یک درصد سرزمین ساکن شده است. 

طاهری تاکید کرد: مقایسه این دو عدد، ناهمگونی میان استقرار جمعیت در بخشی از سرزمین ایران را نشان می‌دهد که اگر با استان‌های دیگر مقایسه شود، مشکلات تهران نمایان می‌شود. 

وی افزود: 22 و شصت و پنج صدم درصد از محصول تولید ناخالص داخلی کشور نیز در استان تهران تولید می شود که این یکی از عوامل اقتصادی عمده و موثر در جذب جمعیت به تهران است و به تبع آن متوسط درآمد سرانه مردم استان تهران خیلی بالاتر از استان‌ها و متوسط کشور است. 

طاهری گفت: یکی دیگر از عوامل جاذبه تهران، وجود دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی آن است و دانشجویانی که از شهرهای دیگر کشور به تهران می‌آمدند، دیگر رغبتی برای بازگشت نداشته‌اند و در همین تهران ساکن شده‌اند، البته در سال‌های گذشته دانشگاه‌های دولتی و آزاد در همه مراکز استانها فعال هستند و دست کمی از دانشگاه های واقع در تهران و دانشگاه‌های استان‌های توسعه یافته ندارند.

وی تاکید کرد: به طور کلی داده‌های آماری نشان می‌دهد که در میان استان‌های کشور، توسعه یافته‌ترین استان، تهران است که در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، اجتماعی و... برتر از استان‌های دیگر بوده است. 

وی درباره وضعیت مهاجرت به تهران یا از این استان گفت: براساس آمارهای سرشماری عمومی نفوس و مسکن درسال 1390 از مهاجرت به تهران نسبت به دوره‌های قبل کاسته شده است که این می‌تواند علاوه بر توجه مسئولان به سایر استان‌های کشور و افزایش سهم اعتبارات عمرانی به استان‌های کمتر توسعه یافته خصوصا در مناطق مرزی، ناشی از هزینه بالای زندگی در تهران و مسائل زیست محیطی و آلودگی هوایی آن باشد. 

طاهری افزود: متوسط تراکم جمعیت در کشور، 48 نفر در هر کیلومتر مربع است اما در استان تهران این میزان 921 نفر در هر کیلومترمربع است. یعنی تقریبا 20 برابر متوسط کشور است.

وی درباره ساختار جمعیتی شهر تهران تصریح کرد: یکی از شاخص‌های توسعه در ابعاد مختلف، شاخص جوانی جمعیت است،‌ براساس شاخص بین‌المللی ورتهایم، اگر جمعیت 14 سال و پایین‌تر یک کشور یا منطقه بیش از 40 درصد باشد، جمعیت آن جوان است. 

وی افزود: براساس آمارهای سرشماری عمومی نفوس و مسکن1390، این شاخص برای تهران 17 و سه دهم درصد بوده است یعنی 17 و سه دهم درصد، جمعیت 14 سال به پایین در تهران داریم که از سال 90 به بعد می‌توان گفت این شاخص اگر کمتر نشده باشد حداقل ثابت مانده است. 

طاهری عنوان کرد: شاخص دیگر جمعیتی، شاخص سالمندی است که برای تهران 10 و نه دهم درصد بوده یعنی جمعیت 60 سال به بالا در تهران براساس سرشماری سال 90 به این میزان بوده است،‌ جمعیت 15 تا 60 سال نیز قابل توجه است که بیش از 70 درصد جمعیت در این رده سنی قرار دارند که جمعیت فعال از نظر اقتصادی هستند. 

وی افزود: ساختار جمعیتی شهر تهران و سهم تولید ناخالص آن نشان می‌دهد که تهران فاصله توسعه یافتگی زیادی با سایر استان‌های کشور دارد. 

طاهری گفت: به نظر می‌رسد همچنان که در سایر کشورها اجرایی شده است، در فاصله نزدیک به تهران هم می‌توان شهرک‌هایی برای سکونت جمعیت تاسیس کرد و در آن امکانات زندگی قرار داد. این باعث کاهش فشارها از شهر تهران می‌شود. در این زمینه باید با برنامه‌ریزی حرکت کرد. 

وی افزود: در حال حاضر شهرک‌هایی در اطراف تهران هستند که جمعیت شب در آنجا سکونت دارند و روز برای کار به تهران می‌آیند، بنابراین در احداث شهرهای جدید باید به موضوع امکانات و خدمات این شهرها از قبیل خدمات شهری، خدمات آموزشی، حمل و نقل و ... توجه شود تا بتواند جمعیت را به خود جذب کند. 

مدیر کل دفتر «محاسبه شاخص برنامه‌ها و سیاست‌های کلان مرکز آمار ایران» تاکید کرد: یکی از برنامه‌های مهمی که در برنامه چهارم توسعه قرار بود به آن پرداخته شود، به طوری که از ماحصل آن در برنامه پنجم هم استفاده شود، برنامه آمایش سرزمین است. اگر آمایش سرزمین برای استان‌های مختلف انجام بگیرد، قابلیت‌های استان ها مشخص می‌شود و از این طریق می‌توان در یک برنامه بلند مدت توسعه را در استان ها شتاب بخشید.